ABD-Ä°srail arasında Türkiye ayrılığı sürüyor

Her ne kadar iki ülke arasında başta Türkiye ve Ortadoğu barış süreci olmak üzere ciddi görüş ayrılıkları bulunsa da kameralara gülümseyen yüzlerle verilen mesajlar bu uzlaşmazlıkların tekrar kapalı kapılar ardında halledileceğine işaret ediyor.

   

İrem KÖKER'in analizi

hurriyet.com.tr

Beyaz Saray'daki görüşme yaklaşık 80 dakika sürdü. Bu kez iki lider, kameraların önünde gülümseyerek el sıkıştı ve güven mesajı verdi. Daha sonra Obama, Netanyahu'yu arabasına kadar götürdü.

 

Mart ayındaki görüşmede Netanyahu ve Obama birlikte fotoÄŸraf vermemiÅŸ, dahası ABD BaÅŸkanı ailesiyle akÅŸam yemeÄŸi yemek için Ä°srail BaÅŸbakanı'nı bırakıp yemek salonuna geçmiÅŸti.            Â

 

Yine Mart ayında Obama ile görüşmek için Washington'a gelen Netanyahu otelde kalmıştı. Bu kez, resmi konuk evinin çatısına İsrail bayrağı asılarak, Başbakan'ın burada konakladığı vurgulandı. Dünkü görüşmenin ardından Netanyahu ve Obama, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton gibi üst düzey yetkililerin de katıldığı bir çalışma yemeği yedi.

 

KARÅžILIKLI JESTLER

 

Görüşmenin ardından verilen mesajlarda iki lider de birbirine karşı jestlerde bulundu. Obama, "Başkan seçilmeden önce kendisiyle tanıştığım andan bu yana Başbakan Netanyahu'ya güvenim tam" dedi.

 

Ayrıca ABD Başkanı, İsrail'in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı imzalamamasıyla ilgili hazırlanan Birleşmiş Milletler kararına imza atmış olmalarına karşın, İsrail'in nükleer programıyla ilgili görüşlerinde bir değişiklik olmadığının da altını çizdi.

 

Netanyahu da bu jestlere karşılık olarak ABD'li yazar Mark Twain'e gönderme yaparak, "Bu özel ilişkinin yok olduğu yönündeki haberler yalnızca prematüre değil aynı zamanda tamamıyla gerçek dışıdır" dedi.

 

TÜRKİYE KONUSUNDA GÖRÜŞ AYRILIĞI

 

İki liderin görüşmesinde dikkat çeken bir diğer unsur da kapalı kapılar ardında ele alınması beklenen Türkiye-İsrail ilişkilerine kameraların önünde hiç gönderme yapılmamış olması.

 

Görüşmeden bir gün önce Washington Post gazetesi, Obama'nın Netanyahu'ya Türkiye'den özür dilemesi gerektiğini söyleyeceğini yazmıştı. İki liderin görüşmesinde bu konunun ele alınmış olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

 

Kameralar önünde bu konunun ele alınmaması esasında Türkiye konusunda iki ülkenin arasındaki görüş ayrılığının sürdüğüne işaret ediyor.

 

Zaten bütün görüşme organizasyonunun tamamıyla buzların eridiğini göstermek amacıyla hazırlandığı oldukça belli. Bu olumlu havayı yok etmemek için iki liderin Türkiye'ye açıklamada değinmemeleri de normal bir gelişme olarak kabul ediliyor.

 

İki ülke lideri ayrıca İran konusunda da kameraların önünde herhangi bir değerlendirme yapmamayı tercih etti.

 

SEÇİM TELAŞI

 

ABD yönetiminin Netanyahu'ya bu görüşmede gösterdiği özenin arkasında iki ana neden bulunuyor. Bunlardan ilki her iki ülkenin de Ortadoğu dinamikleri içinde birbiri için vazgeçilmez olması.

 

İkincisi ise ABD'nin kendi iç politikasıyla ilgili. Obama'nın İsrail'e yönelik ağır eleştirileri ve tutumu bir süredir Kongre'deki Demokrat üyeleri rahatsız ediyordu. Yahudi ve Ermeni lobileri, ABD'deki en güçlü gruplar arasında gösteriliyor.

 

Çünkü ABD'de Kasım ayında ara seçimler yapılacak ve Kongre'nin üçte biri değişecek. Bu da kampanya döneminin hızlandığına işaret ediyor. Kongre üyelerinin ABD'deki Yahudilerin oylarına ve bağışlarına ihtiyacı var.

 

Geçtiğimiz günlerde Yahudi bir Demokrat Kongre üyesinin, "Beyaz Saray, Yahudilerin yüzde 80'inin desteğini aldığını söylüyor. Ancak ben de onlara bize her hafta para verenlerin kalan yüzde 20'nin içinde olduğunu söylüyorum" dediği basına yansıdı.

 

Obama'nın Netanyahu'ya yaklaşımı da bu kapsamda Yahudilere verilen bir mesaj niteliği taşıyor. Aynı şekilde bu hafta içinde Erivan'a giden Dışişleri Bakanı Clinton da sözde "soykırım anıtını" ziyaret ederek, ülkesindeki Ermenilere göz kırpmıştı.