ABD ile Çin arasında "Kör Avukat" krizi

Çinli muhalif Hu Cia tarafından, "Kör Avukat" diye adlandırılan Çen'in, Pekin'deki ABD Büyükelçiliği'nde bulunduğunun teyit edilmesi üzerine gözler ABD ve Çin'in vereceği tepkilere çevrildi.

ABD, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın Çin ziyaretinden önce, yardımcısı Kurt Campbell'ın Pekin'e gideceğini açıkladı. Campbell'ın meseleyi büyümeden çözmekle görevlendirildiği düşünülüyor.

Ekonomik ve politik konuların masaya yatırılacağı zirveye günler kala böyle bir sorun yaşayan ve ünlü muhalifin akıbetini birlikte kararlaştıracağı tahmin edilen iki ülke de sessizliğini hala koruyor. Çünkü Çin, ABD ve Çen Guançeng için ortak bir çözümün bulunması zor görünüyor.

Avrupa Birliği (AB) de, Çen'in durumuyla ilgili bir açıklama yaparak, Çin'i, muhalife son derece itidalli davranmaya çağırdı. AB Çin Delegasyonu yetkilileri, Çen'in aile üyelerine ve çevresine kötü davranılmaması yönünde de uyarıda bulundu.

CLINTON'IN ZİYARETİNDEN ÖNCE ÇÖZÜLMEK İSTENİYOR

Uzmanlar, bu sessizliği, konuyu büyütmeden bertaraf etmek için temkinli davranıldığı şeklinde yorumluyor. ABD Dışişleri Bakanı Clinton ile Hazine Bakanı Timothy Geithner'ın Perşembe günü Pekin'e yapacağı iki günlük ziyareti sırasında görüşülecek konularla karışmaması için temkinli davranılması şeklinde yorumluyor.

Muhalif hakkında uygulanması mümkün görünen iki senaryo var. Çen'in ABD'ye gitmesi bu senaryolardan ilki. Bu en sorunsuz çözüm yolu gibi görünüyor ancak, Çen'in eylemlerine devam etmesi mümkün olamayacağı için bu yola ikna olmayacağı düşünülüyor. Diğer seçenekse, ABD'nin Çin'den, muhalifin insani haklarının garanti altına alınması şartıyla iade edilmesi. Ne var ki, Çin'in böyle bir taahhüte uymama ihtimali de yüksek.

Çen, geçen Çarşamba, Şandong eyaletinin Dongşigu kentinde tutulduğu evi çeviren yüksek duvarı aşarak kaçmıştı. Çen'e yakın bir aktivist, muhalifin, ABD'nin Pekin Büyükelçiliği'ne sığındığını iddia etmiş, ABD merkezli sivil toplum örgütü ChinaAid de Cumartesi günü aynı yönde bir açıklama yapmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise bu konuda yorumda bulunmamıştı.

BAŞBAKAN'A SESLENDİĞİ BİR VİDEO YAYINLAMIŞTI

Çen'in Başbakan Ven Ciabao'ya hitaben hazırladığı bir video kaydı, muhalif kaçtıktan sonra ABD'deki bir Çinli muhalefet sitesi tarafından internette yayınlanmış, kayıtta Çen, ailesinin yerel yetkililerce dövüldüğünü belirterek, Ven'den bu konuda soruşturma başlatmasını, ailesinin güvenliğini sağlamasını ve ülkedeki yolsuzlukla yasalar çerçevesinde mücadele ederek, sorumluların cezalandırılmasını istemişti.

Dört yıl hapis cezasının ardından 2010 yılında ev hapsine alınan 40 yaşındaki Çen, ülkenin tek çocuk politikası yüzünden kadınların kürtaja ve kısırlaştırılmaya zorlanmasına karşı kampanyalar yürütmüştü.

Çen, 2006 yılında trafiği engellediği ve maddi hasara yol açtığı gerekçesiyle tutuklanmıştı.