AÄ°HM Yargıcı: En önemlisi yaÅŸama hakkı

Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi Yargıcı Dr. Rıza Türmen, yaÅŸam hakkının önemli olduÄŸunu belirterek, ''Çünkü, yaÅŸam hakkı olmadan baÅŸka hiçbir hak olamaz'' dedi. Türkiye Barolar BirliÄŸi, Avrupa Konseyi, Marmara Ãœniversitesi, Ä°stanbul Barosu ve Ä°nsan Hakları EÄŸitimi 10 Yılı Ulusal Komitesi'nce düzenlenen ve CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer'in himayesinde gerçekleÅŸtirilen ''Ä°nsan Hakları Avrupa SözleÅŸmesi ve Türkiye'' ana baÅŸlıklı ''Ä°nsan Hakları Kurultayı''nda, sözleÅŸmenin bazı maddeleri ele alındı.     Kurultayda konuÅŸan Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi (AÄ°HM) yargıcı Dr. Rıza Türmen, yaÅŸam hakkını düzenleyen sözleÅŸmenin 2. maddesinin ilk paragrafının devlete yaÅŸamı koruma yükümlülüğü verdiÄŸini, ikinci paragrafın ise hangi durumlarda öldürmenin meÅŸru sayılabileceÄŸini yazdığını ifade ederek, ''YaÅŸam hakkı önemli. Çünkü, yaÅŸam hakkı olmadan baÅŸka hiçbir hak olamaz'' dedi.     ÖCALAN DAVASI  Türkiye'nin, savaÅŸ zamanı veya savaÅŸ tehlikesi durumunda idam cezasına izin veren 6. protokolü 12 Kasım 2003'te onayladığını belirten Türmen, savaÅŸ sırasında dahi idam cezasını kaldıran 13. protokolün Türkiye tarafından 13 Ocak 2004'de imzalandığını, ancak henüz onaylanmadığını kaydetti.     ''Öcalan Davası''na da deÄŸinen Türmen, bu davaya Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin eski 1. Dairesi'nin baktığını belirterek, şöyle konuÅŸtu:     ''O, farklı bir sonuca ulaÅŸtı. Orada 2. maddede meydana gelen konsesusla ölüm cezasının kaldırıldığı sonucuna vardı. Ve tabii Öcalan davasında adil yargılamayla ilgili problemler var. Savunma hakkının sınırlanmış olması, avukat ile görüşmelerin doÄŸru dürüst yapılmamış olması... Adil yargılamayla ilgili bir dizi problem var. Ve ÅŸu sonuca vardı; 2. madde ihlal edilmemiÅŸtir. Çünkü, Türkiye, idam cezasını Öcalan davası devam ederken kaldırmıştır.     Davacının 3. maddenin ihlal edildiÄŸi yönündeki iddiasını da 'idam cezası uygulaması 3. maddeye aykırıdır' reddetmiÅŸtir. Ama ÅŸuna karar vermiÅŸtir Öcalan davasında; eÄŸer bir adil yargılama yoksa, adil yargılama olmayan bir duruÅŸma sonucunda verilen idam cezası, sözleÅŸmenin 3. maddesinin ihlalidir. Bu, yepyeni bir yaklaşımdır. Davanın 9 Haziran'da Büyük Daire'de duruÅŸması var. Bakalım Büyük Dairene karar verecek?''      GÖZALTINDA ÖLÃœM, KAYBOLMA VE KÃœRTAJ KONUSU          Rıza Türmen, gözaltında ölüm ve kaybolma olaylarına da deÄŸindiÄŸi konuÅŸmasında, ''TimurtaÅŸ Davası''nda ispatın devletin üstüne yıkıldığını belirterek, gözaltında kaybolmuÅŸsa ve ceset yoksa devletin ne olduÄŸuna iliÅŸkin inandırıcı bir açıklama yapması gerektiÄŸini söyledi.     Türmen, kürtaj olayında da annenin saÄŸlığı dolayısıyla gebeliÄŸe son verilmiÅŸse, bu durumun kabul edildiÄŸini kaydetti.     Kültür Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Bahri Öztürk de, insan hakları konusunda mücadele etmeyen, insan haysiyetini korumayan bir devlete hukuk devleti denemeyeceÄŸini belirterek, ''Sabah evden çıkarken, (akÅŸam eve tek parça dönebilecek miyim?) diyorsanız, hukuk devletinde yaÅŸamıyorsunuz demektir'' diye konuÅŸtu.     Ölüm oruçlarının Türkiye'nin başında önemli bir problem olduÄŸunu ifade eden Prof. Dr. Öztürk, Türkiye'nin, gözaltındaki ölümlerden dolayı AÄ°HM'deki pek çok davada mahkum olduÄŸunu söyledi.Â