AB bütçe reformunda 'Türkiye' soruları

AB Komisyonu’nun Mali Programlama ve Bütçe’den Sorumlu Üyesi Dalia Grybauskaite, AB’nin 2008-2009 döneminden itibaren başlatmayı düşündüğü bütçe reformuna yönelik danışma toplantısında “İyileşen Bütçe, Gelişen Avrupa” başlıklı bir sunum yaptı.

ÖNCEKİ GENİŞLEMELERDEN DERS ALINMALI

Sinevizyonla gerçekleşen sunumda ekonomik, sosyal ve nüfusla ilgili iç gelişmelerin AB bütçesinde yeni bakış açıları gerektirdiği belirtildi. AB’nin “siyasi” ve “kurumsal” görünümünün reform içinde olduğu bildirilirken “AB’nin siyasi, ekonomik ve mali entegrasyon kapasitesi değerlendirilirken, önceki genişlemelerden dersler alınmalı. AB Bütçesi yeni realiteleri daha iyi yansıtmalı ve yeni kararların uygulanmasında etkili bir araç haline gelmeli” denildi.

“PARA İÇİN DEĞİL, AVRUPA İÇİN REFORM”

Sunumda bütçe reformunun sadece para için değil, Avrupa için yapıldığı, ortaya çıkan risk ve zorlukların yeniden değerlendirileceği belirtilirken “2008 ve 2009 dahil reform bütçelerini oluştururken tartışılacak konular” şöyle sıralandı:

“1. Değişen realiteyi yansıtmak, değişen politik hedefleri geliştirmek için bir araç olarak bütçe;

2. AB’nin yeni mücadele alanlarını yansıtan üst politika öncelikleri;

3. AB’nin siyasi gündemiyle tümüyle uyumlu, yeni zorlukların üstesinden gelinmesinde en yüksek katma değeri sağlayacak harcama öncelikleri;

4. Maksimum etkinliği sağlayacak yeni AB politikalarının ortaya konulması;

5. AB bütçesini, etkinlik, basitlik, saydamlık, hedeflerle tam uyumlu kaynakları sağlama üzerinde odaklanarak finanse etmek.”

Bütçe reformunu yaparken, AB ve dünyanın 21. yüzyılda karşı karşıya kalacağı zorluklar ve risklerin, AB’nin “biçim değişikliklerine” karşı aktif bir şekilde yanıt verme yeteneğinin, gelecek onyıl ve ötesi için uzun vadeli politika gündeminin, Avrupa’nın ortak çıkarları için maksimum katma değerin temin edilmesi için yapılacak en uygun harcamaların da tartışılması gerektiği belirtildi.

Bütçe reformu tartışmalarında “Yanıtlanacak Sorular” da şöyle sayıldı:

“-AB bütçesinin değişen gereksinimlere etkin bir şekilde karşılık verdiği kanıtlanmış mıdır?

-Önümüzdeki onyıllarda AB’nin politika öncelikleri nedir? Kaynakların etkin kullanımında, katma değerden sağlanan fayda nasıl maksimize edilebilir?

-Politika hedefleri harcamaya nasıl yansıtılabilir?

-AB’de hangi yön değişikliklerine ihtiyaç duyulmaktadır?”

2008-2009 döneminde AB Komisyonu tarafından girişilecek bütçe reformu için başlatılan danışma sürecine AB’de bölgesel, yöresel, ulusal ya da Birlik düzeyinde tüm ilgili taraflar katılabilecek. Tartışmalara “http://ec.europa.eu/budget/reform/index_en.htm” adresinden ulaşılabilecek.

AB BÜTÇESİNİN DOĞRULARI YANLIŞLARI

Bu arada AB Komisyonu, birliğin bütçesine ilişkin kamuoyunda ortaya konulan çeşitli düşüncelere ilişkin bir "doğru-yanlış cetveli" yayınladı. "AB bütçesine antidemokratik biçimde karar verildiği ve denetim olmadan harcama yapıldığı" inanışının doğru olmadığını belirten AB Komisyonu, "AB bütçesine Avrupa Parlamentosu ve üye devlet hükümetlerini temsil eden Bakanlar Konseyi karar verir. Süreç tam demokratik ve saydamdır. Taslağı her yıl Nisan-Mayıs'ta Komisyon hazırlar, nihai uzlaşma Kasım-Aralık'ta Konsey ve Parlamentoda gerçekleşir" dedi. AB bütçesi harcamalarının yüzde 76'sının üye devletlerin kendileri tarafından yapıldığı, buna "paylaşılmış yönetim" denildiğini aktaran AB Komisyonu, "Tüm AB kurumlarının 'maliyeti', AB bütçesinden harcanan her eurodan alınan 5.5 sent civarındadır" dedi.

"AB bütçesinin büyüklüğü son Doğu ve Orta Avrupa genişlemesi sebebiyle patlama gösterdi" inanışının da doğru olmadığnı savunan Komisyon şu açıklamayı yaptı:

"AB bütçesinin göreceli büyüklüğü, son yıllarda azalmıştır. 1993-1999 arası AB Brüt Milli Geliri'nin yüzde 1.05'i, 2000-2006 arasında sadece yüzde 0.94'ü AB bütçesi olmuştur. 2005 yılındaki verilere göre, 2004'te AB'ye katılan ülkelere 9.1 milyar euro ya da 25 AB ülkesine yönlendirilen fonların yüzde 9.4'ü yönlendirilmiştir."

AB Komisyonu'nun, Birlik bütçesi konusunda varolduğunu düşündüğü diğer "yanlış" inanışlar ve bunlarla ilgili açıklamaları da şöyle:

"İddia: Her vatandaş AB kasasına yıllık 1000 eurodan fazla katkıda bulunmaktadır.

Yanıt: AB'de yaşayan 464 milyon kişi AB bütçesine günde (bir kahve parası bile olmayan) 63 sent katkıda bulunmaktadır. Bu 2006 için AB vatandaşı başına 230 euro tutmaktadır.

İddia: Bütçede gerçek bir hesap verilebilirlik yoktur

Yanıt: AB sayıştayı geçen yıl, önceki yıllarda olduğu gibi AB hesaplarını aklamıştır. Kurum bu hesapların AB bütçesinin harcanmasını olduğu gibi yansıttığına inancını ortaya koymuştur. Kurumun bulduğu hataların büyük bölümü ulusal yönetimler altındaki AB fonlarıyla ilgilidir."