6. Uyum Paketi tamam

Güncelleme Tarihi: Haziran 19, 2003 00:01

Oluşturulma Tarihi: Haziran 19, 2003 00:00

Hükümetin uzun süredir üzerinde çalıştığı AB'ye 6. Uyum Paketi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Paket, Adalet Komisyonu'nda küçük bazı değişikliklerle kabul edilerek Genel Kurul gündemine getirilmişti.Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasa'ya göre, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayın yapılabilecek. Yasa, Nüfus Kanunu'nda değişiklik yaparak, çocuğa, ''ancak ahlak kurallarına uygun düşmeyen veya kamuoyunu inciten ad'' konulamayacağı,''evlilik dışında doğan çocuğun anasının soyadını alması'' hükmünü getiriyor. Böylece, farklı kültürlere veya örf ve adetlere sahip vatandaşların, özel yaşamlarına ve aile hayatlarına ilişkin hürriyetlerinin korunması amacıyla, çocukların adlarının konulmasında,sadece ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte olan adların konulmaması hükme bağlanarak, bu konuda meydana gelen sınırlayıcı yorum ve uygulamaların önlenmesi öngörülüyor. YARGILAMANIN YENİLENMESİ İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun ''yargılamanın yenilenmesini'' düzenleyen maddesine ekleme yapılıyor. Buna göre, hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'nin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması halinde yargılama yenilenecek. Yargılamanın yenilenmesi süresi, AİHM kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl, diğer sebepler için 60 gün olacak. Bu hükümle, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'nin ve eki protokollerin ihlali, yargılamanın yenilenmesi nedeni olarak kabul edilecek. Aynı durum, idari yargı alanında da yargılamanın yenilenmesi sebebi sayılıyor. Yargılamanın yenilenmesi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte AİHM'in kesinleşmiş kararları ile bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra AİHM'e yapılan başvurular üzerine verilecek kararlar hakkında uygulanacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmişolan AİHM kararlarına ilişkin yargılamanın yenilenmesi istemleri, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak. DGM'nin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'da da değişiklik yapılarak müdafi ile görüşmede Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanmasına olanak sağlanıyor. ŞEREF KURTARMA İÇİN ÖLDÜRME Vakıflar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, cemaat vakıflarına tasarrufları altında bulunan taşınmazların vakıf adına tescili için 18aylık ek süre tanınıyor. Yeni doğmuş çocuğun yaşam hakkının daha kuvvetli korunması ve cezalarda caydırıcılığın sağlanması amacıyla anası tarafından ''şeref kurtarmak'' gerekçesiyle yeni doğmuş çocuğa karşı öldürme fiilinin işlenmesi halinde verilecek ceza artırılarak, alt sınır 8 yıla, üst sınır ise 12 yıla çıkarılıyor. Bu ceza TCK'nın 453. maddesinde halen 4-8 yıl olarak uygulanıyor. İBADET YERLERİ İmar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, imar planlarının tanziminde,planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak, lüzumlu ibadet yerlerinin ayrılması öngörülüyor. İl, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla ibadethane yapılabilecek. İbadet yeri,imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemeyecek. DENETLEME KURULU Yasa, 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'nun bazı maddelerini de değiştiriyor. Yasanın, ''denetimi'' düzenleyen ''devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, milli egemenlik, Cumhuriyet, milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık açısından suç veya suça teşvik unsuru ihtiva etmemesi, milli kültür, örf ve adetlerimize uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini'' hükmünün; ''Cumhuriyet'in Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, genel ahlak, genel sağlık ve kamu yararına uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini'' şeklinde değiştirilmesi öngörülüyor. Sinema, Video ve Müzik Eserleri Denetleme Kurulu'ndan ''Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'' çıkarılıyor. Bakanlık veya mülki idare amirlerince yapılacak herhangi bir denetim sonucunda eserin Cumhuriyet'in Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, genel ahlaka ve genel sağlığa ve kamu yararına aykırı bulunması halinde eser yasaklanacak ve kanuni takibat açılacak. Yetkili mercilerce verilen bu kararlar, 24 saat içinde yetkili sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak, aksi halde karar kendiliğinden kalkacak. ADLİ SİCİL KANUNU 3682 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun ''ölüm veya yaş sebebiyle adli sicilden çıkarılacak ve adli sicilde muhafaza edilecek bilgiler'' başlıklı 9. maddesine, ''Özel kanun hükümleri saklıdır'' ibaresi ekleniyor. Madde gerekçesinde, ''Adli Sicil Kanunu'nun, arşiv kayıtlarının verilme koşulunu düzenleyen 9. maddesine, özel kanunların yasaklılıkları düzenleyen madde metinlerinde 'affa uğramış olsalar bile' kaydı taşıyan engel suçlara ilişkin bilgilerin, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nce arşivlenerek, gerektiğinde ilgili yerlere verilmek üzere saklanması ihtiyacından doğan kanuni boşluğun giderilmesi amacıyla fıkra eklenmiştir'' denildi. FARKLI DİL VE LEHÇELERDE YAYIN 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'da yapılacak değişiklikle, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayın yapılabilmesi hükme bağlanıyor. RTÜK, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yapılacak yayınların usul ve esaslarına ilişkin 4 ay içinde yönetmelik hazırlayacak. 