HÃœRRÄ°YETÃœlkemizde dün yaÅŸanan kriz var manÅŸette doÄŸal olarak. "Ä°ÅŸte fatura" baÅŸlığı altında, CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer ile BaÅŸbakan Bülent Ecevit arasında dün MGK toplantısında yaÅŸanan gerginliÄŸin faturasının piyasaya çıktığı yazılmış. Dün krizin ortaya çıkmasından sonra iki saat içinde Merkez Bankası'ndan çıkan döviz miktarı 4.9 milyarmış. Bu paranın, kasımda yaÅŸanan krizin en yoÄŸun hissedildiÄŸi 22 Kasım'da kaçan 1.5 milyar dolarlık dövizin üç katı olduÄŸunun altı çizilmiÅŸ. Borsa, 1.486 puan düşerek, 8 bin 683 puana gerilerken, panik satışlarıyla düşen borsanın günlük kaybı yüzde 14.62 olmuÅŸ. Repo piyasasında ise gecelik faizler yüzde 40'ten yüzde 760'a kadar çıkmış. "Ä°ÅŸte kavga" baÅŸlığı altında da, zirvede yaÅŸananlar anlatılmış. MGK toplantısı öncesi Sezer'in odasından çıkarken Ecevit CumhurbaÅŸkanı'na, dün gazetelere yansıyan Devlet Denetleme Kurulu'nun harekete geçirilmesi olayı konusunda sitem etmiÅŸ. Ancak Sezer yanıt vermemiÅŸ. MGK toplantısı baÅŸlar baÅŸlamaz söz alan CumhurbaÅŸkanı, hükümetin icraatlarından duyduÄŸu rahatsızlığı anlatan bir konuÅŸma yapmaya baÅŸlamış. Hükümetin yargı ve yasamayı denetim altına almaya çalıştığını, kendisini de kamuoyu önünde küçük düşürmeye çalıştıklarını söylemiÅŸ. Ecevit'in, "Bitti mi?" sorusuna "Hayır" yanıtını veren Sezer, "Yolsuzlukları koruyor görüntü veriyorsunuz. Ben buradan devlete bakınca uykularım kaçıyor, uyuyamıyorum. Bu yoksul halkın bankalarda 12 milyar doları gitti. Bugün hala kamu bankalarında yolsuzluklar oluyor. DDK devreye girdi diye niye rahatsız oluyorsunuz?" diye devam etmiÅŸ. Tam Anayasa'dan söz ederken Hüsamettin Özkan, "O Anayasayı bir de biz görelim, anlayalım" deyince kızan Sezer, kitapçığı Özkan ve Ecevit'in bulunduÄŸu tarafa fırlatmış. Ecevit ve Mesut Yılmaz salonu terk ettikten sonra Özkan Anayasa'yı aynı ÅŸekilde CumhurbaÅŸkanı'nın önüne fırlatmış ve konuÅŸmaya baÅŸlamış. "Asıl Anayasa'dan anlamayan sizsiniz. Bir de Anayasa Mahkemesi BaÅŸkanlığı yaptınız. Burada hukuktan, kanundan söz ediyorsunuz. Kira Kanunu çıkarıldı. Herkes kanuna uydu kirasını yüzde 10 arttırdı. Ama burada hukuktan söz eden siz, evinizin kirasını dolar bazında yüzde 25 arttırdınız. Yüzde 25'lik CumhurbaÅŸkanısınız. Sizi orada oturtan iradenin biraz önce suçladığınız irade olduÄŸunu unutmayın. O irade sizi de oradan indirmesini de bilir" diyen Özkan, kapıdan çıkarken de, "Nankör kedi..." demiÅŸ. Ardından yaÅŸananları biliyoruz. Bu arada askerler, krize müdahil olmama kararı almışlar. G20 Zirvesi için Ä°stanbul'a gelen IMF Birinci BaÅŸkan Yardımcısı Stanley Fischer ve Avrupa Sorumlusu Michael Deppler, Ankara'da hükümet yetkilileri ile yapacağı toplantı öncesinde ortaya çıkan gerginlik nedeniyle, Ä°stanbul'dan erken ayrılmak zorunda kalmışlar. Türkiye'de yapısal reformların geciktirilmemesini isteyen IMF'nin