ABD'deki toparlanma gerçek mi?

ABD ekonomisi için son dönemde açıklanan verilerin çoğu önümüzdeki birkaç yılda büyümenin göz kamaştıran bir hızda gerçekleşeceğini, o kadar büyük bir hız görülmemesi durumunda ise en azından istikrarlı bir hızda ilerleyeceğine işaret ediyor.

Stoklardaki geçici yükseliş ve yönetimin uygulamaya koyduğu teşvik paketleri özel sektör talebinde artışın önünü açıyor.

ABD’de tüketiciler harcama yapmayı sürdürürken, şirketler kâr ediyor ve enflasyon da düşük seviyesini koruyor. Bunun yanı sıra Dow Jones Sanayi Endeksi yükselişini devam ettirirken, fabrikalar da daha yoğun çalışıyor ve işyerleri de eleman alımına başlıyor.

YAPISAL SORUNLAR VAR

Ancak ABD’nin gayri safi yurtiçi hasılasında (GSYİH), perakende satışlarında ve imalat sanayi üretiminde artış görülmesine rağmen, ülkenin ekonomisinde büyük bir toparlanmayı aksatacak yapısal sorunlar var. Borç yükü, tüketim ve konut sektöründeki balonunun patlamasından kaynaklanan sorunlar henüz tam olarak çözülmüş değil.

Elbette, işini kaybeden, ücretlerinde herhangi bir artış göremeyen ya da evi elinden alınmış milyonlarca ABD vatandaşı için ekonomik toparlanma fikri pek inandırıcı gelmiyor. Akşam yatağına aç ve kafasında endişelerle gidenler kendilerini her zaman bir resesyon yaşıyormuş gibi görüyor.

Ekonomiyi yakından takip eden analistler, son birkaç ay içerisinde genel olarak daha umutlu konuşmaya başladı. Ekonomideki pozitif gelişmelere işaret eden bu analistler, önümüzdeki iki yıl içerisinde yıllık yaklaşık yüzde 3 oranında büyüme yakalanacağını öngörüyor.

İŞSİZLİK EN BÜYÜK DERT

Analistler diğer yandan işsizliliğin yavaş bir süreçte kendine geleceğine inanıyor.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke de geçen hafta yaptığı değerlendirmede temkinli iyimser yaklaşımı korudu ve şöyle dedi:

"Ekonominin istikrar kazanıp yeniden büyümeye başladı. Ancak her 10 ABD'liden biri iş bulamazken ve hane halkının finansmanı büyük baskı altındayken bu durumun bizi tatmin etmesi beklenemez."

Bununla birlikte ABD ekonomisi için karşıt görüşte olup daha kötümser beklentilere sahip olan da var. Kötümser düşünen uzmanlar, ekonomideki negatif yönlerin, pozitif olanlara ağır basacağına ve büyümeyi aşağıya çekeceğine inanıyor. Ufukta yeni bir resesyon görünmüyor ancak ekonomide sancılı ancak gerekli olan ayarlamaların tamamlanmamasından dolayı, bu olasılık kenarda duruyor.

ABD ekonomisinin 2010'daki büyüme tahmini için 53 ekonomist arasında yapılan araştırmada yüzde 2.5 ile en düşük tahmini yapan Goldman Sachs analistleri, "ABD ekonomisi bazı yapısal sorunlarla karşı karşıya" değerlendirmesini yaptı.

KÜÇÜK İŞLETMELER SIKINTILI

Yapılan anketler, küçük ve orta boy işletmelerin toparlanma konusunda oldukça endişeli bir bekleyiş içinde olduğunu gösteriyor.

Küçük işletmelerin ekonomik durumu şimdi olduğundan daha iyi halde olmuş olsaydı bile yine de aradıkları kredi imkânlarına kavuşma şansını yakalayamayabilirdi. Büyük şirketler kredi sıkışıklıklarını kendi iç kaynaklarından ya da piyasalardan borçlanarak karşılayabilirken, küçük şirketler çoğu zaman şu anda donmuş durumda olan banka kredilerine muhtaç bulunuyor.

Bunun yanı sıra konut balonunun patlamasının üzerinden dört sene geçti ancak sektörde fiyatlar bir türlü beklenen yükselişi gösteremedi. Bununla birlikte, mortgage kredilerinin faizleri de artışa geçti. Dahası, hacizlerin artmasıyla konut fiyatlarının aşağı çekilme olasılığı yüksek gibi görünüyor.

ABD ekonomisinin en büyük problemi, yapısal işsizlik gibi görünüyor. Ülkede, altı aydan uzun süre işsiz kalanların sayısı resesyon döneminde 6 milyonun üzerine çıkarken, bu sayı her geçen gün artıyor.

Bu nedenle, ABD ekonomisinin yeniden dengelenmesi ve yapılandırılması uzun zaman alacak ve yıllık yüzde 5.6 büyüme ile ölçülebilir olmaktan uzak.