ABD: Türkiye'de insan hakları ihlali sürüyor

ABD'nin 2003 yılı insan hakları raporunda, Türkiye'nin insan hakları alanında reformlara uygulamada sorunların sürdüğü bildirildi.ABD DIŞİŞLERÄ° BAKANLIÄžI: BÄ°RÇOK ÃœLKEDE Ä°NSAN HAKLARI Ä°HLALLERÄ° ARTTIABD DışiÅŸleri Bakanlığı'nın 2003 yılı insan hakları raporunda, geçen yıl birçok ülkede insan hakları ihlallerinin arttığı ifade edildi.IRAKRaporda, Irak'ta Saddam Hüseyin yönetiminin devrilmesinin ardından, bu rejim döneminde iÅŸlenen suçların ''hayal edilemeyecek kadar çok olduÄŸunun ortaya çıktığı'' belirtildi.ÇİN/KUZEY KORERaporun Çin ile ilgili bölümünde, bu ülkede insan haklarıyla ilgili temel konularda gerileme olduÄŸu belirtildi.Kuzey Kore yönetimi için ''Dünyadaki en insanlık dışı rejimlerden biri'' ifadesi kullanılan raporda, Myanmar'da da 2003'te insan hakları ihlallerinin arttığı kaydedildi.ORTADOÄžURaporun OrtadoÄŸu ile ilgili bölümünde, ''temel hakların ihlalinin sürdüğü Ä°ran'daki durumun kötüye gittiÄŸi'' savunuldu. Ä°ran'da özellikle reformcular, siyasetçiler ve basın mensuplarının haklarının ihlal edildiÄŸi ifade edildi.Raporda, ABD DışiÅŸleri Bakanlığı'nın elinde Suudi Arabistan'da mahkumlara kötü muamelede bulunulduÄŸuna, iÅŸkence yapıldığına dair ''güvenilir bilgi'' bulunduÄŸu belirtildi.Suudi Arabistan'da genel olarak, siyasi ve dini özgürlük bulunmadığı ifade edildi. FÄ°LÄ°STÄ°N/Ä°SRAÄ°LÄ°srail'in iÅŸgal altındaki topraklarda aşırı güç kullanması ve Filistinlilerin evlerinin yıkılması eleÅŸtirilen raporda, Filistin Yönetimi'nin güvenlik servisi mensuplarının, aşırılık yanlılarıyla birlikte hareket ederek Ä°srail karşıtı saldırılara karıştığı belirtildi.ÇEÇENÄ°STANRusya'nın Çeçenistan'daki seçimlere müdahalesinin eleÅŸtirildiÄŸi raporda, Çeçenistan'da ÅŸiddet olaylarının sürdüğü vurgulandı.AFRÄ°KARaporda, Afrika ülkelerinden en çok eleÅŸtirilen Zimbabwe oldu.Zimbabwe Devlet BaÅŸkanı Robert Mugabe, ülkeyi ÅŸiddet, baskı ve tehditle yönetmekle suçlandı.KÃœBAABD DışiÅŸleri Bakanlığı'nın raporunda, rejim muhaliflerinin tutuklandığı ve mahkum edildiÄŸi Küba'da da insan hakları ihlallerinin arttığı belirtildi. (AA)Ä°nsan hakları ihlallerinin sürdüğü belirtilen raporda, ifade ve örgütlenme özgürlüğünün kısıtlandığı, suç iÅŸleyen güvenlik güçlerinin korunduÄŸu kaydedildi.ABD DışiÅŸleri Bakanlığı'nın, "Ãœlke Raporu"nun Türkiye bölümünde, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) özgür ve adil seçimlerde mecliste çoÄŸunluÄŸu elde ettiÄŸi ve tek parti hükümeti kurduÄŸu belirtildi. TBMM'nin, ocak ve temmuzda, insan haklarıyla ilgili birçok reformu kabul ettiÄŸi belirtilen raporda, bu reformların, hükümetin demokratikleÅŸme hedefi ve AB üyeliÄŸi kriterleri çerçevesinde yapıldığı kaydedildi. Bu reformlar, iÅŸkence, dini özgürlükler, ifade özgürlüğü, hükümette ordunun rolü, örgüt kurma özgürlüğü, iÅŸkence davalarında hapis cezalarının ertelenmesinin önlenmesi, bütün tutuklulara avukat saÄŸlanması, medyada Kürtçe ve diÄŸer Türkçe olmayan dillerde yayın imkanına izin verilmesi ve Milli Güvenlik Kurulu'nun başında bir sivilin bulunması olarak özetlendi. "REFORMLAR UYGULAMAYA GEÇİRÄ°LMEDÄ°"Ancak raporda, bu reformların, 2003 sonu itibariyle yerine getirilmemiÅŸ olduÄŸu ve 2002'de kabul edilen bazı reformların halen uygulamaya geçirilmediÄŸi de anlatıldı.Raporda, anayasanın bağımsız bir yargı öngördüğü ve mahkemelerin bağımsız hareket ettiÄŸi, ancak yargının bazen dış etkilere maruz kaldığı ileri sürüldü. Raporda ordunun, devletin anayasal koruyucusu olduÄŸu inancıyla