6. Uyum Paketi TBMM'de

Güncelleme Tarihi:

6. Uyum Paketi TBMMde
OluÅŸturulma Tarihi: Haziran 12, 2003 00:00

Farklı dil ve lehçelerde yayına olanak saÄŸlayan düzenlemenin de yer aldığı 22 farklı kanunda deÄŸiÅŸiklik yapan son uyum paketi TBMM'de.Yürütme ve yürürlük ile birlikte 22 maddeden oluÅŸan ''ÇeÅŸitli Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Yasa Tasarısı''na göre, Türk vatandaÅŸlarının günlük yaÅŸamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarınca yayın yapılabilecek. RTÃœK, farklı dil ve lehçelerde yapılacak yayınların usul ve esaslarına iliÅŸkin yönetmelik hazırlayacak. Çocuklara, sadece ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte ad konulamayacak. Tasarıyla, Terörle Mücadele Yasası'nın 8. maddesi yürürlükten kaldırılırken, MGK Genel SekreterliÄŸi, Sinema ve Video Eserlerini Denetleme Kurulu'ndan çıkarılıyorÂSeçim dönemlerinde 1 hafta olan yayın yasağı da seçim gününden önceki 24 saat olmak üzere daraltılıyor. Türkiye'nin üye olduÄŸu uluslararası ve bölgesel kuruluÅŸlar ile bu kuruluÅŸlara üye ülkelerin gözlemcileri ve hükümet tarafından uygun görülen uluslararısı hükümet dışı kuruluÅŸların gözlemcileri, seçimlerin tüm aÅŸamalarını sadece izleyebilecekler.  FARKLI DÄ°L VE LEHÇELERDE YAYIN YAPILABÄ°LECEK  Paket, Türk vatandaÅŸlarının günlük yaÅŸamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarınca yayın yapılabilmesine olanak saÄŸlıyor. 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların KuruluÅŸ ve Yayınları HakkındaKanun'da yapılacak deÄŸiÅŸiklikle, Türk vatandaÅŸlarının günlük yaÅŸamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarınca yayın yapılabilmesi hükme baÄŸlanıyor.  Yasa tasarısı, Nüfus kanununda deÄŸiÅŸikliÄŸe giderek, çocuÄŸa, ''ancak ahlak kurallarına uygun düşmeyen veya kamuoyunu inciten ad'' konulamayacağı, ''evlilik dışında doÄŸan çocuÄŸun anasının soyadını alması'' hükmünü getiriyor. Böylece, farklı kültürlere veya örf ve adetlere sahip vatandaÅŸların, özel yaÅŸamlarına ve aile hayatlarına iliÅŸkin hürriyetlerinin korunması amacıyla, çocukların adlarının konulmasında,sadece ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte olan adların konulmaması hükme baÄŸlanarak, bu konuda meydanagelen sınırlayıcı yorum ve uygulamaların önlenmesi öngörülüyor.  RTÃœK, Türk vatandaÅŸlarının günlük yaÅŸamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarınca yapılacak yayınların usul ve esaslarına iliÅŸkin 4 ay içinde yönetmelik hazırlayacak.  3984 sayılı Kanun'un 32. maddesinde yapılan deÄŸiÅŸiklikle, seçim dönemlerinde 1 hafta olan yayın yasağı, seçim gününden önceki 24 saat olmak üzere daraltılıyor. 4771 sayılı ÇeÅŸitli Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Kanun'da yapılan deÄŸiÅŸiklikle, 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu'nda yer alan idam cezaları da müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülüyor.       TMY 8. MADDE YÃœRÃœRLÃœKTEN KALDIRILIYOR      Tasarı ile Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) ''Devletin bölünmezliÄŸi aleyhine propaganda'' baÅŸlıklı 8. maddesi yürürlükten kaldırılıyor. Madde gerekçesinde,''TMY'nin 8. maddesinin yürürlükten kaldırılması ile ülke bütünlüğünün korunması bakımından bir boÅŸluk doÄŸmayacaktır'' denilerek, TCK'nın 311. maddesi gereÄŸince, 8. madde yürürlükten kaldırıldığında boÅŸluk doÄŸması bir tarafa, ülke bütünlüğü aleyhine propaganda suçunun daha ağır bir ÅŸekilde cezalandırılabileceÄŸi kaydedildi.  Gerekçede, TCK'nın 312. maddesinin ikinci fıkrasının doÄŸrudan olmasa da dolayısıyla milli birliÄŸi, milli baÄŸlılığı koruyan bir hükümolduÄŸu belirtildi.  Bu kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihten önce, TMY'nin 8. maddesi  kapsamına giren suçlardan dolayı yürütülen hazırlık soruÅŸturmalarında,Cumhuriyet savcılıklarınca takipsizlik kararı verilecek. Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet savcılıklarınca, haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce salıverilecekler.  