Güncelleme Tarihi:
ABD Hazine Bakanlığı tarafından altı ayda bir yayımlanan ve aslında 15 Nisan'da duyurulması gereken kur raporu dün açıklandı. Raporda Çin'in para birimi yuanın olması gerekenden daha düşük deÄŸerden iÅŸlem gördüğü ifade edildi.    Â
Ancak raporda, Pekin yönetiminin geçen ay aldığı sabit dolar/yuan paritesi uygulamasını sonlandırma kararının, 'önemli' bir adım olduğuna işaret edildi.
Çin, geçen ay Toronto'da düzenlenen G20 liderler zirvesi öncesinde, son finansal kriz döneminde uygulamaya koyduğu ve iki yıldır devam ettirdiği sabit yuan politikasını sona erdirmişti. Yuan o dönemden beri dolar karşısında yaklaşık yüzde 0.8 değer kazandı.
GEITHNER: "YAKINDAN İZLEYECEĞİZ"
Hazine Bakanı Timothy Geithner raporla birlikte yayımlanan açıklamasında, "Önemli olan şey, yuanın ne oranda ve ne hızda değer kazanacağıdır... Yuanın değer kazanmasını yakından ve düzenli olarak izleyeceğiz ve ABD'nin Çin'e yaptığı ihracatı genişletecek fırsatlar üzerinde çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
Başta ABD'deki yasa yapıcılar olmak üzere birçok kesim zayıf yuanın uluslararası ticaret dengesini Çin lehine bozduğu eleştirisini yapıyor.
Senatörler ve Kongre üyeleri, bu durumun ülke ekonomisine zarar verdiği ve işsizliğin artmasında önemli etki yaptığını söyleyerek Obama yönetimine baskı yapıyor ve Çin'e karşı sert yaptırımlar uygulanmasını istiyor.
NE DEMOKRATLAR NE DE CUMHURİYETÇİLER MEMNUN
Kongre'deki hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyeler, Hazine Bakanlığı'nın raporu sonrası memnun olmadıkları yönünde açıklamalar da bulundu.
Demokrat senatörlerden Charles Schumer yaptığı değerlendirmede kararın sürpriz olmadığını ve hayal kırıklığı yarattığını söyledi. Schumer, "Şu açıkça görülüyor ki gerekenin yapılması için Kongre kararı alınması ve Çin'e, yaptığı kur manipülasyonu için çağrıda bulunulması gerekiyor" dedi.
KUR MANİPÜLATÖRÜ NE DEMEK
ABD'de 1988 yılında kabul edilen "Ticaret ve Rekabet Yasası", resmen "kur manipülatörü" ilan edilen ülkeye karşı ticari yaptırımlar uygulanmasını gerektiriyor. Yasaya göre, ABD Hazine Bakanı her yıl yabancı ülkelerin döviz kuru politikalarını analiz ediyor. Eğer Bakan herhangi bir ülkenin ticari dengeyi bozmayı ve haksız rekabet avantajı sağlamayı amaçlayarak kur manipülasyonu yaptığı belirlerse, Washington yönetimi gerekli önlemleri almakla yükümlü.
Bu süreçte, anti-damping önlemleri, gümrük vergileri ve gerekli diğer korumalar devreye sokulabiliyor.
Obama'nın geçen yıl Hazine Bakanlığı'nın başına atadığı Geithner, görevi resmen devralmadan hemen önce "Çin'in döviz kurlarını manipüle ettiğine inandığını" söylemişti.
Buna karşın, Geithner döneminde yayımlanan toplam üç raporda da kur manipülatörü ülke tespiti yer almamıştı. Geithner, en geç 15 Nisan'da yayımlaması gereken raporu, Toronto'daki G-20 Zirvesi'ni gerekçe göstererek ertelemişti.
Â
* Bu haber Reuters'in geçtiği, "U.S. gives China pass on currency" başlıklı haberden derlenmiştir