3984 sayılı Kanun'un 32. maddesinde yapılan değişiklikle, seçim dönemlerinde 1 hafta olan yayın yasağı, seçim gününden önceki 24 saat olmak üzere daraltılıyor. RTÜK, Mahalli yayınları izlemek için gerekligörülen yerlerde, halen mevcut kadrolarla bölge teşkilatı kurulabilecek. 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'da yapılan değişiklikle, 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu'nda yer alan idam cezaları da müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülüyor. TERÖRLE MÜCADELE YASASI'NDA DEĞİŞİKLİK Tasarı ile Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) ''Devletin bölünmezliği aleyhine propaganda'' başlıklı 8. maddesi yürürlükten kaldırılıyor. Madde gerekçesinde,''TMY'nin 8. maddesinin yürürlükten kaldırılması ile ülke bütünlüğünün korunması bakımından bir boşluk doğmayacaktır'' denilerek, TCK'nın 311. maddesi gereğince, 8. madde yürürlükten kaldırıldığında boşluk doğması bir tarafa, ülke bütünlüğü aleyhine propaganda suçunun daha ağır bir şekilde cezalandırılabileceği kaydedildi. Gerekçede, TCK'nın 312. maddesinin ikinci fıkrasının doğrudan olmasa da dolayısıyla milli birliği, milli bağlılığı koruyan bir hükümolduğu belirtildi. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, TMY'nin 8. maddesi kapsamına giren suçlardan dolayı yürütülen hazırlık soruşturmalarında,Cumhuriyet savcılıklarınca takipsizlik kararı verilecek. Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet savcılıklarınca, haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce salıverilecekler. Yargıtay'a gönderilmemiş veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda bulunan dosyalar hakkında hükmü veren mahkemece, Yargıtay'da bulunan dosyalar ilgili ceza dairesince, cezaları infaz edilmekte olan hükümlülerin dosyaları hükmü veren mahkemece, acele işlerden sayılmak ve TCK'nın 2. maddesi dikkate alınarak karara bağlanacak. YÜRÜRLÜKTEN KALKAN DİĞER MADDELER Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) eş, kardeş veya füruundan birini zina halinde yakalamada suç işlenmesi halinde faile verilecek cezaları gösteren 462. maddesini de tasarı ile yürürlükten kaldırıyor. Böylece,özel bir tahrik hali olarak düzenlenen bu hüküm yerine, TCK'nın 51. maddesinde düzenlenen genel tahrik maddesi uygulanacak. Tasarı, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 31. maddesinin birinci fıkrasının yürürlükten kaldırılmasını da öngörüyor. Bununla CMUK'un sanığın tutuklanması, tutuklunun sorguya çekilmesi, baronun müdafi tayini, müdafinin dava evrakını tetkiki, müdafi ücreti, ifade ve sorgunun tarzına ilişkin düzenlemelerin DGM'nin görev alanına giren suçlarda da uygulanması olanak sağlanıyor. TERÖR SUÇUNDA CEBİR VE ŞİDDET ANA UNSURTerörle Mücadele Yasası'nın ''terör tanımı'' başlıklı 1. maddesi ''terör ve örgüt tanımı'' olarak değiştiriliyor ve terör suçu yeniden düzenleniyor. Buna göre, yürürlükteki düzenlemede yer alan ''terör; baskı, cebirve şiddet, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden birini kullanarak...'' ibaresi, ''terör; cebir şiddet kullanarak; baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle...'' şeklinde değiştiriliyor. Bu değişiklikle, baskı, korkutma, sindirme veya tehdidin, ancak cebir ve şiddet kullanılması halinde terör suçunun oluşabileceği hükme bağlanıyor. Ayrıca, maddedeki ''...her türlü eylemlerdir'' ibaresi de ''...hertürlü suç teşkil eden eylemlerdir'' şeklinde düzenleniyor. Bunun yanı sıra, ''örgüt'' tanımında da değişiklik yapılıyor. Mevcut yasadaki, ''Bu kanunda yazılı örgüt, iki veya daha fazla kimsenin aynı amaç etrafında birleşmesiyle meydana gelmiş sayılır'' tanımı, ''iki veya daha fazla kimsenin birinci fıkrada yazılı terör suçunu işlemek amacıyla birleşmesi halinde bu kanunda yazılı olan örgüt meydana gelmiş sayılır'' haline dönüştürülüyor. SEÇİM DÖNEMİ YAYINLARI Yasa, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un bazı maddelerine eklemeler yapıyor. Seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar, özel radyo ve televizyon kuruluşları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu'na tabi olacaklar. Özel radyo ve televizyonların bu konudaki yayın ilkelerinin belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) görevli ve yetkili olacak. Yapılacak yayınların yukarıdaki esaslara uygunluğunun gözetim, denetimve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için YSK; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkili sayılacak. İlçe seçim kurullarının verdiği kararlara karşı, 24 saat içinde ilseçim kurullarına itiraz edilebilecek. İl seçim kurulunun kararı kesinolacak. YAYIN SUÇLARI YSK'ca belirlenen esaslara aykırı olarak yayın yapılması halinde,ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını YSK,yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulu uyaracak veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini isteyecek. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, YSK veya yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca, ihlale konu programın yayını 1 ila 12 kez arasında durdurulacak. Aykırılığın tekrarı halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının YSK'ca 5 günden 15 güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca 3 günden 7 güne kadar durdurulmasına karar verilecek. Bu kararlar, ilgili en yüksek mülki amirlerce derhal yerine getirilecek. Hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 10 milyar liradan 85 milyar liraya kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 350 milyon liradan 4 milyar liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılacak. Tekerrürü halinde bu cezalar 3 misli olarak uygulanacak. �

Haberle ilgili daha fazlası:

6. Uyum Paketi tamam

BAKMADAN GEÇME!