Birinci BaÅŸkan Yardımcısı Stanley Fischer, zirveye katılanlara, "Türkiye bizim için önemli" demiÅŸ. MÄ°LLÄ°YET"Buna hakkınız yoktu" deniyor manÅŸette. Dün zirvede yaÅŸanan kavganın ardından borsa ve faizlerde meydana gelen dalgalanmanın, kemer sıkan vatandaşı ezdiÄŸinin altı çizilmiÅŸ. CumhurbaÅŸkanı Sezer'in çıkışı üzerine MGK toplantısını terk eden BaÅŸbakan Bülent Ecevit, yaptığı ilk açıklamada "Sezer terbiye dışı bir üslupla bana ağır ithamlarda bulundu" diye konuÅŸmuÅŸ sesi titreyerek. Toplantıya katılan generallerin de, bu kavga nedeniyle ÅŸok oldukları yazılıyor. Sezer, MGK'da kriz yaratan diyalogun ardından kurmaylarıyla birlikte geliÅŸmeleri deÄŸerlendirmek ve tavır belirlemek üzere makamına kapanmış. AkÅŸam saatlerine kadar herhangi bir açıklama yapmayan ve baÅŸta BaÅŸbakan Bülent Ecevit olmak üzere hükümetin kamuoyuna yaptığı açıklamaları bekleyen Sezer, yanıtını saat 20.00'de duyurmuÅŸ kamuoyuna. Açıklamada kendisine yöneltilen suçlamaların "haksızlık" olduÄŸunu söyleyen Sezer, toplantıda kendisine müdahale eden BaÅŸbakan Yardımcısı Hüsümettin Özkan'ın davranışını da "saygı dışı" olarak nitelendiriyormuÅŸ. CumhurbaÅŸkanı Sezer'e yakınlığıyla bilinen Anayasa Profesörü Mümtaz Soysal, BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in iddiasının aksine, "eÅŸi görülmemiÅŸ olanın Sezer'in tavrı deÄŸil, MGK toplantısının terk edilmesi olduÄŸunu" söylemiÅŸ. Psikiyatrist Doktor Nihat Kaya, "Sayın Ecevit zaten duygusal, alıngan yapıda, sanatçı ruhlu biri. Belki CumhurbaÅŸkanı'nın bazı tepkilerini abartılı algılamış, o yüzden kaldıramamış olabilir. Toplantıyı da bu yüzden terk etmiÅŸtir. Ortamı terk etmek, devlet geleneÄŸine ve adamlığına yakışır bir davranış deÄŸil, toplumda güvensizliÄŸe yol açar" ÅŸeklinde deÄŸerlendirmiÅŸ dün yaÅŸananları. Bu arada Devletin zirvesinde yaÅŸanan krizin ardından gerçekleÅŸtirilen araÅŸtırma, halkın yüzde 62.1'inin tarafların uzlaÅŸmasından yana olduÄŸunu ortaya koyuyormuÅŸ. Katılımcıların yüzde 63.3'ü CumhurbaÅŸkanı Sezer'i, yüzde 17.7'si BaÅŸbakan Ecevit'i haklı bulurken, yüzde 1.2'si ise her ikisini de haksız bulmuÅŸ. Özel Beykent Ãœniversitesi Öğrenci Yurdu'nun ruhsatının bulunmadığı gerekçesiyle dün mühürlenmesiyle, 250 öğrenci sokakta kalmış. Kış günü yurtlarından çıkarılan öğrencilerin, baÅŸlarını sokabilecek ev telaşına düştüğü yazılıyor. SABAHDün yaÅŸananlar "Basiretsizlik" baÅŸlığı ile verilmiÅŸ bu gazetede de. "Rezaletin ülkeye ve millete faturası 8 milyar dolar oldu. Bu da yolsuzluk deÄŸil mi?" diye soruluyor. Güngör Mengi'nin bir yazısı bu. "CumhurbaÅŸkanı Sezer'in iyi niyetinden kimse şüphe etmiyor. Ama ülkeyi harbe sokacak kadar büyük yetkiler kullanabilen bir CumhurbaÅŸkanı'nda baÅŸka meziyetler de bulunması gerekiyor. Bunun adı basirettir" diyor Mengi. Hükümetin istifa etmeyeceÄŸini bildirdiÄŸini, Sezer'den de farklı bir tavır