A'dan Z'ye yeni sistem

Her yıl yüzbinlerce gencin katıldığı üniversiteli olma yarışında, sistem değişti. Uzun yıllardır, başarıyı iki atışta vurmaya çalışan gençlerimiz, 1999'dan itibaren başarı için ‘tek atış’ yapmak zorunda olacaklar.

İşte, yılda iki kez yaşanan sınav stresini azaltırken, başarıyı elde etmenin koşulunu tek sınava yükleyen yeni sistemin, bilinmeyenlerle dolu perde arkasını sizler için aralıyoruz.

Yeni sistemde sınava gireceklerin, tüm dikkatlerini şu noktaya çekmeleri gerektiğini anımsatmakta büyük yarar görüyoruz:

‘‘Yükseköğretim programlarına yerleştirmede, lise eğitiminde esas olan alan/kol/dal ve mezun olunacak lise türü ‘mutlak esas' alınacak. Öğrenci, mezun olduğu alan/kol/dal ve lise türünün devamı niteliğinde yükseköğretim programlarını tercih ederse, önemli avantajlar elde edecek. Aksi halde, yarışa, kendi gibi düşünmeyip, lise öğretiminin devamı olan yükseköğretim programlarını tercih edenlerden çok geride başlayacak. Yine, lise öğrenimi boyunca gösterdiği başarı ve bilgi birikimi, üniversiteli olup olmamasında önemli rol oynayacak.’’

NASIL UYGULANACAK

Yeni sistem nasıl işleyecek?

Halen birinci basamağı (ÖSS) seçme, ikinci basamağı (ÖYS) yerleştirmeye yönelik olarak iki aşamalı yapılan sınav 1999’dan itibaren, yalnız ÖSS'nin geçerli olacağı yeni bir yapıya kavuşacak. Bilginin ölçüldüğü sorulara yer verilen ve yerleştirme işi için kullanılan ÖYS tümden kalkacak.

Öğrenci seçme ve yerleştirme nasıl yapılacak?

Seçme işi ÖSYM'nin uygulayacağı bir sınav ve yerleştirme sistemi ile yapılacak. Genel adı ‘Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi’ (ÖSYS) olacak.

ÖSS nasıl uygulanacak?

Mevcut uygulamadaki özellikleri korunacak. ÖSS'de yine temel bilgilere dayalı, muhakeme etme, kabiliyeti ön plana çıkaran analiz yapma yeteneğini ölçen testlerin yöneltildiği bir sınav olarak uygulanacak.

Testlerin kapsamı ne olacak?

Sözel bölümde, Türkçe'yi kullanma gücü, sosyal bilimlerdeki temel kavram ve ilkelerle düşünme becerisini yoklayan, sayısal bölümde de, matematiksel ilişkilerden yararlanma gücü, fen bilimlerindeki temel kavram ve ilkelerle düşünme becerisini ölçen sorular yer alacak.

Sınavda her iki testi de çözmek gerekecek mi?

Puanların hesaplanmasında tüm doğru cevaplar değerlendirmeye alınacağı için, sözel ve sayısal bölümlerde yöneltilecek testlerden ne kadar çok soru yapılırsa adaya daha fazla puan getirecek. Çok soru çözmek adayın şansını arttıracak.

Yabancı dil testi uygulanmayacak mı?

1999-ÖSS'de yabancı dil testi yer almayacak. Yabancı diller, bu dillerin edebiyatları ve öğretimiyle ilgili programlara girmek isteyenler için ayrı bir ‘1999-Yabancı Dil Sınavı’ yapılacak. Bu sınava girmek isteyenler, 1999-ÖSS'ye başvuracaklar ve mutlaka 1999-ÖSS'ye de katılacaklar.

1999-ÖSS'ye girmek zorunlu mu?

1999-2000 yılında yurtiçi ya da yurtdışında herhangi bir yükseköğretim kurumuna yerleştirilmek için 1999-ÖSS'ye girmek zorunlu olacak.

ALTI AYRI STANDART PUAN

Değerlendirme nasıl yapılacak?

1999-ÖSS'ye girenler için, ‘Sözel’, ‘Türkçeyi kullanma gücü’, ‘Sosyal Bilimlerdeki temel kavram ve ilkelerle düşünme’, ‘Sayısal’, ‘Matematiksel ilişkilerden yararlanma gücü’, ‘Fen bilimlerindeki temel kavram ve ilkeler ile düşünme’ olmak üzere altı ayrı standart puan hesaplanacak. Bu standart puanlar, ÖSS puanlarının hesaplanmasında kullanılacak.

Sınavı kazanmada kaç puan türü geçerli olacak?

Sözel ve sayısal bölümlere verilen cevaplara dayanarak bulunan standart puanlar kullanılarak, ‘ÖSS-Sözel’, ‘ÖSS-Sayısal’ ve ‘ÖSS-Eşit Ağırlıklı’ olmak üzere üç ana puan türü hesaplanacak. Bu puan türleri, sınavı kazanma ve yerleştirmede esas alınacak.

Ana puanlar nasıl hesaplanacak?

Ana puanlar, standart puanlara katsayı uygulanarak hesaplanacak. Adayın, bu noktada, hangi puan türüne göre yerleştirilmek istiyorsa, o puan türüne esas olacak testten daha çok soru yapmaya dikkat etmesi gerekecek.

