6284 kadınların koruma kalkanı

- 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele Günü’nde kadınların şiddetten korunma kalkanı olarak nitelendirilen 6284 sayılı yasayı inceledik. Şiddetin herhangi bir türüne maruz kalıyorsanız neler yapabileceğinizi madde madde sıraladık.

SADECE İSTANBUL’DA 1 YILDA 15 BİN BAŞVURU GELDİ

İstanbul Barosu’na bağlı Adli Yardım Bürosu’ndayız.  İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi kurucularından Nazan Moroğlu, merkez başkanı Hale Akgün ve büro sorumlu avukatı Aylin Moralıoğlu’yla 6284 sayılı yasayı konuşuyoruz.

Kadınların şiddetten korunması için dört maddelik bir kanunun ilk kez çıkarıldığı 1998’de bu büroda bir yıl içinde 1726 koruma kararı aldırılmıştı.  İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda baronun Kadın Hakları Merkezi’nin kurucularından Prof. Dr. Nazan Moroğlu, yıllık neredeyse 15 bin kadının koruma için başvurduğu bilgisini veriyor. İstanbul Barosu’na kayıtlı yaklaşık 42 bin avukattan 5 bin 431’i Adli Yardım Birimi bünyesinde çalışıyor. Birim, 2018’in ilk dokuz ayında 4 bin 452 kadından boşanma başvurusu aldı; 2 bin 185 koruma kararı çıkarıldı. 6 sorumlu avukat ve 17 personelin çalıştığı birime günde sadece randevulu olarak en az 15 kadın geliyor.

Avukat Aylin Moralıoğlu, “Bu küçük ofiste çok büyük meseleleri çözmeye çalışıyoruz” diye başlıyor ve şunları anlatıyor:

“Randevulular haricinde acil gelenler veya yoldan geçerken uğrayanlar da oluyor. 6284 numaralı kanunla ilgili başvurular için hemen bir avukat atanıyor ve hukuki işlemler başlatılıyor. Şiddet, özellikle de boşanma sebebi olarak çok yaygın. Bu; ekonomik, cinsel, fiziki veya ruhsal şiddet olabiliyor. Evli veya bekar kadınlar, arkadaşından veya öğretim görevlisinden şiddet gören öğrenciler, çocuklar, ısrarlı takip veya cinsel saldırı mağdurları geliyor. Kadınları ayrı bir odaya alıyor ve dinliyoruz. Gelen herkese hakları konusunda hukuki bilgi veriyoruz. Kadınlar en çok yeniden şiddet görmekten çekiniyor; ‘Ben bu yola başladım ama acaba devlet beni yeterince koruyabilecek mi’ diye...”

AVUKATLA TEMSİL GÜÇ VERİYOR

Şiddet mağduru kadının bir avukatla temsil edilmesi o kadının güçlenmesi için çok önemli. Kadının kendine güveni geliyor, duruşmalara tek başına gitmek istemiyor. Kişiler bize çoğunlukla muhtarlardan, televizyon programlarından, çevrelerinden veya STK’ların yönlendirmesiyle geliyor. Bazen bizzat geliyorlar, bazen de mail aracılığıyla veya internetten başvuruyorlar. Yabancı ülkede yaşıyorlarsa konsolosluk vasıtasıyla ulaşıyorlar. Adli yardım temsilciliklerinde nöbetçi avukatlar başvuruları alıyor, biz sorumlu avukatlar vakaları değerlendiriyoruz. Şiddet mağduru, gelemeyecek durumda kadınlar oluyor. Böyle durumlarda bize gelmelerini beklemeden bir avukatımızı yönlendiriyoruz.” Büroya ulaşmak için:  0212 393 07 00

UNUTMA!

- Polis 155

- Jandarma 156

- Ambulans 112

- Sosyal Destek Hattı Alo 183

- Emniyet Genel Müdürlüğü’nün tek tuşla 155 Polis İmdat Çağrı Merkezi’ne ulaşılmasını sağlayan Kadın Destek Uygulaması (KADES) var.
Uygulama cep telefonlarına indirilebiliyor.

- Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı: 0212 656 96 96 - 0549 656 96 96

- Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı: 0212 292 52 31  - 0212 292 52 32

- Belediyelerin danışma merkezlerine, sivil toplum kuruluşlarına  da başvurabilirsiniz.

‘6284 NUMARALI KANUN’ NEDİR?

