AB ezanı susturur mu?

Melih Aşık’ın Açık Pencere’sindeki yazısı şöyleydi:

Ezan susar mı?

Halkımızın yüzde 80'i, girmek için can attığı Avrupa Birliği ile ilgili bir şey bilmiyor.
"Muhafazakâr - Müslüman" iktidarımızın yöneticileri Avrupa'yı tanıyor mu peki? Tam üyelik görüşmeleri başladığında AB'nin dini konularda bizden neler isteyeceğini biliyorlar mı mesela?

Mehmet Ali Kılıçbay dostumuz, müzakereler başladığında AKP iktidarının tabanını hayli ilgilendirecek ve meşgul edecek kimi talepleri anımsatıyor:

- Önce Diyanet İşleri Başkanlığı'nın lağvedilmesini isteyecekler. Çünkü AB'nin hiçbir ülkesinde devlet tarafından finanse edilen dini kurum yoktur. İkincisi, nüfus cüzdanlarındaki "din" hanesi kalkacak... Daha bitmedi. Camilerden beş vakit ezan okunması da sona erecek. Çünkü AB iç hukukuna göre, ezan bir dini tebliğdir ve kamusal alanda dini tebliğ olamaz.

- İyi ama Avrupa'da çan sesleri kısılmadı.

- Çan çalmak sadece ibadet saatlerini bildirir. Ezan ise dini tebliğdir. İkisi arasında çok büyük fark var. Bizde en fazla şu olabilir; cami hoparlörlerinden ezan saatinin geldiğini bildiren sesli bir uyarı yapılır ama ezan okunmaz....

- Bu iktidar bunları bilmiyor mu?

- Bilmeleri lazım...

(Milliyet, 8 Ekim)

*

“Diyanet İşleri Başkanlığı lağvedilsin” derler mi, bilmem. Fransa’da böyle bir kurum olmadığını ve laiklik (Devlet ile Kilise’nin birbirinden tamamen ayrılması, tecrit edilmesi prensibi) gereği olamayacağını biliyorum da, mesela laik olmayan bir Yunanistan’da durum nedir, en küçük bir fikrim yok.

Kimlik kartlarındaki “dini” hanesi zaten kalkacaktır.

Ama, AB’nin bizden “Camilerinizde artık ezan okunmasın” diye bir talepte bulunacağını hiç sanmam.

Acaba AB ülkelerindeki camilerde ezan okuruyor mu?

*

FRANSA : Okunmuyor

(Milyonlarca Arap ve Arap kökenli Müslüman’ın yaşadığı, İslam’ın rakam olarak ikinci büyük din olduğu ama resmen tanınmadığı Fransa’da en büyük İslamî otorite olan) Fransa İslam Konseyi Genel Sekreteri Haydar Demiryürek bana şu bilgileri verdi:

“Paris Camii’nde de, Fransa’daki diğer camilerde de ezan cami içinde okunuyor, ama dışarıda okunmuyor. Gürültüyle ilgili kısıtlamalar olduğunu biliyorum, ama herhangi bir yasaklama olup olmadığını bilmiyorum. Bizim İslam Konseyi olarak böyle bir talebimiz olmadığı için konuyu araştırmadım. Şu anda Fransız kamuoyunun hassasiyetini dikkate alarak, böyle bir talepte bulunmamız zaten söz konusu değil”.

(Demiryürek bu uygulamanın gerekçesini araştırıyor, ben de size aktaracağım.)

*

ALMANYA : Okunmuyor

Hürriyet Almanya Büro’dan İsmail Erel açıp konuştu, sağ olsun, Berlin Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri ve Diyanet İşleri Türk İslam Birliği Genel Başkanı Rıdvan Çakır şöyle bir açıklamada bulundu bize:

“Almanya’da ezan camilerin içinde okunuyor. Çok az sayıda camide sadece gündüz vakitlerinde minareden ezan okunmasına izin veriliyor. Ezan okurken hoparlör sadece cami içinde kullanılabiliyor. Dışarıda hoparlörle ezan okunmuyor. Almanya’da dışarıda hoparlör ile ezan okuma uygulaması yerel yönetimlerin takdirine bağlıdır.”

(Anladığım kadarıyla bu karar “gürültü” endişesine dayandırılıyor.)

*

İSPANYA : Okunmuyor

İspanya’dan Mehmet Çiftçi araştırdı benim için, sağ olsun, İspanya’daki camilerde de ezan içeriye veriliyor, dışarıya verilmiyormuş. Beş yıl kadar önce, Madrid Camii’nin bulunduğu semtteki sivil kuruluşlar “hoparlörden okunan ezanin sesinden” şikayetçi olunca, böyle bir karar çıkmış, yerel yönetimler dışarıya ezan okunmasını yasaklamışlar.