Yargıtay'a gönderilmemiÅŸ veya Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı'ndabulunan dosyalar hakkında hükmü veren mahkemece, Yargıtay'da bulunan dosyalar ilgili ceza dairesince, cezaları infaz edilmekte olan hükümlülerin dosyaları hükmü veren mahkemece, acele iÅŸlerden sayılmak ve TCK'nın 2. maddesi dikkate alınarak karara baÄŸlanacak.     YARGILAMANIN YENÄ°LENMESİ     Tasarıyla, Ä°dari Yargılama Usulü Kanunu'nun ''yargılamanın yenilenmesini'' düzenleyen maddesine ekleme yapılıyor. Buna göre, hükmün, Ä°nsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair SözleÅŸme'nin veya ek protokollerin ihlali suretiyle verildiÄŸinin Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin (AÄ°HM) kesinleÅŸmiÅŸ kararıyla tespit edilmiÅŸ olması halinde yargılama yenilenecek. Yargılamanın yenilenmesi süresi,AÄ°HM kararının kesinleÅŸtiÄŸi tarihten itibaren bir yıl, diÄŸer sebepler için 60 gün olacak.  Bu hükümle, Ä°nsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair SözleÅŸme'nin ve ek protokollerin ihlali, yargılamanın yenilenmesi nedeni olarak kabul edilecek. Aynı durum, idari yargı alanında da yargılamanın yenilenmesi sebebi sayılıyor. Yargılamanın yenilenmesi, kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihte AÄ°HM'in kesinleÅŸmiÅŸ kararları ile bu kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihten sonra AÄ°HM'e yapılan baÅŸvurular üzerine verilecek kararlar hakkında uygulanacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihte kesinleÅŸmiÅŸ olan AÄ°HM kararlarına iliÅŸkin yargılamanın yenilenmesi istemleri, bu kanunun yürürlüğe girdiÄŸi tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak.  Tasarıyla DGM'nin KuruluÅŸ ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'da da deÄŸiÅŸiklik yapılarak müdafi ile görüşmede Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanmasına olanak saÄŸlanıyor. ADLÄ° SÄ°CÄ°L KANUNU     3682 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun ''ölüm veya yaÅŸ sebebiyle adli sicilden çıkarılacak ve adli sicilde muhafaza edilecek bilgiler'' baÅŸlıklı 9. maddesine, ''Özel kanun hükümleri saklıdır'' ibaresi ekleniyor.  Madde gerekçesinde, ''Adli Sicil Kanunu'nun, arÅŸiv kayıtlarının verilme koÅŸulunu düzenleyen 9. maddesine, özel kanunların yasaklılıkları düzenleyen madde metinlerinde 'affa uÄŸramış olsalar bile' kaydı taşıyan engel suçlara iliÅŸkin bilgilerin, Adli Sicil ve Ä°statistik Genel Müdürlüğü'nce arÅŸivlenerek, gerektiÄŸinde ilgili yerlere verilmek üzere saklanması ihtiyacından doÄŸan kanuni boÅŸluÄŸun giderilmesi amacıyla fıkra eklenmiÅŸtir'' denildi.      YÃœRÃœRLÃœKTEN KALKAN DÄ°ÄžER MADDELER     Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) eÅŸ, kardeÅŸ veya füruundan birini zina halinde yakalamada suç iÅŸlenmesi halinde faile verilecek cezaları gösteren 462. maddesini de tasarı ile yürürlükten kaldırıyor. Böylece,özel bir tahrik hali olarak düzenlenen bu hüküm yerine, TCK'nın 51. maddesinde düzenlenen genel tahrik maddesi uygulanacak.  Tasarı, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin KuruluÅŸ ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanunun 31. maddesinin birinci fıkrasının yürürlükten kaldırılmasını da öngörüyor. Bununla CMUK'un sanığın tutuklanması, tutuklunun sorguya çekilmesi, baronun müdafi tayini, müdafinin dava evrakını tetkiki, müdafi ücreti, ifade ve sorgunun tarzına iliÅŸkin düzenlemelerin DGM'nin görev alanına girensuçlarda da uygulanması olanak saÄŸlanıyor. SEÇİM YAYINLARIYLA Ä°LGÄ°LÄ° DÃœZENLEMELER DEĞİŞİYORÇeÅŸitli Kanunlarda deÄŸiÅŸiklik yapılmasına iliÅŸkin yasa tasarısı, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un bazı maddelerine eklemeler yapıyor.  Tasarıya göre, seçimlerin baÅŸlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar, özel radyo ve televizyon kuruluÅŸları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu'na tabi olacaklar.  Özel radyo ve televizyonların bu konudaki yayın ilkelerinin belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) görevli ve yetkili olacak. Yapılacak yayınların yukarıdaki esaslara uygunluÄŸunun gözetim, denetimve deÄŸerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için YSK; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkili sayılacak.  