beklenmeyeceÄŸini söyleyen Mengi, Sezer ve Ecevit'in uzlaÅŸmaktan baÅŸka çareleri olmadığını belirtmiÅŸ. MGK'da yaÅŸananlar da var tabii ki bu gazetede de. Ayrıntılar biraz daha farklı ama genelde daha önce okuduÄŸumuz ÅŸeyler. ÖrneÄŸin Hüsamettin Özkan'ın CumhurbaÅŸkanı'na, daha Ecevit ve Yılmaz odadan çıkmadan "Nankör" dediÄŸi yazılı. Bunun üzerine Sezer de, "Tuu size..." demiÅŸ. AkÅŸam saatlerinde Köşk'ten yapılan açıklama da yer almış haberde. Sezer, "BaÅŸbakanı aÅŸarak araya giren bir bakanın saygı dışı müdahalesi, toplantının terk edilmesine yol açmıştır" diyormuÅŸ. Dün yaÅŸanan kriz sonrasında tüm göstergeler alt üst olunca, ismini açıklamak istemeyen üst düzey bir bürokrat adeta isyan etmiÅŸ. "Ãœlkeyi siyasiler yönetir. Biz sadece programı uygulamakla görevliyiz ancak yine de sorumluluk duygusu içinde hatırlatma görevini yapmak istedim" diyen bürokrat, Türkiye'nin pamuk ipliÄŸine baÄŸlı dengeler üzerinde bulunduÄŸunu kimsenin unutmamasını istiyormuÅŸ. Psikologlar evlilik yolunda çiftlerin karşılaÅŸacakları dört tehlikeli viraj bulunduÄŸunu belirtiyorlarmış. Ä°lki balayının hemen ertesinde yani evliliÄŸin ilk yılında, ikincisi sallantı ve istikrarsızlıkla geçen üçüncü yılın sonunda, üçüncüsü rutinleÅŸen yedinci yılda ve sonuncusu da onbeÅŸinci yılda geçiliyormuÅŸ bu virajların. RADÄ°KALSezer ve Ecevit kavga edince 5 milyar dolar kaçmış. "Türkiye sizinle gurur duyuyor" denmiÅŸ manÅŸette. Alt baÅŸlıkta da, "Sezer, Ecevit'i, 'yolsuzluklara karşı pasif kalmak'la eleÅŸtirdi; Özkan, Sezer'e 'Bu ihanettir' dedi; BaÅŸbakan MGK'yı terk etti, iÅŸte sonuç: Ekonomik ve siyasi kriz" deniyor. Kavga sonucunda repo yüzde 760'a, bono faizi yüzde 100'ün üzerine çıkmış. Borsa yüzde 14.6 düşerek 8683'e inerken, Merkez Bankası da yaklaşık 5 milyar dolarla, tarihinin en büyük günlük satışını yapmış. Ä°ÅŸ çevrelerinde gözler bugünkü 12 ve yedi aylık iki Hazine ihalesine çevrilirken, en büyük korkunun, 2.9 ile 3.2 katrilyon arası borç beklenen ihalede çok yüksek faiz teklif edilmesi, en kötüsü ise ihalede hiç teklif gelmemesi olurmuÅŸ. Bakanlar Kurulu'nun, olay sonrası yaptığı toplantının ardından, Sezer'den özür beklediklerini açıklamışlar Bakanlar. Köşk'ten yapılan açıklamada ise, "MGK'da bir bakan, baÅŸbakanı aşıp düzeni bozdu. BaÅŸbakan'ın açıklamalarının yol açtığı olaylardan Çankaya'yı sorumlu tutmak haksızlıktır" deniyormuÅŸ. Ä°smet Berkan da, krizin yarattığı hasarın nasıl tamir edilebileceÄŸini irdelemiÅŸ bugün. "EÄŸer Hazine bugün alacak borç para bulamazsa yarın borcunu ödeyemez. Ä°ÅŸte bu gerçek bir felaket olur. Piyasalar dün BaÅŸbakan'ın sakinleÅŸtirici açıklamalarını da, Hazine MüşteÅŸarı Selçuk Demiralp'in sözlerini de pek takmadı. Bugün, Cumhuriyet Hazinesi'nin tarihindeki en kritik günlerden biri. Ve piyasanın pek çok oyuncusu dünden baÅŸlayarak Hazine'ye borç vermeyeceklerini alçak sesle de olsa söylemeye