hükümetin politika ve eylemleri üzerinde dolaylı etkisi bulunduÄŸu savunuldu. Türkiye'nin yaklaşık 67.8 milyon nüfuslu bir ülke olarak piyasa ekonomisine sahip olduÄŸu, sanayi ve hizmet sektörlerinin ekonomiyi yürüttüğü, ancak tarımın da önemini sürdürdüğü belirtilen raporda, 2003'te ekonominin yüzde 5 büyüdüğü ve enflasyonun yüzde 20 civarına düştüğü kaydedilirken, iÅŸsizlik oranının yüzde 10'un üzerinde yer aldığı, özellikle kamu sektöründe maaÅŸların enflasyona yetiÅŸemediÄŸi ileri sürüldü. "JANDARMA SUÇLU KORUCULARI KORUYOR"Raporda, hükümetin, Kasım 2002'de olaÄŸanüstü hal uygulamasını kaldırmasına karşılık, güneydoÄŸu bölgesinde yoÄŸun bir güvenlik gücü bulundurduÄŸu, bazı güvenlik gücü yetkililerinin ciddi insan hakları ihlallerinde bulunduÄŸu savunuldu. GüneydoÄŸu'da, PKK/KADEK/KHK örgütünü karşı 60 bin korucunun halen tutulduÄŸu belirtilen raporda, bu kiÅŸiler arasında, uyuÅŸturucu kaçakçılığı, tecavüz, yolsuzluk, hırsızlık ve insan hakları ihlallerinin çok olduÄŸu ve jandarmanın korucuları yargıdan koruduÄŸu savunuldu. Raporda, ''hükümet genel olarak vatandaÅŸlarının insan haklarına saygı gösterdi, bir dizi alanda iyileÅŸme olmasına karşın, ciddi problemler devam etti'' denildi. "Ä°ÅžKENCE, DAYAK DEVAM EDÄ°YOR"Güvenlik güçlerinin iÅŸkence, dayak ve diÄŸer insan hakları ihlallerinde bulunmaya devam ettiÄŸi belirtilen raporda, iÅŸkence suçu iÅŸleyen güvenlik güçlerine karşı cezaların çok az olduÄŸu, hapishane koÅŸullarının ise zayıf bulunduÄŸu kaydedildi.Raporda, ifade ve basın özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik giriÅŸimlerin 2003'te de sürdüğü belirtildi. HADEP/DEHAPRaporda bunun dışında Halkın Demokrasi Partisi HADEP'in kapatılğı, Demokratik Halk Partisi DEHAP'ın ise kapatılmaya çalışıldığı anlatıldı.. KÃœRTÇE YAYIN, KÃœRTÇE DÄ°L KURSU Hükümetin, Kürtçe dilinin kullanımına karşı toleransını artırdığı, ancak 2003 sonu itibariyle Kürtçe yayınların baÅŸlamadığı, dil kursu açılması izni verilmediÄŸi savunuldu. Nevruz kutlamaları sırasında geçmiÅŸ yıllara göre 2003'te daha az olay yaÅŸandığı, ancak bazı yerlerde polisin, kutlamalara katılanları tutukladığı ve Nevruz'un Kürtçe yazılışının yasaklandığı ileri sürüldü. Raporda hükümetin, Müslümanlar ve diÄŸer dini gruplara devlet kurumları ve üniversitelerde dini ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı uygulamalarda bulunduÄŸu, ''Ä°slamcı fundamentalist'' olarak tanımlanan bazı kiÅŸilerin, ordudan atıldığı belirtildi. "SEZER, TÃœRBANLILARI RESEPSÄ°YONA ALMADI"Ankara'da bir hakimin, başörtülü olduÄŸu gerekçesiyle bir kadını mahkeme salonundan çıkardığı, başörtülü öğrencilerin sınıflara girmesine izin verilmediÄŸi belirtilirken, CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer'in, başörtülü bakan eÅŸlerini, Cumhuriyet Bayramı resepsiyonuna davet etmediÄŸi anlatıldı.      FETHULLAH GÃœLEN ABD raporunda, Fethullah Gülen'in, Cumhuriyet'in karakteristiklerini deÄŸiÅŸtirme çabası suçlamasıyla yargılandığı ve cezasının 5 yıl süreyle ertelendiÄŸine de yer verildi.      RUHBAN OKULU Raporda, Ä°stanbul'daki Rum Ortodoks PatrikliÄŸi'nin çabalarına raÄŸmen, Heybeliada ruhban okulunun açılmadığı belirtildi. Raporda, birçok Ä°slamcı gazetenin, anti-semitik yayınlar yaptığı da savunuldu.  KADINLARA YÖNELÄ°K ŞİDDETRaporda, kadınlara karşı ÅŸiddetin ciddi bir problem olmayı sürdürdüğü, kadınlara yönelik ayrımcılığın devam ettiÄŸi, çocuk işçi çalıştırmanın yaygın olduÄŸu, insan ve özellikle kadın kaçakçılığının problem olarak kaldığı savunuldu.Â