Örneğin, bir adayın ÖSS-Sözel ana puanı hesaplanırken, sözel standart puanına uygulanacak katsayı daha büyük olacak. Yine ÖSS-Sayısal ana puanı için de sayısal standart puana daha yüksek katsayı uygulanacak. Buna göre, puan hesaplamasında şu formüller geçerli olacak:

ÖSS-Sayısal Puan: Sayısal standart puan x 1.8 + Sözel standart puan x 0.4

ÖSS-Sözel Puan: Sözel standart puan x 1.8 + Sayısal standart puan x 0.4

ÖSS-Eşit ağırlıklı ana puan hesabı nasıl olacak?

Eşit ağırlıklı puan türüyle öğrenci alan programları tercih edeceklerin, sözel ve sayısal bölümlerde yöneltilen testlerden mümkün olduğunca çok soru çözmeleri leyhlerine olacak. Zira, ÖSS-EA Puan hesabında dört ayrı standart puan türü esas alınacak. Matematik ve Türkçe sorularını verilen daha fazla doğru cevap, adayın puanını yükseltecek. ÖSS-EA Puanı hesabında şu formül kullanılacak:

ÖSS-EA Puan: Türkçeyi kullanma standart puanı x 0.8 + Sosyal Bilimlerde temel kavram ve ilkelerle düşünme standart puanı x 0.3 + Matematiksel ilişkilerden yararlanma standart puanı x 0.8 + Fen bilimlerindeki temel kavram ve ilkelerle düşünme standart puanı x 0.3

Yabancı dil puanı nasıl hesaplanacak?

1999-Yabancı Dil Sınavı'na giren adayların, üç puan türüne ek olarak hesaplanacak olan Yabancı Dil Puanı'nda, yabancı dil standart puanının yanısıra sözel standart puan esas alınacak. ÖSS-DİL hesaplanırken, yabancı dil standart puanı 1.8, sözel standart puanı 0.4 ile çarpılarak toplanacak.

105 PUANI AŞAMAYANA ŞANS YOK

Sınavı kazanmak için kaç puan yeterli?

1999-ÖSS'yi kazanmış olmak için, yukarda belirtilen formüllere göre hesaplanmış dört puan türünden herhangi birinden en az 105.000 puan almak gerekecek. 105'in altında kalanların ‘Yerleştirme puanı’ hesaplanmayacak. Bu puanlar, adayın ÖSS'yi kazanıp kazanmadığını belirleyen ‘ham puanları’ olacak.

ÖSS'yi kazanmış olmak hangi hakları sağlayacak?

Dört puan türünden birinden en az 105.000 alarak ÖSS'yi kazanmak, adaya ‘yerleştirilme’ işlemine girme ve özel yetenek sınavıyla öğrenci alan yükseköğretim programlarına başvurma hakkı sağlayacak.

Yerleştirilme tercihinde baraj puan uygulaması olacak mı?

Testlere verilen doğru cevaplar doğrultusunda hesaplanan dört ana ham puan türünden biri 105.000-120.000 arasında kalanlar yalnız iki yıllık meslek yüksekokulları ile Açıköğretim Fakültesi'nin Kamu Yönetimi dışındaki programlarını yerleştirilmek için tercih yapma hakkı verecek. Adayların, en az dört yıllık lisans programlarını tercih edebilmeleri için ise 1999-ÖSS'de ilgili puan türünde 120.000 ve daha yüksek puan alması gerekecek.

Yabancı dille ilgili programları tercihte baraj uygulanacak mı?

Üniversitelerin, yabancı dil puanıyla öğrenci alacak programlarında okumak isteyenlerin, bu programları tercih etmek için 1999-YDS'ye girerek, en az 120.000 puan almaları gerekecek. Puanı 120'nin altında kalanların, tercih şansları olmayacak.

Başvurular kasımda

Başvurular ne zaman başlayacak?

Başvurular 2-16 Kasım 1998 tarihleri arasında kabul edilecek. 1999-ÖSS Kılavuz Başvurma Belgesi lise ve dengi okul müdürlükleri ile ÖSYM Sınav Yöneticiliklerinden 1 milyon 250 bin lira karşılığında alınabilecek.

Sınav ücreti ödenecek mi?

1999-ÖSS'ye girecekler altı milyon lira sınav ücreti ödendiğini gösteren banka dekontunu da Başvurma Belgesi ile birlikte tanınan süre içinde okul müdürlükleri veya ÖSYM Sınav Yöneticiliklerine teslim edecekler.

Belgeler ne zaman gönderilecek?

Sınava Giriş Belgesi ve fotoğraflı kimlik 21 Nisan 1999'dan itibaren gönderilecek.

Yabancı Dil Sınavı'na girecekler ayrı ücret ödeyecek mi?

Yabancı Dil Sınavı'na katılacak adaylar, ayrıca 10 milyon sınav ücreti daha ödeyecekler. Başvurma belgelerinde, sınava katılacak olan adayların sınav ücretini 5-16 Nisan 1999 tarihleri arasında Kılavuz'da duyurulacak banka şubelerine yatıracaklar. Ücretini ödemeyen aday sınava alınmayacak. 1999-YDS'ye girecek adaylara sınav giriş ve fotoğraflı kimlik belgeleri 21 Nisan 1999'dan itibaren postayla gönderilecek.