baÅŸladılar. Bugün ne yapacaklarını göreceÄŸiz" demiÅŸ. Murat Yetkin, Sezer ve Ecevit'i 'aynı kafeste iki yaralı kaplan' olarak nitelemiÅŸ. "Bu kriz hem Sezer'i, hem Ecevit'i yaraladı. Ancak görünen o ki bu Sezer'in ilk büyük yarası. Ve Sezer'in yarası sanki daha ağır" diyerek bitirmiÅŸ yazısını. G20 zirvesi de krizin gölgesinde yapılmış. Devletin zirvesindeki kriz nedeniyle ekonomi kurmaylarının gergin olduÄŸu G-20 toplantısında IMF BaÅŸkan Yardımcısı Fischer Türkiye'nin kendileri için çok büyük önem taşıdığını vurgulamış. Ankara'da dün gece yoÄŸun toplantı trafiÄŸi yaÅŸanmış. Toplantıların birinci gündem maddesini bugünkü ihale oluÅŸturuyormuÅŸ. CUMHURÄ°YETManÅŸet tabii ki aynı konuda. Cumhuriyet tarihinde ilk kez Milli Güvenlik Kurulu toplantısında CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer ile BaÅŸbakan Bülent Ecevit arasında sert tartışmalar yaÅŸandığı, 6 dakika boyunca konuÅŸan CumhurbaÅŸkanı Sezer'in sözleri üzerine Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir BaÅŸbakan'ın MGK toplantısını terk ettiÄŸi yazılmış. Sezer 'in "hukuk ve anayasa bilmemek, yolsuzlukların üzerine gidilmesinden korkmak, yargı ve yasama üzerinde baskı kurmak, savcılara baskı yapmak ve istifa etmesi gereken Cumhur Ersümer 'i korumak, çamurun üzerinde oturmak" la suçlaması üzerine terk etmiÅŸ toplantıyı BaÅŸbakan Bülent Ecevit. Krizin sinyalleri hafta sonunda alınmış aslında. CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer, kamu bankaları ile fondaki bankaların batış sürecini inceletmek üzere Devlet Denetleme Kurulu'nu görevlendirince, BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in, Sezer'i "denetimin denetimini" yapmakla suçladığı hatırlatılmış. Hükümette Devlet Denetleme Kurulu konusunda bir korku varmış. DDK'nın fondaki bankalarla ilgili denetiminden, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'ndan önce murakıpların raporlarının iÅŸleme konulmadığına iliÅŸkin iddiaları da kapsayacağı ve böylece halen görevdeki bazı bakanlar açısından hukuki sorunlar ortaya çıkabileceÄŸi için rahatsızlık oluÅŸtuÄŸu belirtiliyormuÅŸ. Ä°ÅŸ çevreleri de bir uyarı yapmış. Krizin Hazine'nin 'kritik' ihalesi öncesinde çıkmasına dikkat çekilirken, bu krizin "borç veren çevrelere" yarayacağı uyarısında bulunmuÅŸlar. Krizin, 30-40 puan daha yüksek faizle borçlanmaya neden olacağı ve Hazine'den 1.5 - 2 katrilyon lira daha fazla para çıkmasına yol açacağı dile getiriliyormuÅŸ. Bugün CHP için de kritik bir günmüş. Muhalifler dün akÅŸam bir araya gelerek durum deÄŸerlendirmesi yapmışlar. Muhalif PM üyeleri, 'gerekirse toplantıyı terk etme' kararı alırken, Türkiye gündeminde son derece sıcak geliÅŸmelerin olduÄŸu bir zamanda, CHP'nin iç kavgaya gömülmesi, gerek parti içindeki bazı kesimlerce gerekse parti dışında tepkiyle karşılanıyormuÅŸ. Ä°yi günler. Asuman ALPASLAN - 20 Åžubat 2001, Salı Â