AİHM’den 12 Eylül başvurusuna ret
Güncelleme Tarihi:
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), “darbeciler anayasal engel nedeniyle yargılanamadığı için Türkiye mahkûm edilsin” talebinde bulunan Devrimci 78’liler’in başvurusunu, ‘kabul edilmezlik’ hükmü uyarınca reddetti.
Milliyet Gazetesi'nden Gökçer Tahincioğlu'nun haberine göre AİHM, 12 Eylül askeri darbesi ve darbenin ardından yaşanan insan hakları ihlallerinin anayasal engel nedeniyle yargılanamadığını belirterek, bu nedenle Türkiye’nin mahkum edilmesini isteyen Devrimci 78’liler Federasyonu’nun başvurusu için “kabul edilmezlik” kararı verdi. AİHM, yapılan başvurunun “sözleşme hükümleri ile konu bakımından bağdaşmaz” olduğunu belirtti. Kararda, verilen bu karara karşı itiraz yolunun da olmadığı vurgulandı. Böylece, AİHM’de Türkiye’ye karşı, 12 Eylül askeri darbesi nedeniyle, darbenin yapılması ve sonrasındaki hak ihlalleri gerekçe gösterilerek bir dava açılamayacağı ortaya konuldu.
Kararı 7 Ekim’de verdi
Devrimci 78’liler Federasyonu, savcılıkların, anayasanın geçici 15. maddesini gerekçe göstererek, 12 Eylül askeri darbesini gerçekleştiren Milli Güvenlik Konseyi üyeleri hakkında işlem yapılamayacağına karar vermesi üzerine, 2007’de AİHM’ye başvurdu. Başvuruda, geçici 15. maddenin varlığının adil yargılanma hakkını ihlal ettiği iddia edildi.
AİHM, başvuruya ilişkin kararını 7 Ekim 2010’da verdi. Kararda, “AİHM tek yargıçlı oturumda, başvurunuz hakkında kabul edilmezlik kararı vermiştir. Mahkeme, sözleşmede (AİHS) aranan koşulların yerine getirilmemiş olduğunu kanaatine varmıştır. Mahkeme, ihlali ileri sürülen hakkın, sözleşme ile güvence altına alınan haklar arasında yer almadığı gerekçesiyle başvurunuzun sözleşme hükümleri ile konu bakımından bağdaşmaz olduğuna karar vermiştir” denildi.
Kararda, kararın kesin nitelik taşıdığı, itiraza konu olamayacağı, başvuru dosyasının da 1 yıl sonra imha edileceği vurgulandı.
Kararla, 12 Eylül askeri darbesi, darbe sonrasındaki idamlar, işkenceler, gözaltı,kayıplar ve benzeri uygulamaları içeren bir dosyayla AİHM’ye başvuru yapılamayacağı ortaya konuldu. Buna göre, Türkiye’nin darbe yönetimini yargılamayı geçici 15. madde nedeniyle 30 yıl boyunca engellemesi ve bu süreçte yaşanan olaylar da toplu bir dava konusu olamayacak. AİHM’nin bu kararı, dikkatlerin yeniden iç hukuka çevrilmesine neden oldu.