ABD destekli Taliban ofisi

TALİBAN’ın Türkiye’de bir temsilcilik açması fikri, Türk Hükümeti tarafından ilk defa doğrulandı. ABD-İslam Dünyası Forumu’na katılmak ve resmi temaslarda bulunmak üzere Washington’da bulunan Başbakan Başdanışmanı İbrahim Kalın, yaptığı açıklamada konuyu değerlendirdiklerini söyledi. Kalın, Türkiye’nin bu yönde bir girişimi olup olmadığı sorusuna, “Şu anda müzakere ediliyor” dedi. Ofisin İstanbul’da düşünüldüğünü belirten Kalın, ofis açma fikrine bir eleştiri gelmesi halinde ise değerlendireceklerini belirtti.

Amaç müzakere

Taliban’ı Afganistan’da yaşanan çatışmaları sona erdirmek için müzakere zeminine çekme düşüncesi, en başta Afganistan Yüksek Barış Konseyi tarafından destekleniyor. Bunun için de Türkiye ya da Birleşik Arap Emirlikleri ve Tacikistan’da Taliban için bir temsilcilik açılması isteniyor. ABD, Afganistan’daki uzlaşma çabalarının başarıya ulaşması için Taliban ile diyalog kurulması fikrini, Aralık ayında ölen Afganistan-Pakistan Özel Temsilcisi Richard Holbrooke döneminde gündeme getirmişti. ABD Yönetimi bu konuyu hiçbir zaman doğrulamadı. Türkiye’de bir ofis fikri ile ilgili Hürriyet’e bir açıklama gönderen ABD Dışişleri Bakanlığı ise şimdi ilk defa projeye üstü kapalı de olsa destek verdi. Açıklamada Taliban’ın Türkiye’de ofis açmasını ABD’nin nasıl karşılayacağı sorusuna şöyle yanıt verildi:

Türkiye doğru yer

“Sürekli dile getirdiğimiz gibi, Afgan öncülüğünde bir uzlaşma ve yeniden birleşme sürecini destekliyoruz. Bu uzlaşma ve yeniden birleşme süreciyle ilgili daha fazla bilgi için doğru adres Afganistan Hükümeti, Türkiye’de Taliban için bir ofis açma fikri için doğru adres ise Türk Hükümeti’dir. Biz politik süreç geliştirmek için mümkün olan yollar üzerinden Afganlarla işbirliği kanalı dahil olmak üzere, Afgan öncülüğünde uzlaşmayı aktif olarak destekliyoruz. Afgan uzlaşmasını desteklemek için Amerikan çabalarına ise Afganistan ve Pakistan Özel Temsilcisi liderlik ediyor.”
Holbrooke’un ölümünün ardından Özel Temsilcilik görevine getirilen Marc Grossman da, bu plan için bir avantaj olarak görülüyor. 1994-97 arasında Ankara Büyükelçiliği yapan, en son çalıştığı lobi şirketi Cohen Group’ta Türkiye ile ilişkilerini sürdüren Grossman, hafta içi forum için Washington’a gelen İKÖ Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ile buluşmasında da ağırlıklı olarak Afgan uzlaşma sürecini ele aldı. Diplomatik kaynaklar, Grossman’ın görüşmede ABD Yönetimi olarak İKÖ’den de Afganistan’da çaba beklediklerini söylediğini iletti.

Eski bakan karşı

Ofis planı, başta Afganistan’daki Yüksek Barış Konseyi, birçok Afganistan yetkilisinden destek görürken, bazı Afganlar ise plana karşı. Washington’da bulunan Afganistan eski Dışişleri Bakanı Abdullah Abdullah, bu konuda Hürriyet’in sorularını yanıtladı. Abdullah, ofis fikrine karşı çıkarak şunları söyledi: “Türkiye Afganistan konusunda genel olarak yapıcı bir rol üstleniyor. Ancak son dönemde Taliban’ın Türkiye’de bir ofis açacağını duyduk ki, bu Taliban’ı desteklemeyen Afganistan’ın çoğunluğunu oluşturan halk arasında bir güven yaratmaya yardımcı olmaz. Böyle bir ofis, kendi halkına karşı terörizm uygulayan, masum insanları öldüren bir grubu sadece meşrulaştırmaya yarar.”

PKK içinde açarlar

Neoconlardan eski bir Pentagon yetkilisi de, Hürriyet’e Abdullah’ın eleştirileriyle aynı yönde görüş belirtti. Taliban ofisinin bir PKK ofisinden farklı olmayacağını savunan yetkili, Türkiye’nin böyle bir girişimde bulunması halinde bir Avrupa devletinin kendi ülkesinde PKK ofisi açacağını iddia etti.

Aday bile var

m Türkiye’de Taliban ofisi fikri, Katar’ın başkenti Doha’da yapılan El Cezire forumlarında gündeme geldi. Bu sene 6’ncısı düzenlenen forumlara Hamas’tan Hizbullah’a, Taliban’a kadar birçok ülkenin terörist saydığı İslami örgütler de katılıyor. Ve katılımcıların ifadesiyle El Kaide dışında herkesin geldiği buluşmada ortak bir platform oluşturuluyor. Fikir El Cezire forumlarından çıkınca, ofis fikri de ilk olarak El Cezire’den duyuldu. Çıkan haberlerde ise ofis için bazı isimler düşünüldüğü iddia edildi. Buna göre Afgan Yüksek Barış Konseyi’nin 2002’den beri Guantanamo’da tutulan, Taliban’ın Yüksek Şura İçişleri Bakanı olan Molla Hayrullah Hayırhva’nun uzlaşma sürecinde rol alması için serbest bırakılmasını istediği belirtildi. Molla Hayrullah’ın avukatı Frank Goldsmith, Hürriyet’e mahkemenin halen sürdüğünü ve 2 Mayıs’tan sonra bir karar çıkmasını beklediklerini açıkladı. Taliban yönetiminin eski Herat Valisi de olan Molla Hayrullah, 2002’de Pakistan güvenlik güçleri tarafından yakalıp ABD’ye teslim edilmişti.