AB ile balıkçılık taraması 24 Şubat'ta

AB, 24 Şubat'taki toplantıda, Türkiye ile birlikte Hırvatistan'a, AB'nin balıkçılık sektörü konusunda bir sunum yapacak. Tarama toplantısı için, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan Müsteşar Yardımcısı Ramazan Kadak başkanlığında bir heyet Brüksel'e gidecek. Heyette, AB Genel Sekreterliği, DPT, DTM yanında sektörle ilgili kamu kuruluşları ve sektördeki örgütlerden temsilciler de bulunacak.

Toplantıda AB, “Ortak balıkçılık politikası, genel prensipler, toplam müsaade edilebilir av miktarları, av filosu yönetimi, av teknelerinin kaydı, tekne izleme sistemi, Akdeniz'de balıkçılık yönetimi, denetim ve kontrol, yapısal politikalar, pazar politikası, devlet yardımları, uluslararası anlaşmalar” konusunda Türkiye ve Hırvatistan heyetlerine bilgi verecek.

AB'nin sunuşunun ardından; 31 Mart'ta, ikinci ayrıntılı tarama toplantısı yapılacak ve Türkiye, AB'ye, sektörün mevcut durumu konusunda bilgi verecek.
Tarama toplantılarına hazırlık amacıyla, 10 Şubat'ta bakanlıkta bir toplantı yapılarak mevcut durum ve hazırlıklar ele alındı.

UYUM ÇALIŞMALARI ERKEN BAŞLADI

Balıkçılık sektörünün AB'ye uyumu amacıyla, bakanlık bünyesinde, ”Kontrol ve Kaynak Yönetimi, Pazarın Ortak Örgütlenmesi, Yapısal Politikalar, Tekne Kayıt ve Bilgi Sistemi, Yetiştiricilik, Uluslararası Antlaşmalar” adı altında 6 çalışma grubu oluşturuldu.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı verilerine göre, AB'nin balıkçılık sektörü ile ilgili 623 mevzuatından 102'si Türkiye'yi ilgilendiriyor. İncelenen 86 AB mevzuatından 7'sine tam uyum, 21'ine kısmen uyumun sağlandığı 58'ine ise hiç uyum sağlanmadığı belirlenirken, “ülkemiz balıkçılık mevzuatı, AB mevzuatı ile büyük ölçüde uyumsuzdur” tespitine yer verildi.

Mevcut uyumsuzlukları gidermek amacıyla; 2005 yılında, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün koordinasyonunda, “Su Ürünleri Sektörünün Yasal ve Kurumsal Olarak AB Su Ürünleri Müktesebatına Uyum Projesi” uygulamaya konuldu. Katılım öncesi çalışmalara destek amaçlı 24 aylık bir eşleştirme projesi başlatıldı.
Hollanda, Almanya ve İsveç'ten oluşan bir konsorsiyum tarafından yürütülen proje kapsamında, “yasal yakınlaşma veya uyumu sağlanması, AB su ürünleri müktesebatının benimsenmesi ve uygulanması, kurumsal yapılanmaya yardımcı olmak ve mesleki eğitimleri sağlanması” amaçlanıyor.

Toplam tutarı 6,6 milyon avro olan ve AB'den 6,2 milyon avro destek sağlanan proje kapsamında ilk aşamada mevzuat uyumu, ikinci aşamada da teknik altyapının işileştirilmesi öngörülüyor. Teknik yardımı da içeren proje çerçevesinde, 29 noktada liman bürosu yapılması, Su Ürünleri Bilgi Sistemi ve Gemi İzleme Sistemi kurulması öngörülüyor. Liman bürolarının inşaatına ilişkin ihale tamamlanıp inşaat işlemleri başlatılırken, büroların bu yılın ikinci yarısında faaliyete geçebileceği belirtiliyor. Su Ürünleri Bilgi Sistemi kurulması çalışmalarının da Mart ayı içinde tamamlanması planlanıyor. Uyum projesi kapsamında, bir de örnek balık hali yapılacak.

AB'ye mevzuat uyumunda büyük önem taşıyan Su Ürünleri Kanunu değişiklik yasa tasarısı, Meclis'e gönderilmek üzere Başbakanlık'ta bekliyor. Kanuna dayalı olarak çıkarılacak Su Ürünleri Yönetmeliği ile de önemli ölçüde AB mevzuatına uyum sağlanmış olacak. Bakanlık teşkilat kanununda yapılacak değişiklikle de halen bakanlıkta 4 genel müdürlükte bulunan su ürünleri ile ilgili birimler birleştirilerek, Su Ürünleri Genel Müdürlüğü kurulacak. Sektör stratejisi ve planı oluşturulacak.

Bu yıl sonunda tamamlanacak proje sonucunda, su ürünlerinin, tazelik, büyüklük ve kalite standartları da AB kriterlerine uygun hale gelecek. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, balıkçılık sektörünü, AB'ye uyumun en kolay sağlanacağı alanlardan biri olarak görüyor ve tarama sürecini takiben müzakerelere açılmasını öneriyor.

RAKAMLARLA BALIKÇILIK SEKTÖRÜ

Üç tarafı denizlerle çevrili olmasına karşın, balıkçılık sektörünün GSMH içindeki payı oldukça düşük. GSMH içindeki payı yüzde 0,41 olan su ürünleri sektörünün tarım sektörü içindeki payı ise yüzde 3,52 düzeyinde. Tarım bütçesi içinde su ürünlerine ayrılan pay ise ortalama yüzde 2 civarında. Geçen yıl, 1 milyar 355 milyon YTL'lik tarım bütçesine karşın, su ürünlerine yönelik bütçe sadece 26 milyon YTL.

Yıllık su ürünleri üretimi de 505 bin tonu deniz avcılığı olmak üzere ortalama 600-640 bin ton düzeyinde. Geçen yıl, yetiştirme yoluyla 94 bin ton su ürünü üretildi. Türkiye, su ürünleri üretimi açısından dünyada 33., AB-25 içinde ise 5. sırada. Türkiye'de, 19 bin 200'ü denizlerde, 2 bin 811'i iç sularda olmak üzere 22 bin 11 balıkçı teknesi, 277 tane de değişik büyüklüklerde balıkçı barınağı bulunuyor.

Sektör, 2004 yılında, 52,6 milyon dolar karşılığında 56,5 bin ton ithalat yaparken, ihrac edilen 32 bin 804 ton su ürününden 180,5 milyon dolar gelir sağlandı. Kayıtlı 74 bin 543 balıkçıdan 21 bin 719'u, 413 balıkçılık kooperatifinin üyesi.