AB’nin istediği harita Yeşil Atlas’ta

Güncelleme Tarihi:

AB’nin istediği harita Yeşil Atlas’ta
Oluşturulma Tarihi: Kasım 25, 2001 01:46

Atlas dergisinin yılda bir kez yayımladığı çevre özel sayısı Yeşil Atlas'ın 2001 sayısı çıktı. Her yıl özel bir temayla çıkan ve bu yıl dördüncüsü yayımlanan Yeşil Atlas, 100 kişinin aylar süren hummalı çalışmasının ürünü. Yazı ve fotoğraflarıyla kütüphanelerde saklanacak, dönüp dönüp bakılacak bir kaynak niteliğinde. Bu yılki başlık, ‘‘Son Anadolu’’. Anadolu'nun doğal zenginliklerini ayrıntılarıyla ele alan, karşılaştıkları tehditleri inceleyen derginin önemli bir özelliği de AB'nin üye ülkelerden istediği, koruma altına alınmış doğal alanlar haritasını Türkiye için hazırlamış olması.


‘‘Her geçen gün özünü biraz daha yitiren 'Son Anadolu' insanının, yani bizlerin hatırlaması gereken o kadar çok şey var ki. 'Yedi ana' bunlardan sadece biri, ama belki de en önemlisi. Dünya uygarlığına yaşamın en önemli kaynaklarını, suyu, verimli toprakları, buğdayı ve evcil hayvanları sunmuş olan Anadolu doğası olmasaydı bugün insanlık nerede ve nasıl olurdu bilemiyoruz. Ne var ki bu toprakların mirasçısı biz Türkiye insanının, özüne sırt çeviren köksüz bir toplum olmaya doğru hızlı adımlarla yol aldığını görebiliyoruz.’’

Yeşil Atlas'ın 2001 sayısını bu noktadan yola çıkarak hazırladıklarını söylüyor editörü Güven Eken. Atlas dergisinin yılda bir kez yayımladığı çevre özel sayısı olan Yeşil Atlas'ın 2001 sayısı 21 Kasım'da çıktı. Her yıl özel bir temayla çıkan Yeşil Atlas'ın bu yılki başlığı ‘‘Son Anadolu’’. Türkiye'deki yedi doğal yaşam ortamını, yani ‘‘yedi ana’’mızı konu edinen derginin başlıkları şöyle: Bozkır, sulak alan, yüksek dağ, orman, maki, kıyı, akarsu. Anadolu'nun bu doğal zenginliklerini ayrıntılarıyla ele alan, karşılaştıkları tehditleri inceleyen dergi soruyor: Ana ne oldu sana?

Dergi, üzerinde yaşadığımız topraklarda uzanan doğal yaşam ortamlarını ve onların koynunda yaşamaya devam eden canlıları, onları en iyi tanıyan uzmanların kaleminden anlatıyor. Bozkırların, sulak alanların, akarsuların, ormanların, dağların, makinin ve denizlerin, yani bizleri var eden ‘‘yedi ana’’nın hakırışlarının, onlar daha fazla yara almadan işitilmesini amaçlıyor.

Derginin bir önemli özelliği de AB'nin üye ülkelerden istediği, koruma altına alınmış doğal alanlar haritasını Türkiye için hazırlamış olması. Avrupa Birliği, üye ülkelerde koruma altına alınan doğal alanları ‘‘Natura 2000’’ başlığı altında topluyor ve her üye ülkeden de bu kriterlere uyan alanlarını belirlemesini talep ediyor. Doğal yaşam ortamlarının dağılımını gösteren bir harita, bu alanların belirlenmesi ve sınırlarının çizilmesi için gerekli. Türkiye'yi diğer adaylardan ayıran konulardan biri de bu konu için ayrıntılı ve güncellenmiş bir haritaya sahip olmaması. Yeşil Atlas 2001'in ‘‘Son Anadolu’’ başlıklı, 70 x 100 ebadındaki haritası bu eksikliği gidermesi açısından da önem taşıyor. Harita, Atlas Kartografya Servisi ve birçok uzman tarafından hazırlandı.

ÇOK ÖZEL KARELER

Hazırlıkları yaklaşık bir yıl önce başlayan Yeşil Atlas'ın konuları önemli uzman ve bilim insanlarının imzasını taşıyor. Verdiği bilgilerin yanı sıra okuyucuya görsel bir şölen sunan dergi için yaklaşık 100 kişi aylarca çalıştı.

Fotoğrafları titizlikle seçilen dergi, Türk okuyucusunun karşısına çok özel karelerle çıkıyor. Ayrıca dergideki her konu, o doğal yaşam ortamının Türkiye'deki dağılımını gösteren bir haritayla destekleniyor.

Yeşil Atlas 2001'in editörlüğünü üstlenen Güven Eken, aynı zamanda Atlas'ın biyolojik çeşitlilik editörü. Hollanda'da Bird Life International'da çalışan Eken, Yeşil Atlas çalışmaları için sık sık İstanbul'a, Atlas ofisine geldi.

Derginin hazırlanmasına Atlas ekibinin yanı sıra WWF (World Wildlife Found/ Dünya Vahşi Yaşam Organizasyonu), Bird Life International ve WWF Türkiye / Doğal Hayatı Koruma Derneği katkıda bulundu.


YARA ÇOK BÜYÜDÜ


Yeşil Atlas’ın 1998'de yayımlanan ilk sayısı ‘‘Yara Büyümesin’’ başlığını taşıyordu. Aradan geçen üç yılda yara çok büyüdü. Fırat nehri yok oldu. Hotamış, Ereğli ve Eşmekaya sazlıkları kurudu. Gediz Deltası'nın kıyıları betonla örtüldü. Gidengelmez Dağları'na çok şeritli yollar yapıldı. Karaburun makileri baraja ve ikinci konuta kurban verildi. Karadeniz'in doğal yaşlı ormanları kesildi ve pazara çıkarıldı. Yeşil Atlas, bu yılki sayısının bir bölümünü de bu nedenlerle yarayı büyüten tehditlere ayırdı. Derginin diğer bölümleri ise şu başlıkları taşıyor: Yedi ananın tek kundağı; Son Anadolu, Güneş tutkusu; bozkırlar, İçimizdeki deniz; sulak alanlar, Hayatın teyel yerleri; akarsular, Ağaçtan daha fazla; ormanlar, göçebe ruh; yüksek dağlar, Akdeniz'in ufaklığı; Maki, Özgürlüğün kapıları; kıyı ve denizler.


Garanti Bankası'nın sponsorluğunda hazırlanan Yeşil Atlas 2001'in ‘‘Son Anadolu’’ başlıklı haritası, AB'nin üye ülkelerden istediği, koruma altına alınmış doğal alanları gösteriyor. Haritadaki her bir renk Anadolu'nun ormanlarını, bozkırlarını, yüksek dağ çayırlarını, makilerini, akarsularını, kıyı ve denizlerini, sulak alanlarını ve bunların tek tek özelliklerini ortaya koyuyor. 70 x 100 ebadındaki harita Atlas Kartografya Servisi ve birçok uzman tarafından hazırlandı, dergiyle birlikte bu haritaya sahip olmak mümkün.


Son Anadolu yaban-koyunları (Ovis orientalis- anatolica) Konya Havzası'n-daki Hodulbaba Dağı'nda yaşamlarını sürdürüyor. Dünyada yalnızca burada yaşayan bu memeli hayvanlar-dan yaklaşık bin birey kaldığı tahmin ediliyor.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!