90 yıl önce Sarıkamış'ta 165 saÄŸlık personeli donmuÅŸtu

Bugün 14 Mart Tıp Bayramı. Tıp dünyası, bu yıl farklı bir anlayışla deÄŸerlendiriyor bu anlamlı günü. 90 yıl önce, Sarıkamış'ta donarak ölen 90 bin kiÅŸiden 165'i, bugüne kadar isimlerinden bile söz edilmeyen saÄŸlık personeliydi. Ä°zmir'den Yüzbaşı Karebet Behyan, HaydarbaÅŸa'dan Yüzbaşı Yorgaki, Bosna'dan Binbaşı Hüsnü Atıf, NiÄŸde'den Yüzbaşı Yovanisin Yani, Manisa'dan Yüzbaşı Rami Halil, Isparta'dan ÃœsteÄŸmen Leonidi, Medine'den Binbaşı Abdurrahman Åžeref, Åžarköy'den Yüzbaşı Luvan Todoroki... Erzurum Askeri Çakmak Hastanesi'ndeki bir abidenin üzerinde, bu isimler dahil tam 165 kiÅŸinin kimliÄŸi yer alıyor. Bu isimlerin yürek yakıcı birkaç ortak özelliÄŸi var: Binbaşılık ile üsteÄŸmenlik arasında deÄŸiÅŸen rütbelere sahip 165 ismin hepsi Türk ordusuna mensup saÄŸlık personeli ve hepsi 1914'te o ünlü Sarıkamış faciasında donarak ölmüş. Bugüne kadar hiç gelmediler gündeme. Çünkü isimleri bile bilinmiyordu. Prof. Dr. Ä°lter Uzel'in, Erzurum Çakmak Hastanesi BaÅŸtabibi iken Genelkurmay'da yaptığı arÅŸiv çalışmaları sonucunda tespit ettiÄŸi 165 isim, Osmanlı Devleti'nin temel özelliklerine de ışık tutuyor. Çünkü, söz konusu 165 saÄŸlık mensubunun 21'i Rum, 15'i Ermeni, biri Yahudi ve diÄŸerleri de Türk. Ä°simleri Çakmak Hastanesi'ndeki abidenin üzerinde yan yana yer alıyor isimleri. TÖREN 24 ARALIK’TAGeçtiÄŸimiz yıl, Prof. Dr. Bingür Sönmez'in öncülüğündeki bir ekip, Kars-Ardahan-IÄŸdır Vakfı ile Erzurum GeliÅŸtirme Vakfı'nın desteÄŸiyle Allahuekber DaÄŸları üzerinde sembolik bir Sarıkamış yürüyüşü yaparak andı. 165 saÄŸlık personelini... ‘90. yılda 90 bin ÅŸehit anılıyor’ adını taşıyan benzer bir yürüyüş, Sarıkamış dramının 90. yıldönümü olan 24 Aralık 2004'te de gerçekleÅŸtirilecek ve Prof. Sönmez, Nasuh Mahruki ve AKUT ekibinin de katılacağı bu yürüyüşte yer alacak. Sarıkamışlı olduÄŸu için, donan 90 bin askere yakılan ağıtlarla büyüyen Prof. Sönmez, dirayetsiz kararları dolayısıyla bu kadar askerin kurÅŸun bile atmadan donmasına yol açan Enver PaÅŸa'nın, Ä°stanbul hükümetine yalanlar söylediÄŸini, Ä°stanbul'a ulaşır ulaÅŸmaz da önce basına sansür koyduÄŸunu, arkasından da Genelkurmay'daki bütün arÅŸivi yok ettiÄŸini söylüyor. Bu nedenle, araÅŸtırmalara kaynaklık eden belge ve resimler, Rus ve Alman arÅŸivlerinden alınmış bulunuyor. Facianın sorumlusu Enver PaÅŸaSarıkamış faciası Genelkurmay BaÅŸkanı Enver PaÅŸa'nın, 3. Ordu'nun komutasını üstlenmesiyle yaÅŸandı. Enver PaÅŸa, hava ÅŸartlarını dikkate almadan, orduya, Allahuekber DaÄŸları'nı aÅŸarak Ruslar'a hücum emri verdi. 40 bin askerden 37 bini donarak öldü. Donanların 165'i saÄŸlık personeliydi.Doktor maaÅŸları her yıl eriyorDOKTORLAR, 14 Mart Tıp Bayramı'nı buruk kutluyor. Türk Tabipleri BirliÄŸi Merkez Konseyi BaÅŸkanı Füsun Sayek, ‘‘Doktorların reel geliri her geçen gün geriliyor’’ dedi. Sayek, 1980 öncesinde pratisyen hekim maaşının 1000 dolar iken 1988 yılında 200 dolara düştüğünü, 1994'ten sonra 500 dolar olduÄŸunu kaydetti. Sayek, 2004’e gelindiÄŸinde doktor maaşının 585 dolarda (760 milyon) kaldığına iÅŸaret etti. Türkiye'de 1980 yılında 27 bin doktor varken, 2004'te bu rakamın 90 bine çıktığına iÅŸaret eden Sayek, 1992'de 57 bin doktortordan 27 bininin özel sektörle iliÅŸkili çalışırken, 1997'de 78 bin doktordan 60 bininin özel sektörle iliÅŸkili hale geldiÄŸini söyledi. Sayek, ‘‘Doktor sayısının artmasıyla özel sektörde doktorun geliri de düştü’’ dedi. Kadın doktorlar daha duyarlıİstanbul Tabip Odası'nın araÅŸtırması, tükenmiÅŸlik hissi en yüksek hekimlerin SSK'da çalıştığını ortaya koydu. TükendiÄŸini en az hissedenler ve iÅŸinden en çok doyum saÄŸlayanlar ise özel sektör hekimleri. Hastalara karşı duyarsızlaÅŸmada liderlik, tıp fakültelerinde görev yapanlarda. SaÄŸlık Bakanlığı kurumlarında çalışanların ise kiÅŸisel baÅŸarısızlık hisleri diÄŸerlerinden daha yüksek. Dr. Ali Özyurt'un yaptığı araÅŸtırmaya, SaÄŸlık Bakanlığı, SSK, tıp fakülteleri, özel sektör kuruluÅŸlarında çalışan 19'u yan dal uzmanı, 455'i uzman, 69'u asistan, 55'i pratisyen toplam 712 hekim katıldı. Â