ABD tasarısına tepki: Tarihi yalan siyasetine alet etmeyin

ABD Senatosu’nun sözde Ermeni soykırımı tasarısını kabul etmesine Meclis ortak tepki verdi. Meclis’te AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti’nin oylarıyla kabul edilen tezkerede, ABD Senatosu’nun kararı “kirli bir siyasi oyunun parçası” olarak nitelenerek, Türkiye açısından “yok hükmünde olduğu” belirtildi. HDP ise tezkereye destek vermedi. TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un imzasını taşıyan tezkerede şöyle denildi:

KİRLİ SİYASİ OYUNUN PARÇASI

“ABD Senatosu’nun tarihi gerçekleri saptırmak suretiyle, uluslararası hukukun temel kurallarını yok sayarak, sözde Ermeni soykırımı iddiaları konusunda kabul ettiği kararı TBMM olarak esefle kınıyor ve reddediyoruz. Hukuki hiçbir değeri bulunmayan ve müteakip seçim dönemi sonrasında oluşacak Senato’yu bağlamayacak bu karar açıkça kirli bir siyasi oyunun parçasıdır. Bu keyfi ve gündelik politikanın basit çıkarları temelinde tarihi okumaktan ibaret değersiz bir tavırdır.

KARA PROPAGANDAYA BOYUN EĞİLDİ

Türkiye’nin tutumu bu konuda nettir ve bellidir. Eğer tarihi gerçekler merak ediliyor ve önemseniyorsa, bilim adamları güvenilir araştırmalarla dünya kamuoyunu bilgilendirebilir. Türkiye zengin arşivlerini Ermeniler dahil bütün araştırmacılara açmıştır, ancak Ermenistan’ın en önemlileri dahil araştırmacılara arşivleri açılmamıştır. Bilgi ve belgeleri gizleyerek kara propagandaya ve ırkçı yaklaşımlara boyun eğmek ABD Senatosu dahil parlamentolara yakışmaz. Türkiye ve ABD arasında uzun yıllara dayalı stratejik müttefikliğin ve dostluğun karanlık hesaplara alet edilerek tahrip edilmesinden büyük üzündü duymaktayız. ABD Senatosu, artık kendi tarihine kattığı bu kirli vicdan yüküyle yaşamak zorundadır. ABD Senatosu’nun bu kararı hem tarih ve hukuk açısından, hem de aziz milletimiz ve insaf sahibi dünya halkları nezdinde yok hükmündedir.”

YALAN SİYASETİ

Siyasi partiler ayrıca sözcüleri ve grup başkanvekilleri aracılığıyla da açıklamalar yaparak Senato’nun kararına tepkilerini ortaya koydu.

- AK PARTİ SÖZCÜSÜ ÖMER ÇELİK: ABD Senatosu’nun 1915 yılında Osmanlı Devleti’nde yaşanan olaylar hakkında asılsız iddiaları esas alan ve Türk-Amerikan ilişkilerinin iklimini zehirleyen kararını hiçbir suretle kabul etmiyor ve şiddetle kınıyoruz. Bu temelsiz ve çirkin karar, soykırım endüstrisi lobisini memnun etse de tarihi, yalan siyasetine alet etmektedir. Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine de mani olacak niteliktedir.

KORKMUYORUZ

- CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç: Amerikan emperyalizminin ne yaptırımlarından korkuyoruz ne aldığı kararları bu Meclis kabul ediyor. Amerikan emperyalizmine asla boyun eğmeyecektir. Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları bir soykırımın parçası değildir.

YOK HÜKMÜNDE

- MHP Genel Sekreteri İsmet Büyükataman: ABD Temsilciler Meclisi’nde onaylanan sözde soykırımın ABD Senatosu’na getirilmiş olması kendileri adına büyük bir utanç vesilesiyken bizim adımıza yok hükmündedir. Türkiye bu safsatalarla vakit kaybedemez. Temiz Türk milleti senatörlerin ellirini kaldırmasıyla kirlenmez.  

- İYİ Parti: Tarihi yeniden yazma teşebbüsü olarak gördüğümüz kararı reddediyor ve kınıyoruz. Bu karar bilgisiz, ufuksuz ve bağnaz yaklaşımların bir tezahürü. Tarihin akışına set çekmek çabasında olanlar, çürümelerinin vebalini hem tarih önünde hem de siyaseten ödemek zorunda kalacaklardır.  Türkiye, 2005 yılında bazı sözde iddialar hakkında ortak komisyonlar kurulmasını, arşivlerin açılmasını ve müşterek çalışmalar yapılmasını önermiştir. Bu sadece kendisinden ve geçmişinden emin bir devletin yapabileceği bir iştir.

KARARI REDDEDİYORUZ

- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: ABD Senatosu sözde soykırım tasarısı kararıyla tarihi, yalanlarla yeniden yazma çabası içine girmiştir. Oysa tarihin gerçek tanıkları senato ya da meclis kararları değil tarih arşivleridir. Tarihi meseleleri siyasi alana çekmeye çalışanlara arşivleri işaret ediyoruz; tüm arşivlerimiz bilim insanlarına ve tarihçilere açıktır. ABD Senatosu’nun bu kararını kınıyor ve reddediyoruz.

ABD ERMENİLERİ  İSTİSMAR EDİYOR

TBMM Başkanı Mustafa Şentop: ABD’nin meselesi aslında Ermeniler değil, 1915’te yaşanan olaylar da değil, mesele Türkiye ile ilgili, şu anki müzakere edilen bazı konularla ilgili mevzi elde etmek için elinde ne varsa kullanıyor. 1915 olaylarını da, Ermenileri de istismar ediyor, her şeyi istismar edebileceğini de gösteriyor. Ciddiye alınabilecek bir karar değil. Bu karara oy veren senatörleri motive eden şey, Türkiye’yi rahatsız edecek bir karar almak. Bu tür kararların, ambargoların, dünyada görüyoruz ki sonuçları yok. Öyle bir dünya yok artık, değişti bu dünya. Biz rahatız, bu topraklarda soykırım yaşanmamıştır.

#TARİHİMONURUMDUR

- ABD Senatosu’nun sözde soykırım tasarısını kabul eden kararına yönelik toplumun bütün kesimlerinden tepkiler gelirken, sosyal medyada da bu tepkiler, “TarihimOnurumdur” etiketiyle paylaşıldı. AK Parti yöneticileri de karara tepkilerini sosyal medya mesajlarını “TarihimOnurumdur” etiketi altında dile getirdi.

ABD ELÇİLİĞİ: YÖNETİMİN GÖRÜŞLERİ DEĞİŞMEDİ

ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield dün Dışişleri Bakanlığı’na çağrılarak, Türkiye’nin tepkisi iletildi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, kararın kabul edilemez olduğunu vurguladı. Bu arada ABD Elçiliği’nden bir sözcü, karar tasarısının kabul edilmesi hakkında Anadolu Ajansı muhabirine dün açıklamada bulundu. Açıklamada, “Yönetimin pozisyonu değişmemiştir. Görüşlerimiz Başkan’ın geçen nisan ayında yaptığı son açıklamasında yansıtılmıştır” denildi. ABD Başkanı Donald Trump, 1915 olaylarına dair 24 Nisan’da yaptığı açıklamada “soykırım” ifadesini kullanmamış, bunun yerine Ermenice “büyük felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesine yer vermişti.

‘HİSSİYATI’ YANSITIYOR

Kabul edilen tasarının Trump’ın imzasına gidip gitmeyeceği tartışma konusu oldu. Ancak yasa değil karar tasarısı olduğu ve hukuki bağlayıcılığı bulunmadığı için Trump’ın onayı gerekmiyor. Karar sadece Senato’nun ‘hissiyatını’ yansıtıyor.

ABD Senatosu’nun kabul ettiği ‘Ermeni Soykırımı’ tasarısı yasal bağlayıcılığı olmayan ve Başkan Trump’ın imzasına gitmeyen bir hukuki kapsama sahip. Demokrat New Jersey Senatörü Bob Menendez ve Cumhuriyetçi Teksas Senatörü Ted Cruz tarafından sunulan tasarı, hukuki geçerliliği olmaması nedeniyle ABD Başkanı Donald Trump’ın imzasına ihtiyaç duymuyor. ABD Senatosu’nda bu bağlamda alınan kararlar, Senato’nun politik tutumunu anlama açısından yabancı hükümetler tarafından sıkı bir şekilde takip ediliyor. Örneğin ABD’li Senatör Bob Menendez, bu yıl ‘ABD’nin Japonya ve Güney Kore ile ilişkilerinin önemi’ başlıklı bir karar tasarısını Senato’ya sunmuş, Senato dış politikadaki duruşunu belli eder şekilde tasarıyı kabul etmişti. ABD Senatosu’na benzer şekilde Temsilciler Meclisi de ‘Sense of the House’ (Temsilciler Meclisi’nin Hissiyatı) başlıklı tasarıları oylama hakkına sahip. Benzer şekilde ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi birlikte ‘Kongre’nin Hissiyatı’ adı verilen hukuki düzenleme ile sunulan bir tasarı üzerinde oylamaya gidebiliyor. 

Kanun yerine geçmeyen ‘Senato’nun Hissiyatı’ düzenlemeleri, zaman zaman bireylere ya da gruplara resmi bir teşekkür yayınlamak amacıyla kullanılabiliyor. Bunun dışında ABD Senatosu’nun zaman zaman Beyaz Saray yönetimini dış politika konusunda etki altına almak amacıyla da benzer hamleler yaptığı biliniyor. Örneğin, Ocak 2017’de dönemin ABD Başkanı George W. Bush’un Irak’a ilave 20 bin asker gönderme kararına karşı çıkan bir grup vekil, ABD Kongresi’ne ‘Kongre’nin Hissiyatı’ başlıklı bir karar tasarısı getirmiş, oylama sonucunda Bush’un kararı kınanmıştı.