7 dikili ağacınız olsun

Türkiye her yıl milyonlarca ton toprağını erozyona kurban veriyor. Erozyonla mücadele kapsamında ÇEKÜL Vakfı, ‘‘77 Metrekare Toprak’’ projesini başlattı. Projeyi Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Müdürlüğü'yle ortak yürütecek olan ÇEKÜL pilot bölge olarak, Gümüşhane'de Harşit Çayı havzası Küntün Barajı çevresini seçti.

Bilimadamlarına göre toprağın kabiliyet sınıflarına göre kullanılmaması, yani yanlış arazi kullanım şeklinin yaygın olması Anadolu'nun kaderi. Bu gelenek 8-9 bin yıldır Anadolu toprağının her karışına hakim. Ama artık toprak bu kadere karşı öfkeli. Bin yıllardır beslediği, barındırdığı ve yaşattığı insanına küskün, bozulan dengesine hasret.

Türkiye her yıl yüz milyonlarca ton toprağını erozyona kurban veriyor. Erozyonla mücadelede iyi niyetli adımlar atılsa da, kaybedilen toprak miktarının büyüklüğü devlet destekli geniş kapsamlı projelerin bir an önce hayata geçirilmesinin önemini ortaya koyuyor. Erozyonla mücadele çerçevesinde kolları sıvayan kurumlardan biri de ÇEKÜL Vakfı. Vakıf 1992 yılından bu yana ‘‘7 Ağaç Ormanları’’ projesi kapsamında başta İstanbul olmak üzere ülkenin birçok yerinde 625 bin katılımla 2.5 milyonu aşkın ağaç dikti. Ormanlaştırma çalışmalarında deneyim kazanan Vakıf, geçtiğimiz günlerde ‘‘77 Metrekare Toprak’’ başlığı altında dev bir proje için start verdi. Proje ÇEKÜL ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından ortak bir çalışmayla gerçekleştiriliyor. Proje adını, 777 bin kilometrekarelik bir alana yayılan Anadolu topraklarından alıyor. Projenin başlangıç noktası ise Gümüşhane'de Harşit Çayı Havzası, Kürtün Barajı çevresi.

İLKBAHAR BAŞLIYOR

ÇEKÜL Vakfı Genel Sekreteri Betül Sözen, Gümüşhane'de yapılacak çalışmaları şu şekilde özetliyor: ‘‘ÇEKÜL Vakfı'na tahsis edilen bu erozyona açık alanda, ağaçlandırma, teraslama, eşik duvar, seki, örme çit yapımı, toprak tutucu bitki, çalı-kaparis ve korunga ekimi gibi çalışmalar yapılacak. Toplam 36 bin 790 metreküp kuru duvar eşik, 17 bin 570 metreküp taş kordon, 26 bin 130 çalı demeti çit eşik yapılacak. Ayrıca 121 bin 212 tüplü sarıçam, 207 bin 300 yaban akasyası fidanı dikilecek. Çalışmalar 1999 ilkbaharında başlayacak. Erozyon mücadelesi yüksek maliyetli, zahmetli ve sabır gerektiren bir süreçtir. Sonuç alınması uzun zaman alır. Toplumun tüm kesimlerinin bu mücadelede yer alması bir yurttaşlık görevidir. Bu düşünceden hareketle tasarlanan proje, kişi ve kurumların kişi başına 77 metrekare toprağın kurtarılmasına sahip çıkmasını amaçlıyor.’’

77 Metrekare Toprak projesinin kişiler yanında okul, hastane, şirket ve bankalara da açık olduğunu söyleyen Sözen projeye nasıl katılınacağını ise şöyle anlattı:

‘‘Beş milyon lira karşılığında projeye katılacak olanların adreslerine, ÇEKÜL tarafından üstlendikleri toprağın yerini gösteren bir belge postalanacak. Ayrıca altı aylık dönemler sonunda çalışmaları yerinde izlemek amacıyla bölgeye geziler düzenlenecek. Milli Eğitim Bakanlığı da ülke genelindeki okullarda duyuru yaparak gençlerin proje kapsamında yer almalarını ve erozyon konusunda eğitilmelerini sağlayacak. Katılımcılar sevdiklerine de 77 metrekare toprak hediye edebilecek.’’

