ABD Türkiye'ye askeri tehdit

Amerikan Pew araÅŸtırma merkezinin son kamuoyu yoklamasına göre, Türk halkının yüzde 71'i, ABD'nin bir ÅŸekilde Türkiye için askeri tehdit oluÅŸturduÄŸuna inanıyor. Ankete göre Türklerin yüzde 83'ü, ABD hakkında olumsuz imaja sahip. ABD'de Washington'da bulunan Pew AraÅŸtırma Merkezi'nin hazırladığı''Global EÄŸilimler Anketi 2003'' raporuna göre, Türk halkının yüzde 35'i ABD'nin askeri açıdan Türkiye'ye tehdit oluÅŸturduÄŸuna ''çok inanırken'', yüzde 36'sı ABD'nin ''bir ÅŸekilde tehdit oluÅŸturduÄŸu'' inancını taşıyor.  Aynı tehdit algılaması Endonezya'da yüzde 74, Nijerya ve Pakistan'da yüzde 72, Rusya'da yüzde 71, Lübnan'da yüzde 58, Ãœrdün'de yüzde 56, Kuveyt'te yüzde 54, Güney Kore'de yüzde 58 ve Fas'ta yüzde 46 olarak görülüyor.  ABD'nin Irak savaşı sonrası imajına iliÅŸkin soruları yanıtlayan Türkler, bugün ABD'yi yüzde 15 oranında onaylıyor. Türklerin yüzde 83'ünün ise, ABD hakkında olumsuz imaja sahip olduÄŸu belirtiliyor. Amerikan Associated Press haber ajansı da, araÅŸtırma sonuçlarını Türkiye adına ayrıca derlediÄŸi haberinde, ''Her 10 Türkten 8'inin, ABD hakkında olumsuz düşüncesi var'' ifadesini kullandı.  ABD'nin beÄŸenilirlik oranının Mart 2003'te yüzde 12'ye indiÄŸi, geçen yıl yüzde 30, 2000 yılında ise yüzde 52 olduÄŸu belirtildi. Böylece ABD'nin onaylanan imajının, 2000 yılındaki yüzde 50'lerden, yüzde 12'ye kadar düştüğü görülüyor. Irak savaşından bağımsız olarak, genel anlamda ABD'yi Türkiye'de onaylayanların oranı ise yüzde 32 oldu. Irak ordusunun direnmemesinden hayal kırıklığı duyanların oranı Türkiye'de yüzde 82, Irak'ın kolay teslim olmasından memnun olanların oranı ise yüzde 13 oldu.  ''ABD'de yanlış olan nedir'' sorusuna, ankete katılan Türklerin yüzde 52'si ''ABD BaÅŸkanı George Bush'', yüzde 33'ü ''genel olarak Amerika'nın kendisi'' ve yüzde 12'si ''hem Bush, hem Amerika'' yanıtını verdi. Türklerin yüzde 32'si Amerikan ürünlerini almayı durdurduÄŸunu, yüzde 43'ü ise Amerikan ürünleri alımına son vermeyi düşündüğünü söyledi.  Türk halkının yüzde 88'i, ABD'nin Irak savaşında sivil kayıplardan kaçınmak için yeterli çaba gösterdiÄŸine inanmadığını belirtirken, yüzde 9'u gereken çabanın gösterildiÄŸini kaydetti.  Ankete katılanların yüzde 37'si devrik Saddam Hüseyin rejimi olmadan Irak'ın çok daha iyi olacağına, yüzde 45'i ise Saddam'sız Irak'ın daha kötü olacağına inandığını belirtti. Koalisyon güçlerinin bugün Irak halkının ihtiyaçlarını karşılamakta baÅŸarılı olduÄŸuna inanan Türklerin oranı yüzde 23 olurken, baÅŸarısız bulanların oranı yüzde 63 oldu.  ABD'ye terörle mücadelede destek verilmesini onaylayanların sayısı, geçen yıl yüzde 30 olmasına karşın, Pew araÅŸtırmasına göre bu yıl yüzde 22'ye düştü. Ankete katılanların yüzde 62'si, Batı Avrupa'nın, diplomatik ve güvenlik iliÅŸkilerinde geçmiÅŸe oranla ABD'den daha bağımsız hareket etmesi gerektiÄŸine inandığını söyledi.  