ABD İmparatoru I. Norton

İSMİNE ilk kez Red Kit okurken rastladım. Üstelik annemin zoruyla, çizgi roman merakıyla okumayı söktüğüm 1960’ların başında değil, çok daha ileri yaşta. Büyük İmparator albümü (1979) üniversite yıllarımda çıktı.Maceranın kahramanı İmparator Smith -tıpkı Billy the Kid, Jesse James ve Dalton Kardeşler gibi- gerçek hayatın muzip karikatürüydü.Red Kit yazar-çizerinin ilham kaynağı Joshua Norton, ABD’nin San Francisco kentine 30 yaşında ve o tarihte servet sayılacak 40 bin dolarla ayak bastı. Tüm parasını pirinç borsasına yatırdı. Beş yıl sonra beş parasız kaldı.1859 yılında San Francisco kentinde imparatorluğunu ilan etti, I. Norton olarak tarihe küçük bir dipnot düştü. Ölümüne kadar kaldırımları denetledi, binaları gezdi, kent polisine talimatlar yayımladı. Hatta kendi parasını bile bastı! 1880’de öldüğünde cenazesine 30 bin kent sakini katıldı. Bugün İmparator Norton, San Francisco’da ünlü bir İtalyan lokantasının adı. Norton’un ismi çikolatalı dondurma ve bira markası olarak da yaşıyor.* * *Peki ya Nikaragua Kralı William Walker’in adını duydunuz mu hiç? I. Norton’la aynı yıllarda yaşadı. 1.70 m. boyunda, 60 kiloluk bedeniyle iflah olmaz romantikti. Tüm Amerika kıtasının ABD’ye bağlanması gerektiğine inanırdı.14 yaşında Nashville Üniversitesi’ne girdi, 19’unda doktor çıktı. 20 yaşında avukatlık stajını tamamladı. 23’ünde sağır ve dilsiz bir kız sevdi, bir yıl sonra sevdiğini koleraya teslim etti. Sonra fetih yollarına düştü.29 yaşında topu topu elli adamla (Ölümsüzler diye anılır) California Körfezi’nin güneyine akın düzenledi, La Paz’ı aldı. Yetinmedi Sonora bölgesini işgal etti. Sonora Cumhuriyeti’ni kurdu, bayrağını çekti.Walker ikinci seferi Nikaragua’ya düzenledi. İç savaşta tuttuğu tarafı iktidara taşıdı, kendisini Nikaragua Kralı ilan etti. ABD, Walker’ın yönetimini tanıdı ama yardımdan kaçındı. İngilizler tarafından Nikaragua’dan sürülen Walker ve Ölümsüzler ekibi son şanslarını Honduras’ta denedi. İngilizler tarafından yakalanan Walker, 36 yaşında kurşuna dizildi. (Ayrıntılı ve eğlenceli bilgi için, William Walker’ın yaşamı ve ölümü, Patrick Deville, Sel Yayınları.) Tarihçilere göre Walker fetihlerinde başarılı olsaydı; 1) ABD Başkanı tüm kıtaya hükmederdi, 2) Ama köleliğin devamından yana olan Walker’ın haritaya eklediği yeni eyaletler, kuzey-güney iç savaşında dengeyi bozar hatta güneyin zaferine bile yol açabilirdi! * * *Yakın tarih ve coğrafya kahramanlarına ilişkin hissiyatımız biraz karışık. Kızıl Elma peşinde Tacikistan’da can veren Enver Paşa’nın matemini tutuyoruz. Abdullah Öcalan’a kızıp, Saddam’ın halinden ibret alıyoruz.30 yıl öncesini Che Guevara örneğini ne kadar da kolay unutuyoruz. 12 Mart’ta Che’nin kitabı yüzünden işkence gören, hapse düşenlerin çocukları bugün aynı gerilla liderinin ikon portresini şortlarında taşıyor. Çünkü Che artık yasaklı değil, marka. Zaten acılar unutulunca geriye ya marka kalıyor veya karikatür. Saddam’a ikincisi kısmetmiş. Çamaşır günü fotoğraflarına bakınca... İlk Körfez savaşından Bağdat hatırası Saddam saatimin antika primi yapması zor gözüküyor. Ne dersiniz?