Ä°lçe seçim kurullarının verdiÄŸi kararlara karşı, 24 saat içinde il seçim kurullarına itiraz edilebilecek. Ä°l seçim kurulunun kararı kesin olacak.       YAYIN SUÇLARI     Tasarı uyarınca, YSK'ca belirlenen esaslara aykırı olarak yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarını YSK, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarını ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulu uyaracak veya aynı yayın kuÅŸağında açık bir ÅŸekilde özür dilemesini isteyecek. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, YSK veya yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca, ihlale konu programın yayını 1 ila 12 kez arasında durdurulacak. Aykırılığın tekrarı halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarının yayınlarının YSK'ca 5 günden 15 güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca 3 günden 7güne kadar durdurulmasına karar verilecek.  Bu kararlar, ilgili en yüksek mülki amirlerce derhal yerine getirilecek. Hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarının sorumluları 10 milyar liradan 85 milyar liraya kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluÅŸlarının sorumluları 350 milyon liradan 4 milyar liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılacak. Tekerrürü halinde bu cezalar 3 misli olarak uygulanacak. Tasarı, Türkiye Cumhuriyeti'nin üye olduÄŸu uluslararası ve bölgesel kuruluÅŸlar ile bu kuruluÅŸlara üye ülkelerin gözlemcileri ve hükümet tarafından uygun görülen uluslararası hükümet dışı kuruluÅŸların gözlemcilerinin, seçimlerin tüm aÅŸamalarını sadece izleyebileceklerini de öngörüyor.          VAKIF TAÅžINMAZLARI     Vakıflar Kanunu'nda yapılan deÄŸiÅŸiklikle, cemaat vakıflarına tasarrufları altında bulunan taşınmazların vakıf adına tescili için 18 aylık ek süre tanınıyor. ÅžEREF KURTARMA İÇİN ÖLDÃœRMEYeni doÄŸmuÅŸ çocuÄŸun yaÅŸam hakkının daha kuvvetli korunması ve  cezalarda caydırıcılığın saÄŸlanması amacıyla anası tarafından ''ÅŸeref kurtarmak'' gerekçesiyle yeni doÄŸmuÅŸ çocuÄŸa karşı öldürme fiilinin iÅŸlenmesi halinde verilecek ceza artırılarak, alt sınır 6 yıla, üst sınır ise 10 yıla çıkarılıyor. Bu ceza halen 4-8 yıl olarak uygulanıyor.                 Ä°BADET YERLERİ     Ä°mar Kanunu'nda yapılan deÄŸiÅŸiklikle, imar planlarının tanziminde,planlanan beldenin ve bölgenin ÅŸartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak, lüzumlu ibadet yerlerinin ayrılması öngörülüyor.  Ä°l, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak ÅŸartıyla ibadethane yapılabilecek. Ä°badet yeri,imar mevzuatına aykırı olarak baÅŸka maksatlara tahsis edilemeyecek.      DENETLEME KURULU     Tasarı, 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'nun bazı maddelerini de deÄŸiÅŸtiriyor.  Yasanın, ''denetimi'' düzenleyen ''devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, milli egemenlik, Cumhuriyet, milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiÅŸ, kamu yararı, genel ahlak ve genel saÄŸlık açısından suç veya suça teÅŸvik unsuru ihtiva etmemesi, milli kültür, örf ve adetlerimize uygunluÄŸu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerinyetkililerce incelenmesini'' hükmünün; ''Cumhuriyet'in Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve  milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu yararına uygunluÄŸu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini'' ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmesi öngörülüyor.  Sinema, Video ve Müzek Eserleri Denetleme Kurulu'ndan ''Milli Güvenlik Kurulu Genel SekreterliÄŸi'' çıkarılıyor.  Bakanlık veya mülki idare amirlerince yapılacak herhangi bir denetim sonucunda eserin Cumhuriyet'in Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu yararına aykırı bulunması halinde eser yasaklanacak ve kanuni takibat açılacak.  Yetkili mercilerce verilen bu kararlar, 24 saat içinde yetkili sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak, aksi halde karar kendiliÄŸinden kalkacak.       Â
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!