Türklerin genel olarak dünya liderlerine büyük güvenleri bulunmuyor. En fazla güveni alan ise yüzde 32 ile Filistin Devlet BaÅŸkanı Yaser Arafat oldu. Ä°srail devleti ve Filistin'e haklar saÄŸlanmasının bir arada olabileceÄŸine inananların oranı yüzde 33, buna inanmayanların oranı ise yüzde 49 oldu.  Ankete katılan Türklerin bölgesel istikrara tehdit algılamasında ise Ä°ran ve Suriye başı çekti. Ankete katılanların yüzde 28'i Ä°ran'ı, yüzde 28'i Suriye'yi, yüzde 21'i ise Kuzey Kore'yi bölgesel tehdit olarak nitelendirdi.  Ä°SLAM'IN SÄ°YASETTEKÄ° ROLÃœPew araÅŸtırma raporuna göre, ankete katılan Türklerin yüzde 46'sı, ÅŸu anda Ä°slam'ın siyasi hayatta geniÅŸ rol oynadığına inandığını söyledi, yüzde 41'i ise Ä°slam'ın daha çok rol oynaması gerektiÄŸi inancını ifade etti. Dini liderlerin siyasette daha çok rol alması gerektiÄŸine inananların oranı yüzde 40 olurken, yüzde 50'si bunun yanlış olduÄŸunu kaydetti.  Dinin kiÅŸisel mesele olduÄŸuna ve devlet iÅŸlerinden ayrı tutulması gerektiÄŸine inananların oranı, ankete katılan Türkler arasında yüzde 73'ü buldu. ABD'de ise din ve devlet iÅŸlerinin ayrılığına inananların oranı yüzde 55 oldu.  Demokrasinin Türkiye'de iÅŸleyeceÄŸine inananların oranı yüzde 50 olurken, Batı tarzı demokrasinin iÅŸleyeceÄŸine inananların oranı yüzde 37 olarak belirlendi.  Kadının ev dışında da çalışabileceÄŸine onay verenler yüzde 66 olurken, kadın ve erkeklerin iÅŸyerinde ayrı yerlerde tutulmasına yüzde 25'lik bir kesim destek verdi. Örtünme kararının kadına ait olduÄŸunu söyleyenlerin oranı yüzde 91 olurken, yüzde 6'lık bir kesim buna karşı çıktı.  Okulların daha fazla dini eÄŸitime odaklanması gerektiÄŸini düşünenlerin oranı yüzde 63 olurken, Türklerin yüzde 32'si buna hayır yanıtını verdi. Ankete katılan Türklerin yüzde 42'si, bugünlerde diÄŸerÄ°slam ülkeleriyle daha çok dayanışma hissettiÄŸini kaydetti. Türklerin yüzde 50'si, bugün Ä°slam'a tehditlerin yükseldiÄŸi inancını ifade etti. Tanrı'ya inanmak ve ahlaklı olmak gerektiÄŸine katılanların oranı yüzde 84 olurken, yüzde 15'lik bir kesim bu konudaki soruya hayır yanıtını verdi.  GLOBALÄ°ZM VE EKONOMÄ°Türklerin yüzde 45'i globalizmin Türkiye'ye olumlu, yüzde 18'i ise olumsuz etki yaptığına inandığını kaydetti. Türklerin yüzde 57'sinin, IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü'nü kötü olarak algıladığı, ancak yüzde 60'ının serbest piyasa ekonomisine inandığı belirtildi.  IMF ve Dünya Bankası'nın olumsuz olduÄŸuna yönelik inanç, Türkiye dışında, Brezilya, Arjantin ve Ãœrdün'de de ortaya çıktı.  