-  Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve ısrarlı takip, tehdit mağduru olan kişilerin korunması, bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirleri içeren kanun.

NERELERE BAŞVURABİLİRSİNİZ?

-  Kolluk kuvveti (polis, jandarma) / Mülki amirlik (valilik, kaymakamlık) / Adliye, (savcılık, aile mahkemeleri) /  Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerine (ŞÖNİM) “Beni koruyun” diye başvurulduğunda belge aranmadan iki gün içinde koruma kararı alınıyor.

-  Başvurunuzu bulunduğunuz yerdeki en yakın kuruma yapabilirsiniz, ikametgâhınızın olduğu yer şartı yok. Şiddet mağduru neredeyse tedbir orada uygulanır.

-  Başvurularda masraf ve harç alınmaz.

-  Hayati tehlike söz konusu ise anında koruma sağlanması, kişinin sığınağa ya da güvenli bir yere yerleştirilmesi kararını mülki amirler alabiliyor. Aile mahkemesi kararını beklemek gerekmiyor.

KİMLER BAŞVURABİLİR?

-  Başvuru için şiddetin sadece ‘fiziksel’ olması gerekmez. Cinsel, psikolojik veya ekonomik şiddet görüyorsanız bu yasa kapsamında tedbir ve koruma isteyebilirsiniz. Örneğin; hakaret, tehdit etmek, cinsel ilişkiye zorlamak, paraya el koymak, takip etmek, sosyal hayatını baskı altına almak da şiddettir. Doğrudan şiddete maruz kalmış olmanız gerekmez, bunun tehdidi altında olmanız da tedbir talebinde bulunmanız için yeterli.

-  Bir komşunuz veya tanıdığınız başvurunun tarafı olmadan savcılığa veya kolluğa şiddeti ihbar edebilir. Polis gelmek zorunda.

-  Koruma tedbirleri için delil, belge, tanık gerekli değil. Ancak sonrasında bir ceza davası söz konusu olabileceği için fiziksel şiddet varsa ilk aşamada raporlanması önemli.

- Başvuruyu yaparken adres ve kimlik bilgilerinin gizli tutulmasını isteyebilirsiniz.

HANGİ ÖNLEMLER ALINABİLİYOR?

-  Şiddet uygulayanın konuttan uzaklaştırılmasına, aile bireylerine yaklaşmamasına karar veriliyor.

-  Şiddet uygulayanın telefon, mail, sosyal medya veya herhangi bir yöntem aracılığıyla ulaşmasının engellenmesini isteyebilirsiniz.

- Daha detaylı koruma tedbirlerine göre mağdur işyerinin değiştirilmesini isteyebilir.

- Can güvenliğiniz tehdit altındaysa kimlik ve adres bilgilerinizin resmi kayıtlarda gizlenmesini isteyebilirsiniz.

-  Nafaka isteyebiliyorsunuz. Koruma kararı süresince ve çocukların velayetini geçici olarak isteyebilirsiniz.

-  Başvurucu kadın çalışıyorsa dört ay, çalışmıyorsa iki ay çocukları için kreş imkânı var.

- Oturduğunuz eve aile konut şerhi koydurabilirsiniz.

- Şiddet uygulayanın silahını teslim etmesini talep edebilirsiniz.

- Şiddet uygulayan alkol veya uyuşturucu bağımlısıysa tedavisi için karar alınmasını isteyebilirsiniz.

- Geçici maddi yardım talebinde bulunabilirsiniz.

- Şiddet gösteren psikolojik, mesleki, sosyal bakımdan rehberlik hizmetlerine yönlendirilebilir.

KORUMANIN SÜRESİ NEDİR?

- Karar altı aya kadar alınabiliyor.

- Şiddet ve şiddet tehlikesi devam ediyorsa yenileyebiliyorsunuz. Uygulamada genelde üç veya dört aylık veriliyor.

- Yenilemek isteniyorsa, bittiğinin ertesi günü mahkemeye başvurup yeniden karar aldırabilirsiniz. Şiddet olduğu sürece uzatmanın bir sınırı yok.

KARARI İHLAL EDERSE!

- İlk ihlalde, üç günden 10 güne kadar zorlama hapsi var. Böyle bir durumda mağdurun, örneğin “Koruma kararını ihlal ediyor, beni iletişim araçlarıyla rahatsız ediyor” diye bildirmesi yeterli.

- İhlal, ikinci kez tekrarlanınca üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilebiliyor. Ceza davaları devam ediyor. Eğer kadın isterse, koruma kararı dava sonuna kadar yenilenebiliyor.

