ABD'yi karıştıran kök hücre kararı

Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor

Yargıç kararının gerekçesinde, bu araştırmaların federal bütçenin embriyoların ortadan kaldırılması için kullanılması yasağını ihlal ettiğine karar verdi.

Karar ülke genelinde Ulusal Sağlık Enstitüleri ve üniversiteler için bir şok etkisi yaptı. Bu kurumlar Obama’nın kararı doğrultusuna kendilerine aktarılacak kaynağa kesin gözüyle bakıyordu. Bilim dünyası Pazartesi gecesi mahkemenin kararının çalışmaları üzerindeki etkisini belirleme telaşına düştü.

Boston Çocuk Hastanesi Kök Hücre Transferi Programı Direktörü Dr. George Daley, “Laboratuarımda çalışan herkese yarın sabah hücreleri beslediklerinde, parası federal hükümet tarafından ödenmeyen araçlar kullanmalarını tavsiye ettim” dedi. Daley kararın, Obama yönetiminin emrinden bu yana bu konuda çalışmaya başlayan onlarca laboratuarın çalışmaları önünde ani bir engel olduğunu belirtti.

DC Federal Bölge Mahkemesi Başyargıcı Royce Lamberth, kararında aldığı ihtiyati tedbir kararının federal politikayı statükoya döndürdüğünü belirtti ancak yetkililerin, bilim insanlarının ve hukukçuların kararın ne anlama geldiğini anladığını söylemek mümkün değil.

Daley, Obama yönetiminin kararları doğrultusunda başlayan çalışmaların hemen durdurulması gerektiğine inandığını belirtirken, sağlık kurumlarının Bush yönetiminin hibe uygulamaları doğrultusunda çalışması gerektiğini ifade edenler de oldu.

KARAR TARTIŞILIYOR

Obama yönetiminin kararnamesi hakkında dava açan İttifak Savunma Fonu’nun başdanışmanı Steven Aden, yargıcın kararının mahkemeden yeni bir karar çıkana kadar Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin kök hücre araştırma projelerine kaynak aktaramayacağı anlamına geldiğini söyledi.

Yargıç Lamberth, mevcut yasalar kapsamında hükümetin embriyonik kök hücre (ESC) araştırmasına kaynak sağlamasının yasak olduğuna ve bu yüzden hükümet politikasının yasal olmadığına karar verdi.

Lamberth, “Eğer ESC araştırma projesinin tek bir basamağı veya parçası embriyonun yok olmasıyla sonuçlanırsa, tüm proje federal fon temininden alıkoyulacaktır” kararı aldı.

Yıllar boyunca özel fon temini doğum evlerinden alınan embriyolardan, embriyonik kök hücre dizileri üretmek için kullanıldı. Bu süreç embriyonun ölümüne neden oluyordu. 2001 yılında ABD eski Başkanı George Bush, embriyonik kök hücre tedavisine izin verdi ancak hükümet tarafından kaynak sağlanan araştırmanın o yıl mevcut bulunan 21 kök hücre diziniyle sınırlı kalması şartı koydu.

Obama yönetimi altında ise bağışçılar gerekli formlara imza attıkları ve diğer şartlara uydukları sürece araştırmacılar çalışmaları için federal yardım kullanabiliyor.

BAZILARI MEMNUN, DİĞERLERİ ŞAŞKIN

Pazartesi günü alınan kararın çıkmasını sağlayan davacılardan biri olan Ron Stoddort, alınan karardan memnuniyetini belirtti: “Embriyoların kök hücre araştırmasında yok olmasını istemiyoruz. Embriyolar hayata gelmemiş insan hayatını temsil eder ve korunmaları gerekir. Ama onları öldürmeden kök hücre elde etmenin yolu varsa buna karşı çıkmazdım” dedi.

Diğer yandan, Stanford Kök Hücre Biyolojisi ve Yenileyici Tıp Enstitüsü uzmanı Dr. Irving Weismann, mahkeme kararının umutlarını kök hücre tedavisine bağlayan kişiler için yıkıcı olduğunu belirtti ve kararın tersine çevrilmesini umduklarını söyledi.

Geçtiğimiz yıl açılan dava, yargıcın kararın değiştirilmesini sağlayacak yeterli gerekçelerin bulunmadığını belirtmesiyle reddedildi. Ancak temyiz mahkemesi iki kök hücre araştırmacısı Dr. James L. Sherley ve Dr. Theresa Deisher’in araştırmalarına kaynak sağlamak için karşılaşacakları zorlukları değerlendirerek kararı iptal etti.

DICKEY-WICKER YASASI

Davanın tekrar başlamasının ardından, Yargıç Lamberth Obama yönetiminin “sakat bırakma veya öldürme riskini bilerek embriyoların ortadan kaldırıldığı süreçlerin” federal fon teminini yasaklayan Dickey-Wicker Yasası’nı ihlal ettiği kararını verdi.

Geçtiğimiz yıl ise, Obama yönetimi Başkan Bush yönetiminde izni verilen veya bağışçıların kendi rızasıyla bağışladığı embriyoların üzerinde yapılacak kök hücre araştırmalarının finansmanına izin vermişti.

Yönetim, kararın Dickey-Wicker Yasası ile uyumlu olduğunu çünkü finansmanın sadece kök hücre elde edilecek sürece kadar kullanılacağını, embriyonun ölümüne yok açılmayacağını savundu. Yargıç Lamberth ise kök hücre üretiminin “ağırlıklı olarak embriyoların ölümüne bağlı olduğunu” belirtti.

Boston Çocuk Hastanesi direktörü Dr. Leonard Zon, alınan karar yüzünden şaşkınlık yaşadığını ifade etti. Zon, “Obama yönetimi tarafından sağlanan kaynağın tıpta gelişim sağlayacak ve ABD’ye çok yüksek standartlar getirecek araştırmalar için kritik önem taşıdığını söyledi.

Aden ise kararın embriyonik kök hücre araştırmasına kıyasla daha fazla umut veren yetişkin kök hücre araştırmalarını tetikleyeceğini savunarak karardan memnun oluğunu belirtti.

* Bu makale New York Times'da "U.S. Judge Rules Against Obama’s Stem Cell Policy" başlığıyla yayımlanmıştır.