98 yıl sonra adını caddeye verdik

Konuyu ilk olarak Beykoz Belediye Başkanlığı’na verdiği önergeyle gündeme taşıyan isim AK Partili Beykoz ve İBB Meclis Üyesi Sadullah Kabahasanoğlu oldu. Kabahasanoğlu, Japon Yarbay Yukichi Tsumura’nın adını Beykoz’da bir caddeye verilmesinin hikâyesini Hürriyet’e anlattı.

1973 yılında Japonya’nın teknik desteğiyle Beykoz’da İstanbul Denizcilik ve Su Ürünleri Meslek Lisesi’nin kurulup 25 yıl boyunca Japon hocaların burada ders verdiğini belirten Kabahasanoğlu, şöyle dedi:

“Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın en son Japonya ziyaretinde Türk-Japon dostluğunu anlatırken, 1921 yılında Japonya’da Birinci Dünya Savaşı’nda Ruslara esir düşen 1012 askerimizi, Türkiye’ye getiren Japon komutanın hikayesini aktarmıştı. Bunun üzerine Beykoz Belediye Başkanı Murat Aydın, Beykoz ve Japonya arasındaki ilişki ve dostluk dolayısıyla Japon komutanın adının Beykoz’da bir caddeye verilmesi için girişimde bulundu. Biz de belediye meclisine sunduğumuz önergeyle, 1012 ecdadımıza sahip çıkan Japon komutanın adını Beykoz’da yaşatıp, hem Türk Japon dostluğuna, hem de Beykoz’un tanıtımına katkıda bulunacağız.”

MECLİSE ÖNERGE VERDİ

Karahasanoğlu, 1 Temmuz 2019’da Beykoz Belediye Meclisi’ne verdiği önergede şu talepte bulundu:

“Japon Komutan büyük bir cesaret örneği göstererek askerlerimizi Yunan’a teslim etmemiştir. Birinci Dünya Harbi’nde Ruslara esir düşen 1012 kişinin Japon gemisiyle İstanbul’a getirilmesini sağlayan geminin komutanı Yarbay Yukichi Tsumura’dır. İlçemizde bir caddeye Yarbay Tsumura adının verilmesini saygıyla arz ederim.”

BAKANLIK DA ‘OLUR’ DEDİ

Beykoz Belediye Meclisi’nde kabul edilen önerge perşembe günü İBB Meclisi’nde gündeme geldi. Konu İBB Meclisi’ne taşınmadan önce, Dışişleri Bakanlığı’na da görüş soruldu. Bakanlık 6 Eylül 2019 tarihli yazı ile ‘Spor Caddesi’ adının ‘Yarbay Yukichi Tsumura Caddesi’ olarak değiştirilmesinde sakınca görülmediğini iletti. Böylece İBB Meclisi, Tsumura’nın adını Beykoz Ortaçeşme Mahallesi’ndeki Spor Caddesi’ne verilmesi kararını kabul etti.

ÇİLELİ YOLCULUK 16 AY SÜRDÜ

Hayriye Savaşçıoğlu’nun çektiği ‘Vatana Giderken; Heimei Maru’ adlı belgeselde, Türk askerlerini Yunanlara teslim etmeyen Japon Yarbay Tsumura’nın kahramanlığı gözler önüne serilmişti.

Kafkas Cephesi’nde 65 binden fazla Osmanlı askeri Ruslara esir düşmüş, bu askerlerin bir kısmı Vladivostok’taki kamplara gönderilmişti. Savaş sırasında İtilaf Devletleri yanında yer alan Japonya, Rusya’daki Bolşevik Devrimi’nin yol açtığı karışıklıklardan yararlanarak 1918’in nisan ayında Vladivostok’u işgal edince, Osmanlı esirlerinin sorumluluğu da onlara geçmişti.

Savaşın ardından Türk askerlerinin İstanbul’a getirilmesi için çalışmalar yapılmış, Japonlar 1921’de Türk askerlerini Hint Okyanusu üzerinden İstanbul’a gönderme kararı almıştı. Ankara hükümeti esir askerlerin getirilmesi için 48 bin sterlin göndermiş, Japon hükümeti de Heimei Maru gemisiyle Yarbay Yukichi Tsumura’yı görevlendirmişti. Esir kaldıkları dönemde bazıları aile kuran askerler, Japon gemisiyle 23 Şubat 1921’de yola çıkmıştı.

GERİ ADIM ATMADI

Gemi, Süveyş Kanalı üzerinden Akdeniz’e çıkacak ve İstanbul’a gidecekti. Ancak 5 Nisan’da Midilli Adası yakınlarında Yunan savaş gemisi tarafından durduruldu. Yunanlar, esirlerin kendilerine teslim edilmesini istemiş ancak Tsumura, “Kimseyi teslim etmem” demişti. Buna rağmen geminin İstanbul’a ulaşması kolay olmadı. Asinara Adası’na götürülen esirlerden bazıları hastalık yüzünden öldü.
Nihayet Milletler Cemiyeti ve Türk Kızılayı’nın çalışmalarıyla 19 Haziran 1922’de adaya giden Ümit Vapuru, esir Türkleri alıp, 25 Haziran 1922’de İstanbul’a getirdi.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR