Afetzedeler müze bahçesine sığındı

Atatürk'ün emriyle birbuçuk ayda yapıldı. Buna rağmen birçok depremi hasarsız atlattı. 17 Ağustos'ta da sadece bir, iki küçük çatlak meydana geldi. Şimdi depremde evleri başlarına yıkılan 14 personeline ev sahipliği yapıyor.

Yalova Termal, Antik Çağ'dan bu yana şifalı suları nedeniyle önemli bir yerleşim yeriydi. Atatürk'ün de dinlenmek için seçtiği mekan oldu. Termal'e gelişinde Abdülhamid döneminde yaptırılan Yaverler Köşkü'nü kullandı. 1929'da ise yeni bir köşk yapılması için emir verdi. Köşk, bir buçuk ay gibi kısa bir zamanda tamamlandı. Kagir olarak inşa edilen bina sürenin kısalığına rağmen döneminin mimari özelliklerini yansıtan iki katlı bir yapıydı.

Ziyarete kapatıldı

70 yıldır dimdik ayakta duran Köşk, 17 Ağustos'taki depremi de büyük hasar görmeden atlattı. Avizeleri biraz yerinden oynadı, birkaç duvarda önemsiz çatlaklar oluştu. Buna rağmen TBMM Milli Saraylar Kültür ve Tanıtma Başkanlığı, Köşkü mühürleyerek şimdilik kapalı tutmayı uygun buldu.

Yetkililere göre binanın ziyarete kapatılmasının üç nedeni var. İlki Köşkü’n sarsıntıların azalmasından sonra onarım ve bakıma alınacak olması. İkincisi tarihi eşyaların korunması. Depremde, binadaki eşyalardan kırılan olmamış. Ama şiddetli artçı sarsıntılar olabileceği endişesiyle eşyalar bulundukları yerden indirilerek halıların üzerine konmuş. Üçüncü nedeni ise Köşk'te çalışan bir personel şöyle açıklıyor: ‘‘Yalova sürekli sallanıyor. Bina kagir olduğu için sarsıntı daha da şiddetli hissediliyor. Köşk ziyarete açık olur ve böyle bir sarsıntı meydana gelirse panik yaşanabilir ve eşyalar zarar görebilir’’.

Atatürk Köşkü mühürlü ama depremden sonra da hizmet vermeye devam ediyor. Kime mi? Yıllardır kendisine bakan 14 görevlisine. Bazılarının depremde evi yıkılmış, bazısının ise evi ağır hasar görmüş. Aralarında enkaz altından çıkartılanlar da var. Yalova'daki evleri yerle bir olan personel de çareyi Köşk'ün bahçesine sığınmakta bulmuş. Şimdi tarihi Atatürk Köşkü'nün 70 yıllık bahçesi kadınlar, çocuklar, torunlar ve deprem çadırlarıyla dolu.

Çağdaş mimariye Eldem damgası

Atatürk Köşkü'nün mimarı Sedad Hakkı Eldem (1908-1988) çağdaş Türk mimarisinin önde gelen ismi. Mimarlık eğitimini Mimar Sinan Üniversitesi'nde birincilikle tamamladı.1940'ların sonunda Emin Onat'la İstanbul Adalet Sarayı'nı yaptı. Birçok büyükelçilik binası dışındaki bazı eserleri şunlar: Hilton Oteli, Sosyal Sigortalar Kurumu, Atatürk Kitaplığı, Budapeşte Sergisi Türk Pavyonu, Neslişah Sultan Yalısı, Alarko Blokları ve Taşlık Şark Kahvesi.

İlginç pencereli köşk

Atatürk Köşkü, kagir ve dikdörtgen bir yapı. İki tam ve bir çatı katından oluşuyor. Bodrum katında geniş mutfaklar var; zemin katta şeref salonu, toplantı ve yemek odaları.İkinci kattaki odalar ortadaki salona açılıyor. Salonun çevresini ‘‘U’’ biçiminde bir koridor dolaşıyor. Sağda misafir odaları var. Bu odalardan ikisi Atatürk'ün manevi kızları Sabiha Gökçen ve Zehra Hanım'a ait. Sol bölüm ise Atatürk'ün çalışma ve yatak odası. Köşk'ün dikkat çeken yönü pencereleri. Aceleyle yapıldığından mıdır bilinmez, pencerelerin ebatları birbirini tutmuyor. Mobilyalar ise, Dolmabahçe Sarayı'ndan.