ŞÖNİM NEDİR!

- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM)  6284 sayılı kanun ile kuruldu.

-  Kanun kapsamındaki tüm haklarınıza ulaşmak için karakol, kaymakamlık, aile mahkemesi dışında, günün her saatinde şiddet önleme ve izleme merkezlerine de başvurabilirsiniz.

ŞÖNİM bulunmayan illerde ise koruyucu ve önleyici hizmetler Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından yapılıyor.

BEYANINIZ ESAS ALINMALI DERHAL KORUMA VERİLMELİ

İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı ve Kadın Hakları Merkezi kurucularından Nazan Moroğlu: Şiddetle mücadele için çıkarılan ilk yasa dört maddelik Ailenin Korunmasına Dair 4320 sayılı kanundu. Sloganımız ‘Cesaret Sizden, Destek Bizden’di. Koruma kararı yalnızca kusurlu eşe karşı uygulanabiliyordu. 2007’de kanuna şiddete uğrayan diğer aile bireyleri de eklendi. 2011’de İstanbul Sözleşmesi’nin imzalanıp onaylanmasının ardından 6284 sayılı kanun oluşturuldu ve
8 Mart 2012’de yürürlüğe girdi. Bu kanunun en önemli özelliği, şiddet mağduru başvurduğu anda ‘derhal koruma kararı verilsin’ diye vurgulanması. Şiddetin fiziksel olması gerekmiyor. Ekonomik, psikolojik, cinsel, sözel ve ısrarlı takip mağdurlarını da kapsıyor. Yazılı bir delil veya belge aranmıyor. Sizin beyanınız esas alınıyor ve ertesi gün karar alınabiliyor.

NEREYE ULAŞABİLİYORSANIZ ORAYA BAŞVURMA HAKKI

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Sözcüsü Gülsüm Kav: Ortadan kaldırılmak istenen ancak aslında kadınların hayatını kurtaran 6284 sayılı yasanın önemi yeniden anlaşıldı. Yapım sürecine kadın örgütlerinin de dahil olduğu yasa 2012’de çıktı. Bunda Ayşe Paşalı’nın, boşandığı erkek tarafından şiddet gördüğü halde o zamanki kanunun resmi evlilik şartı araması nedeniyle onu korumaması ve öldürülmesinin payı oldu. 6284 olmasaydı örneğin şarkıcı Sıla da tıpkı Ayşe Paşalı gibi korunmayacaktı. 6284’ün en önemli yönü; kadınlar, kolay ulaşabileceği adres neresiyse oraya başvurabiliyor. Karakola, savcılığa, Şiddet Önleme Merkezlerine, bakanlıklara, barolara ve kadın örgütlerine... Her kadının başvuru ve farklı tedbir kararından yararlanma hakkı var.

KADIN-ERKEK ARASINDA HUKUKİ İLİŞKİ ŞART DEĞİL

Kadın Meclisleri hukukçularından avukat İpek Bozkurt: 6284 numaralı kanun, hem aile içindeki kadını hem de kadın-erkek arasında hukuki ilişki olmasa da (yani tanıdık erkek arkadaş, eski veya yeni erkek arkadaş gibi) kadına koruma kararı verilmesini sağlıyor. Polisler 7 gün 24 saat derhal kadının ifadesini alarak, soruşturma sürecini başlatmak zorunda. Koruma kararları gerçekten hızla veriliyor. O nedenle 6284 sayılı kanun kapsamında koruma talep edin. İlk koruma kararından sonra ceza davası aşamaları başlıyor. Bu aşamada tanıklar varsa dinleniyor, sağlık raporu inceleniyor. Bu nedenle darp izlerinin kayıt altına alınması gerçekten çok önemli. Davalar en az bir yıl sürüyor. (Kadın Meclisleri, Türkiye’de
39 ilde kadın cinayeti, fiziksel, cinsel şiddet, tehdit, hakaret davası takip ediyor.)

EN BÜYÜK KORUMA HAKLARINIZI BİLMEK

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, “6284 sayılı kanun kapsamında alacağınız desteklerle şiddeti hayatınızdan uzaklaştırmanız mümkün” diyerek ‘Karar Aldım’ sloganıyla kampanya başlattı.

 www.kararaldim.org sitesinde yasanın uygulanmasına ve kararlara ilişkin detaylar yer alıyor.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR