AB'nin porno yasağı, feminist reklam mıydı

Geçen ay ortasına doğruda dünya medyasında ardı ardına çıkan haberlerde bir panik havası vardı.

Saygın İngiliz gazetesi The Independent, “Avrupa Birliği raporunda pornoyu toptan yasaklama girişimi keşfedildi” manşetini atmıştı.

ABD’nin en çok okunan internet gazetesi Huffington Post, “Avrupa Birliği interneti düzenlemeye çalışırken, medyada tüm pornografiyi de yasaklamayı teklif ediyor” diyordu.

CNN’e görüş bildiren bir yorumcuya göre AB, ciddi bir yasal düzenlemenin içine “bir Truva Atı sokuşturmuştu” ve gizlice “porno polisi” kurmaya hazırlanıyordu!

Peki, bu sansasyonel gelişmenin altında ne vardı?

* * *

Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Kadın Hakları ve Cinsiyet Eşitliği Komitesi, geçen aralıkta AP’ye bir rapor sunmuştu.

AP’de Sosyalist Parti grubunda yer alan Hollandalı milletvekili Kartika Tamara Liotard imzalı rapor, “AB’de Toplumsal Cinsiyet Klişelerinin Ortadan Kaldırılması” başlığını taşıyordu.

Raporda, örneğin reklamlarda kadınlara karşı ayrımcılık yapılmamasını sağlayacak önlemlerin alınması gibi öneriler vardı.

Bağlayıcı olmasalar da, AB üyesi devletler genelde bu raporları dikkate alarak yasa çıkardığından, bu raporlar önemli bulunuyorlar.

Cinsiyet eşitliği raporunun da kabul edilmesi ve üye devletlerin ağır ağır da olsa önerileri hayata geçirmesi bekleniyordu.

Fakat geçen ay başında İsveç Korsan Partisi’ne mensup AP milletvekili Christian Engström, rapordaki “tehlikeli” maddelere dikkat çekti, işler bir anda karıştı.

Engström’ün “Şeytan detayda gizlidir” diyerek dikkat çektiği madde, “medyada bütün pornografi türlerinin yasaklanması” çağrısı yapıyordu.

Üstelik bunu sağlamak için AB denetleyici bir kurum oluşturacak, internet servis sağlayıcılarına da porno yasağını uygulama sorumluluğu verilecekti!

İsveçli “korsanların” başlattığı kampanya işe yaradı, dünya medyası ayaklandı.

Avrupa Parlamentosu “porno yasağı” ile ilgili maddeleri rapordan çıkardı ve raporu bu haliyle 12 Mart’taki oturumunda 159’a karşı 368 oyla onadı.

* * *

Hürriyet’in 13 Mart’ta ulaştığı Engström, tehlikenin geçmediğini söylüyor. Hürriyet’in yazılı sorusuna tam bir ay sonra cevap veren raporun mimarı Liotard ise ilginç bir itirafta bulundu.

Porno yasağını “arada kaynatıp” AP’ye kabul ettirmek gibi bir derdi olmadığını belirten Liotard, tam aksine konuya sansasyonel bir şekilde dikkat çekmeye çalıştığının sinyalini verdi.

“Feminist bir PR çalışması” yaptığı anlaşılan milletvekili Liotard, cevabında şöyle dedi:

“Amaç, soruna dikkat çekmek ve cinsiyet eşitliğiyle ilgili önemli konuları gündeme getirmekti. Sonuçta o ifade rapordan çıkarıldı. Pornografiyi yasaklamak veya medya özgürlüklerini kısıtlamak yönünde hiçbir yeni çaba sarf edilmeyecek. Medya özgürlükleri ve ifade özgürlüğü, AB’nin temel değerlerindendir. AP, kadınların pozisyonunu güçlendirecek bile olsa bu değerlere herhangi bir kısıtlama getirmek istemez. Cinsiyet eşitliğini sağlamanın ve cinsiyet klişelerini ortadan kaldırmanın başka yolları vardır. Raporun kabul edilen versiyonundaki maddeler bu yolları açıyor. Örneğin artık atanacak her AB komiseri için bir erkek, bir de kadın aday göstermek zorunlu olacak. Bu tür uygulamalar, özel sektöre de iyi bir örnek sunacak.”

* * *

Liotard’ın Hürriyet’in sorusuna bir ay geç cevap verme nedeni de çok ilginç:

Porno yasağı haberleri ses getirince, AP’ye e-postalar yağmaya başlamıştı. Bunun üzerine AP, Liotard başta olmak üzere tepkilere muhatap olan milletvekillerinin posta kutuları dolmasın diye içinde “gender” (cinsiyet) sözü geçen tüm mesajları filtrelemeye başladı.

Bu uygulama da ancak haftalar sonra fark edilip tepki çekince durduruldu ve AP milletvekilleri yeniden “erişilebilir” hale geldi.

Raporun en şiddetli muhalifi olan AP milletvekili Engström, ne Liotard’ın porno yasağının “feminist bir PR çalışması” olduğu yönündeki açıklamasını inandırıcı buluyor, ne de AP’deki e-posta filtreleme işleminin “iyi niyetli” olduğunu...

Engström’e ulaşmak, Liotard’a kıyasla yine çok daha kolay oldu. Engström, Hürriyet’e özetle şunları söyledi:

“Öncelikle, Avrupa Parlamentosu’nun, kendi gündeminde bulunan siyasi konularda vatandaşların görüşlerini ifade etmesini, e-postaları bloke ederek engellemesini bir ayıp olarak gördüğümü ifade etmek istiyorum. Vatandaşların siyasete ilgisi, bir ‘spam’ (istenmeyen e-posta) problemi değil, büyük bir demokrasi kazanımdır. Neyse ki bu engellemelere rağmen AP’ye ulaşan onca e-posta, istenen etkiyi yarattı. AP milletvekilleri hatanın farkına vardı ve raporu düzeltti. Buna karşın 1997 tarihli bir başka AP kararına yapılan atıf rapordan çıkarılmadı. Bu kararda da benzer bir porno yasağı ifadesi var. AP’nin şu aşamada porno yasağına hayır demiş olması iyi bir şey olsa da, sivil toplumun demokrasiyi koruma iradesi sürmezse bu tür girişimlerin sürme ihtimali yüksek. Oysa erkek veya kadın, bir bireyin pornografiden hoşlanıp hoşlanmaması kendi bileceği iştir. Demokrasiyi korumak adına bu konuda yasakçılığa girişmiş gülünçtür.”

* Bu yazı ilk olarak 13-14 Nisan 2013 tarihli Hürriyet Tablet'te yayımlandı. Hürriyet Gazetesi Dış Haberler Şefi Emre KIZILKAYA’nın iletişim bilgileri ve bloguna http://about.me/emrekizilkaya adresinden ulaşılabilir. Ayrıca: http://www.twitter.com/ekizilkaya

Dünyanın “demokratik yollardan meclise seçilmiş ilk internet korsanı” olan İsveç Korsan Partisi mensubu AP milletvekili Christian Engström, 2009’da Brüksel’de Hürriyet’e konuşmuş, o dönemde Türkiye’de süren YouTube yasağına karşı Türklerin, AİHM'ye başvurmasını önermişti.

 