Hükümetin, herkesin ihtiyaçlarını karşılayacak ÅŸekilde garanti saÄŸlaması gerektiÄŸine inananların oranı yüzde 39, hedeflere ulaÅŸmak için hükümetten bağımsız olmaya inananların oranı yüzde 52 oldu. Ä°yi iÅŸlemeyen fabrikaların kapatılmasına yüzde 70 hayır derken, yüzde 22 ''kapatılmalı'' yanıtını verdi. Ankete katılanların yüzde 41'i, ticaret birlikleri, çok uluslu ÅŸirketlerin ülkeye iyi etkisi olduÄŸuna inandığını kaydetti.  Yüzde 85'lik kesim zengin ile fakir arasındaki farkın kötüleÅŸtiÄŸini, yüzde 18 ise bunun sorumluluÄŸunun globalizmde olduÄŸunu söyledi. Yüzde 70, Türkiye'de iÅŸ durumunun kötüleÅŸtiÄŸini, yüe 81 çalışma koÅŸullarının kötüleÅŸtiÄŸini, yüzde 75 hastalıkların yayılmasının kötüye gittiÄŸini, yüzde 61 saÄŸlık harcamalarına para ayırmanın zorlaÅŸtığını söyledi. Ankete katılanların yüzde 52'si, modern ilaçlara ulaşımın kolaylaÅŸtığını, yüzde 64 gıdaya ulaşımın iyiye gittiÄŸini söyledi.  Yüzde 51, dünyayla ticari baÄŸların iyiye doÄŸru gittiÄŸi inancını dile getirdi. Global ticaretin Türkiye'ye çok olumlu etkisi olduÄŸunu düşünenlerin oranı yüzde 53, bir ÅŸekilde iyi olduÄŸuna inananların oranı ise yüzde 29 oldu.  KÃœLTÃœR, YAÅžAM TARZI, MÄ°LLÄ°YETÇİLÄ°KEvlilikte kadın ve erkeÄŸin birlikte çalışıp geçimi saÄŸlama oranı, ankete katılan Türkler arasında yüzde 69 olurken, Türklerin yüzde 29'unda sadece erkeÄŸin gelir saÄŸladığı belirtildi.  Toplumda eÅŸcinselliÄŸi kabul etmek gerektiÄŸine inananların oranı yüzde 22 olurken, yüzde 66 eÅŸcinselliÄŸin toplumca kabul edilmesine karşı çıktı.  Yüzde 76 baÅŸarının dış güçler tarafından kontrol edildiÄŸine, yüzde17 kendi kontrolünde olduÄŸuna inandığını söyledi. Yüzde 69, dünya sineması, televizyonu ve müziÄŸine ulaşımın daha kolaylaÅŸtığını kaydetti.  Ankete katılanların yüzde 49'u, SARS hastalığından çok endiÅŸeli olduÄŸunu, yüzde 27 bir ölçüde endiÅŸe taşıdığını söyledi.  Türklerin yüzde 78'inin cep telefonu kullanmayı sevdiÄŸi, yüzde 55'in kaliteli yaÅŸama özen gösterdiÄŸi belirtildi.  Ankete katılanların yüzde 57'si, Türk kültürünün diÄŸer kültürlerden daha üstün olduÄŸuna inandığını belirtirken, yüzde 40, baÅŸka ülkelerin topraklarının bir kısmının Türkiye'ye ait olduÄŸuna inandığını kaydetti. Türk yaÅŸam tarzının yabancı etkisine karşı korunması gerektiÄŸini düşünenlerin oranı yüzde 89, buna katılmayanların oranı yüzde 7 oldu. Yüzde 56, Türk topraklarına dışarıdan insanların girmesinin kısıtlanmasına tamamen katıldığını söyledi.  Pew AraÅŸtırması, dünyanın pek çok ülkesinin yanı sıra 21 Temmuz-9 AÄŸustos 2002 tarihlerinde 1005 Türk vatandaşı arasında yüz yüze görüşmelere dayanarak yapıldı. Ankette hata payının artı veya eksi yüzde 3 olabileceÄŸine iÅŸaret edildi. AraÅŸtırmayı tamamlayıcı nitelikte ek görüşmeler ise 2-8 Mayıs 2003 tarihlerinde yapıldı.  Â