AB’de Orban gerginliği... Brüksel’de gündem Ukrayna

Avrupa Birliği, Ukrayna’ya önümüzdeki dört yılda yapılacak toplam 50 milyar Euro tutarındaki yardımı bir önceki zirvede veto eden ve Brüksel’i oldukça zor bir durumda bırakan Macaristan Başbakanı Viktor Orban engelini aşmanın yollarını arıyor. Bugün Brüksel’de başlayacak olağanüstü nitelikli özel zirve, yardıma onay veren 26 ülkeyle bunu veto eden Macaristan arasında hesaplaşmaya sahne olacak. Zirveden çıkacak kararı Orban’ın direnme düzeyi şekillendirecek.

Uzlaşı arayışı içinde olan ancak Orban’ın tavrı nedeniyle sabrı yavaş yavaş tükenmeye başlayan AB’de Macaristan’ı devre dışı bırakmanın da yer aldığı her türlü senaryo değerlendiriliyor. Yardım paketinin oybirliğiyle kabul edilmemesi Ukrayna’ya yardımın devamı için daha maliyetli ve uzun sürecek alternatiflerin devreye sokulmasını gerektireceğinden AB, bugünkü zirvede oybirliğiyle, olumlu bir sonuç elde etmek istiyor.  

SON DAKİKA ÖNERİSİ

Bu çerçevede AB, gerginliğin iyice yükseldiği ortamda Orban’ı bir kez daha veto kullanmaktan vazgeçirmek için elindeki tüm imkânları kullanıyor. Orban, Ukrayna’ya yapılacak yardım için her yıl bir veto hakkı talep etmişti. Bu talep zirve öncesinde toplanan AB ülkelerinin, Macaristan dışındaki, daimi temsilcileri tarafından reddedildi. Bunun yerine Ukrayna’ya önümüzdeki dört yılda yapılacak yardımların, veto opsiyonu olmaksızın, yıllık olarak gözden geçirilmesi önerisi getirildi. Macaristan ise zirveye kadar mevcut tavrında esneme sinyali vermedi.

ŞANTAJ UYARISI

Hafta başında Orban’ın yine veto kullanması halinde AB’nin Macar ekonomisini hedef alacağına ilişkin bir iç belge basına sızmıştı. Ülkesinin pozisyonunda değişiklik olmadığını söyleyen Orban, bu belgeyi şantaj olarak yorumladı. Orban, “Bir uzlaşı önerisinde bulunduk. Karşılığında Brüksel’in şantajına maruz kaldık. Çıkarlarımızı savunacağız. Macaristan’a şantaj yapılamaz” dedi.

AP’DEN ÇAĞRI

Çıkmaz, Avrupa Parlamentosu’nu (AP) da endişelendiriyor. AP’deki siyasi grupların liderleri örneğine az rastlanır bir şekilde ortak açıklama yaparak, “Rusya, Ukrayna’ya karşı yürüttüğü saldırı savaşını durduracağına dair hiçbir işaret vermiyor. Dolayısıyla AB de Ukrayna’ya verdiği desteği durdurma yönünde hiçbir işaret göstermemeli” mesajı verdiler. Açıklamada, “AB liderlerini, Ukrayna’nın önüne çıkan olağanüstü güçlüklerle yüzleşmek için gerekli kararları almaya çağırma konusunda birleşiyoruz” denildi.

SORUN YUMAĞI

Orban ile AB’nin geri kalanı arasında yaşanan anlaşmazlıklar neredeyse kronik bir hal aldı. Medya özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü alanlarındaki sorunların yanı sıra, Orban’ın Rus lider Vladimir Putin’le yakın ilişkisi ve Macar ekonomisinin Rusya’ya bağımlılığı Brüksel-Budapeşte arasındaki sorunlarda önemli yer tutuyor. Ukrayna’ya yardımları gönülsüzce onayladığı sır olmayan Macaristan, bu ülkeye askeri destek sağlamamasıyla da dikkat çekiyor. Macaristan, ayrıca İsveç’in NATO üyeliğini onaylamayan tek Birlik ülkesi.