ÇEKÜL Vakfı, projeyle ayrıca Harşit Çayı üzerinde iki yıldır yapımı devam eden Kürtün ile Kirazlı hidroelektrik barajlarının verimli çalışmasını ve erozyon nedeniyle kullanılamaz hale gelen köy yollarını da korumayı hedefliyor. ÇEKÜL Vakfı, geri dönüşümü mümkün olmayan Anadolu toprağının kazanılmasını isteyen herkesi ‘‘77 Metrekare Toprak’’ projesini sahiplenmeye çağırıyor.

Nasıl katılacaksınız?

Projeye katılmak için öncelikle ÇEKÜL'ü aramak ve ayrıntılı bilgi almak gerekiyor. Ama ön bilgi olarak projeyi şöyle özetlemek mümkün: Gümüşhane bölgesinde çok ucuza 77 metrekare toprak satın alacaksınız ve bir parça ülke toprağı sizin yardımınızla ve sizin adınıza kurtarılacak. Bu amaçla ÇEKÜL'le irtibata geçecek olan herkesin bilmesi gereken ilk şey 77 metrekare toprak için ödenecek olan bedelin sadece 5 milyon Türk Lirası olduğu. Bu beş milyon liranın ödenmesinden sonra katılımcılara, kurtarılmasını üstlendikleri toprağın yerini belirten bir belge ÇEKÜL tarafından adreslerine postalanacak. 77 metrekare toprak satın alan herkes, altı ayda bir bölgeye düzenlenecek olan gezilere katılma ve yapılan çalışmaları yerinde inceleme şansına da sahip olacak. Ayrıca 77 Metrekare Toprak Projesi'ne katılmak isteyenler, kendileri dışında sevdikleri, yakınları ve arkadaşları adına da projeye katılabilecekler. Bu çerçevede kamu ve özel kuruluşlar da projeye kendi ve çalışanları adına katkıda bulunabilecek.

Adres: ÇEKÜL Vakfı İstiklal Caddesi, Lale Han 87/6 Beyoğlu 80060 İstanbul / Tel: (0212) 251 54 44/45

e-mail: cekulvakfı a superonline.com

Hesap numarası: Vakıfbank Finans Market İstanbul, 2027077 No'lu Hesap.

EROZYONUN BOYUTLARI

İnanması zor ama Türkiye topraklarının yüzde 79'u ciddi erozyon tehlikesiyle karşı karşıya. Ülke topraklarının 777 bin kilometre karelik bir alana yayıldığı düşünüldüğünde, bu oran tehlikenin ne kadar büyük olduğunu da gözler önüne seriyor. Peki erozyonun nedeni ne? Erozyonun bir tek nedeni var: Su, toprak ve bitki örtüsü arasında var olan doğal dengenin, insanların bitki örtüsüne yaptıkları bilinçsiz müdahalelerle bozulması. Bitki örtüsü tahrip edilince, eğimli alanda yağmur damlaları toprağı parçalayarak çamurlu su haline geliyor. Bu çamurlu su toprak içinde akarak gözenekleri tıkıyor ve oluşan yüzeysel akış toprağı taşıyor. Suyun yanında rüzgarda önemli miktarda toprağı deniz ve kapalı havzalara taşıyor. Anadolu'da ince materyal şeklinde taşınan toprak miktarı 600 ton/km2/yıl. Diğer taraftan akarsularımızla birlikte kapalı havzalara ve denizlere de yılda 500 milyon ton toprak dökülüyor. Araştırmalara göre Keban Barajı'na şimdiden 378 milyon ton toprak birikmiş durumda.