65 maddede yeni yargı düzeni

CUMHURBAŞKANI Erdoğan’ın 30 Mayıs’ta açıkladığı, Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki düzenlemelere ilişkin ilk yargı paketinde sona gelindi. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün, önceki gün Erdoğan’a sunduğu yargı paketinin hafta sonuna kadar Meclis’e gelmesi bekleniyor. Meclis tatile girmeden çıkarılması planlanan ve 60-65 maddeyi bulacak taslaktaki düzenlemeler özetle şöyle:

İCRADAN ÇOCUK TESLİMİNE SON: Çocuk teslimi icra dairelerinden alınacak. İcra müdürlükleri vasıtasıyla çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki tesisi artık ilamların icrası dışına çıkarılacak. Bu işlemi ücretsiz olarak yapacak Çocuk Teslim Merkezleri kurulacak. İcra İflas Kanunu’ndaki konuya ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılacak. Çocuğun yüksek yararı için psikolog ve pedagog gibi uzmanlar ve eğitimciler çocuk teslimi sırasında hazır bulunacak. Kreş, okul ve adli görüşme odaları gibi odalar belirlenerek teslimler buralarda yapılacak. Teslim esnasında güvenlik güçleri bulunmayacak, gerekirse çağrılacak.

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ DAVALARINA TEMYİZ YOLU: Cumhuriyet Davası’nda tartışılan beş yılın altındaki cezaların istinafta kesinleşmesi ve Yargıtay yolunun kapalı olması düzenlemesi değişiyor. İfade özgürlüğüne ilişkin davalarda kanun yolu güvencesi arttırılarak ilgili kararlar istinaf sonrası Yargıtay tarafından incelenebilecek. Bölge adliye mahkemelerince istinaf incelemesi sonucunda verilen kararların kesinlik sınırı ifade özgürlüğünü ilgilendiren maddeler açısından yeniden belirlenecek. Bu düzenlemenin bu şekilde yasalaşması halinde, mevcut yasaya göre cezaları istinafta kesinleştiği için hapse giren bazı gazetecilere Yargıtay süreci kesinleşene kadar hapse girmeme ve tahliye yolu açılabilecek.

İSTİNAF KANUN YOLU: İstinaf kanun yolu ve bozmaya ilişkin yetkiler yeniden düzenleniyor. Başsavcılık itirazı güçlendiriliyor.

ELEKTRONİK TUTANAK DEVRİ: Duruşma tutanakları elektronik sistemde tutulacak. Hâkimin özetleyip katibin yazıya aktardığı değil, herkesin ağzından çıkanın tutanağa aktarıldığı sistem işletilecek. ‘Eksik, hatalı geçirildi’ itirazları sona erecek. Ara kararların celse arasında yerine getirilmesi sağlanacak.

UZLAŞTIRMA KAPSAMI GENİŞLETİLECEK: Uzlaştırma müessesesi genişletilecek. Bazı fiillere yönelik soruşturmalarda fail ile Cumhuriyet savcısı arasında anlaşma ile sonlandırabilmesi sağlanacak. Kovuşturma öncesi çözüm araçları ve soruşturma süreçleri güçlendirilecek. Ön ödeme ve kamu davasının açılmasının ertelenmesinin uygulama alanı genişletilecek.

İDDİANAMEYİ İADEYE DE ÇEKİDÜZEN: İddianamenin iadesi müessesesi yeniden belirlenecek. İddianameyi taraflar görebilecek, varsa eksiklik veya yanlışlığa itiraz edebilecek.

EKONOMİK SUÇA PARA CEZASI: Ekonomik suçlardan verilen hapis cezaları para cezasına çevrilecek

ÇOCUKLARA SORUŞTURMA YAPILAMAYACAK: Bazı ağır suçlar istisna olmak üzere 15 yaşından küçüklerin ilk defa işledikleri fiillerden soruşturma ve kovuşturma yapılmayacak.

HUKUKTA EĞİTİM 5 YILA ÇIKTI YENİ FAKÜLTE AÇILMAYACAK

Hukuk fakültelerinin eğitim süresi, bir yılı hazırlık olmak üzere 4 yıldan 5 yıla çıkarılacak. Bir süre yeni hukuk fakültesi açılmayacak. Üniversite sınavında ilk 100 bine giremeyen hiçbir öğrenci, hukuk fakültelerini tercih edemeyecek.

SADECE MEZUN OLMAK YETMEYECEK: Hukuk fakültesi mezunları, merkezi olarak yapılacak mesleki geçiş sınavını kazanamamaları durumunda, özel kalem müdürü, polis teşkilatı çalışanı gibi yan dallarda görev yapabilecek. Hukuk fakültesi mezunlarının bu sınavla ilgili birden fazla hakkı olacak. Hâkim ve savcılığa geçiş sınavı ise bu sınavdan sonra yapılacak. Noterlik ve avukatlığa da sınavla girilebilecek. Sınavı kazananlar ilk etapta yardımcı hâkim, yardımcı savcı olabilecek.

İNFAZ VE NAFAKA GELECEK DÖNEME

ADİL bir nafaka sistemi kurulmasını hedefleyen düzenleme ile binlerce mahkûmun beklediği infaz sistemi değişikliği “seçimden yeni çıkıldığı ve yeni bir tartışma ortama doğmaması” için önümüzdeki yasama dönemine bırakıldı. İnfaz sistemine dönük çalışma Cumhurbaşkanlığı’nda Adalet Bakanlığı ile birlikte yürütülecek.