Kamuran ZEREN
Oluşturulma Tarihi: Nisan 27, 2002 01:44
Tam 43 yıl önce, Samanpazarı'nda 2 odalı köhne bir binada hizmet vermeye başlayan ve yıllar içinde dünyanın önde gelen beyin cerrahlarını yetiştiren Hacettepe Üniversitesi Nöroşirürji (beyin ve sinir cerrahisi) Bölümü, bugün AB'nin, diplomasına ‘‘full akreditasyon’’ (tam yetki) verdiği bir anabilim dalı. Hacettepe nöroşirürji bölümünden mezun olanlar, artık ‘‘AB’’ patentli doktor. Onlar, AB'ye üye 15 ülkedeki meslektaşlarıyla aynı haklara sahip. Bu ülkelerin hastanelerinde, hiç kimsenin sorgusuna maruz kalmadan,‘‘tam yetki’’ ile çalışabilecek, ameliyatlara girebilecekler.
Bölümün temeli Hacettepe Üniversitesi'nin de belkemiğini oluşturan, Çocuk Sağlığı Enstitüsü'nde atıldı. Çocuk hekimi İhsan Doğramacı'nın, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağlı kurduğu Çocuk Sağlığı Kürsüsü, yine Doğramacı tarafından 1956 yılında tüzel kişiliği olan ‘‘Çocuk Sağlığı Enstitüsü’’ne dönüştürüldü. İlerki yıllarda, Türkiye'nin gurur kaynağı olacak bölümün kaderi, Irak devrimiyle bir kez daha çizildi.
AMERİKALILARLA
Amerika'da yetişen ve Bağdat'ta nöroşirürji bölümünü kuran Türk asıllı Prof. Dr. Vahdettin Türkmen, 1958'de Irak'ı terkederek Türkiye'ye geldi. ABD'ye dönme planı yaparken, Enstitü Başkanı Doğramacı, Prof. Dr. Aykut Erbengi ile birlikte, pediatrik nöroşirürji (çocuk beyin cerrahisi) bölümünü kurmasını önerince, planlarını erteledi. Pediatrik çocuk beyin cerrahisi bölümü, 1959’da Samanpazarı'ndaki 2 odalı köhne binada çalışmalarına başladı. Bu köhne binadan, bir de çocuk hastanesi ve hemen bitişiğinde Şaban Şifai Kliniği doğdu.
Türkmen'in ABD'ye dönme kararı üzerine, bölüm başkanlığına 1960 yılında Prof. Dr. Nurhan Avman atandı. Ardından, Türkiye'nin ikinci kadın beyin cerrahı olan Yıldız Yalçınlar ve Vural Bertan'ın da katılımıyla, nöroşirürji bölümü, hızla gelişmeye ve büyümeye başladı. İlk başlarda yılda 60 ameliyat yapılan bölümde, yıllık ameliyat sayısı ortalama 200'ün üzerine çıktı. Beyin cerrahisi, kardiovasküler cerrahi dahil, tıbbın hemen her dalında hastalara bakılan bölüm, 1963'te Hacettepe Tıp Fakültesi'ne bağlı ‘‘bilim dalı’’ olarak erişkin ve çocuk hastanesinde tedavi ve eğitim faaliyetlerine devam etti.
DÖNÜM NOKTASI
Erbengi ve ardından da Bertan'ın eğitim için ABD'ye gidişi ve bölüm başkanı Dr. Avman'ın ekibiyle, Ankara Tıp Fakültesi'ne nöroşirürji bölümü kurmak üzere ayrılmasının üzerine doğan boşluğa yine Doğramacı el attı. 1965 nöroşirürji için dönüm noktası oldu. Enstitü Başkanı Doğramacı, bölümün sorumluluğunu, Türk ve ABD'li beyin cerrahlarından oluşan bir yönetim kuruluna vererek, nöroşirürji bölümünün anabilim dalı olarak daha ileriye götürülmesini sağladı. Ve mikrocerrahi ameliyatlarına 1968'de başlandı. İlk yoğun bakım ünitesi 1969'da hizmete girdi. 1977 yoğun bakım ünitesi, toplam 16 yatak kapasitesine ulaştı.
En büyük gelişme ise, 1982'de oldu. Doğramacı, YÖK ile birlikte, Hacettepe Üniversitesi'nde, Nörolojik Bilimler Enstitüsü'nü kurdu.
BİR NUMARA
Beyin ve sinir ile ilgili tüm bölümleri biraraya toplayan Enstitü, bölümlerin gelişmesini sağlamada itici güç olarak görev yapıyor. Türkiye'de bu konudaki 70'den fazla merkez ve bölüm arasında en büyüğü. 3 erişkin, 1çocuk servisi ve yoğun bakım ünitesindeki toplam 119 yatak kapasitesinin yanısıra 1 poliklinik ve 2 ameliyathanede hizmet yürütüyor. Hastanenin büyük onarım gören bloğunun bir katı da anabilim dalına ait. Koğuşların tek ve iki kişilik odalar biçiminde düzenlendiği bu katta, en az 4 yıldızlı otel kalitesinde hizmet verilmesi planlanıyor. Hacettepe Rektörü Prof. Dr. Tunçalp Özgen'in, ‘‘Bu özel değil. Herkes yararlanacak’’ dediği katın odaları, banyo-tuvalet, televizyon, mini buzdolabı ve klimalı.
YILDA BİN AMELİYAT
Yeni teknoloji uyumlu video kamera ve kayıt sistemine sahip 3 cerrahi mikroskop, laser, intraoperatif EEG monitorizasyonu ve ultrasonik aspiratör olanaklarının kullanıldığı Nöroşirürji'de, yılda binin üzerinde ameliyat yapılıyor. Nöroşirürji anabilim dalı, halen vasküler cerrahi, onkolojik cerrahi, pediatrik beyin cerrahisi, epilepsi cerrahisi, spinal ve stereotaksik cerrahi gibi nöroşirürji branşlarında, eğitim ve referans tedavi kurumu olarak çalışmalarını sürdürüyor.
TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) ile ihtiyaca göre alınan araştırma görevlileri 18 ay rotasyona tabi tutuluyor. Nöbetleri 3-4 günde bir gelen araştırma görevlileri için her çarşamba eğitim toplantıları, her cumartesi seminer ve makale saatleri biçiminde eğitim programı yürütülüyor. Her biri için altı ayda bir, giyim-kuşam, görünüş gibi unsurların da değerlendirildiği yazılı bir rapor hazırlanıyor. İşte beyin cerrahisinin AB patentli genç doktorlarından dördü (soldan sağa). Dr. Aykut Aktaş, Dr. Melike Mut, Dr. Şahir Raksanfar ve Int. Dr. Selim Ayhan.
Samanpazarı'n-daki 2 odalı köhne binada doğan klinik, o dönemde Ankara'nın yanısıra Anadolu'ya sağlık hizmeti veren en önemli ve ilk nöroşirürji kliniği oldu. Bugün Türkiye’nin en iyisi.