ABD Dini Özgürlükler Raporu'nda Türkiye skandalı
Güncelleme Tarihi:
ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu'nun 2012 Yılı Dünyada Dini Özgürlükler Raporu'nda Türkiye'nin "özel kaygı uyandıran ülkeler" listesine alınması kararının, komisyon üyelerinin çoğunluğunun görüşünü yansıtmadığı ortaya çıktı.
ABD Kongresi tarafından 1998'de çıkan dini özgürlükler yasası kapsamında kurulan ve dünyada dini özgürlük koşullarını izlemek ve bu çerçevede ABD Başkanı, Dışişleri Bakanı ve Amerikan Kongresi'ne tavsiyelerde bulunmakla görevli USCIRF, önceki gün "2012 Yılı Dünyada Dini Özgürlükler Raporu"nu yayınlamış ve Türkiye, ilk kez "özel kaygı uyandıran ülkeler" listesine alınmıştı.
ABD'DEN TÜRKİYE'YE AĞIR DİN ÖZGÜRLÜĞÜ ELEŞTİRİSİ
DIŞİŞLERİ'NDEN RAPORA SERT TEPKİ
Komisyonun bu kararının arkasında neredeyse bir "skandal"ın yattığı ortaya çıktı.
Buna göre, dokuz üyeli komisyonda önce dört üye, Türkiye'nin bu kategoriye alınmasına karşı çıkmasına rağmen, diğer beş üyenin desteğiyle karar dörde karşı beş oyla geçti. Fakat, rapor daha yayımlanmadan komisyon üyelerinden Don Argue, Türkiye'nin bu kategoriye alınmasına yönelik kararını değiştirdiğini açıkladı ve bunu komisyona bildirdi. Ancak Argue'nun bu karar değişikliğiyle komisyonda çoğunluk Türkiye'nin "özel kaygı uyandıran ülkeler" listesine alınmaması yönünde değişmesine rağmen, rapor ilk haliyle yayıma girdi.
MUHALİF ÜYELER BASIN AÇIKLAMASI YAPTI
Bu nedenle, beş komisyon üyesi Don Argue, Felice Gaer, Azizah al-Hibri, William Shaw ve Ted Van Der Meid, raporun Türkiye ile ilgili bu kararına karşı çıkan yazılı basın açıklaması yaptı.
Raporu genel anlamda desteklemelerine rağmen, Türkiye ile ilgili kararı eleştiren beş komisyon üyesi açıklamada, Argue'nun Türkiye'nin "özel kaygı uyandıran ülkeler" listesi yerine "izleme listesi"ne alınması yönündeki görüş değişikliğinin rapora yansıtılmadığını belirtti.
Üyeler, Argue'nun karar değişikliğinin ardından raporun yeniden düzenlenmesi için aslında gereken zamanın bulunduğuna dikkati çekerek, raporun, bu haliyle komisyonun çoğunluğunun Türkiye ile ilgili kararını doğru bir şekilde yansıtmadığını ve bundan üzüntü duyduklarını ifade etti.
RAPOR, NE KADAR OBJEKTİF?
Amacı, "dünya genelindeki" dini özgürlüklere dair ciddi ihlalleri ortaya koymak olan raporda, başlı başına ele alınan 25 ülkeden Venezuela hariç, Katolik Hristiyan çoğunluklu olmayan, Müslüman, Budist, Ortodoks Hristiyan ve dini inancı bulunmayan kişilerin çoğunluklu yaşadığı ülkelerden oluştuğu görülüyor.
Bunun yanında, 331 sayfalık raporda Batı Avrupa ülkelerinin tamamına sadece 10 satırdan oluşan sadece bir paragrafın ayrılması dikkat çekiyor. Bu on satırda da Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya ve İsveç ülkelerindeki peçe ve başörtüsüne yönelik yasaklardan çok genel anlamda bahsediliyor.
Rapordaki "izleme" veya "özel kaygı duyulan ülkeler" listesinin, raporun ilk yayımlandığı dönemlerden bu yana pek değişikliğe uğramadığı da görülüyor.
Komisyonun üyeleri Kongre ve Beyaz Saray tarafından atanıyor ve bütçesi de Kongre tarafından tahsis ediliyor. Komisyon, bu yapısı nedeniyle zaman zaman "siyasi atmosferden etkilendiği" eleştirisini alıyor ve objektifliği konusunda eleştiri ve soru işaretleri yaratıyor.
Türkiye, rapora ilk olarak 2008'de "gözden geçirilen ülkeler" olarak girdi. 2009'da ise "izleme listesine" alındı ve bu yıl ilk kez "özel kaygı duyulan ülkeler"den biri olarak gösterildi.