6 sıfır 10 milyon dolara silinecek

1 Ocak 2005'ten itibaren Türk Lirası'ndan atılacak 6 sıfırla ilgili hazırlıklar Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti'nin düzenlediÄŸi basın toplantısı ile anlatıldı. 6 sıfır atma operasyonunun maliyetinin 10 milyon dolar olacağı hesaplanıyor.Merkez Bankası, altı sıfırı atılmış Yeni Türk Lirası'nın (YTL) banknot kağıdı ve mürekkep sipariÅŸini vererek, üretimine bu ay baÅŸlıyor.Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, bir yıl boyunca birlikte tedavülde olacak TL ile YTL'de aynı satın alma gücüne sahip kupürlerin renk ve tasarımlarının benzer olacağını açıkladı. YTL'ye geçiÅŸe iliÅŸkin hazırlık süreci hakkında basın toplantısı düzenleyen Serdengeçti, 18 Eylül 2003'de baÅŸlattıkları süreç kapsamında, 1 Ocak 2005'den itibaren YTL'ye geçiÅŸin, enflasyonu tek haneli rakamlara indirme kararlılığının bir göstergesi olduÄŸunu söyledi. Banknot Matbaası Genel Müdürü Lütfi Ãœmit FındıkoÄŸlu toplam maliyetin 10 milyon dolara ulaÅŸabileceÄŸini, ancak bunun ekstra bir maliyet olmadığını söyledi.Sıfır atılmasının fiyatlar üzerinde yol açacağı ‘yuvarlama etkisinin’, halihazırda zaten böyle bir etki olması nedeniyle az hissedileceÄŸini kaydeden Merkez Bankası BaÅŸkanı, operasyonun döviz kurları ve faizler üzerinde ise ‘bekleyiÅŸleri olumlu etkilemek dışında’ olumlu veya olumsuz etkisinin yaÅŸanmayacağını söyledi. Dünyadaki en büyük banknot kupürünün Türkiye'de olmasının, TL'nin itibarını ortadan kaldırarak, vatandaşın psikolojisini olumsuz etkilediÄŸini vurgulayan Serdengeçti, enflasyondaki düşüş trendi nedeniyle altı sıfır atmaya karar verdiklerini kaydetti. Banknotlardaki yüksek devir sayısının, daha çok vezne iÅŸlemi, daha yüksek üretim, dağıtım, Merkez Bankası için daha yüksek stoklama maliyeti demek olduÄŸunu aktaran Serdengeçti, bunun da daha yüksek operasyon riski anlamına geldiÄŸini vurguladı. YTL ile TL'nin 2005 yılı boyunca tedavülde birlikte tutulacağını hatırlatan Serdengeçti, bu nedenle banknotların hemen YTL'ye dönüştürülmesinin gerektirmediÄŸini ancak bütün hesapların 1 Ocam 2005'den itibaren YTL üzerinden tutulması gerektiÄŸini kaydetti. HAZIRLIK UYARISIYTL'ye geçiÅŸ için, Merkez Bankası dışında, Maliye, Hazine, SPK baÅŸta olmak üzere pek çok kuruma görev düştüğünü ve teknik hazırlıkların tamamlanması için 11 aylık süre bulunduÄŸunu belirten Serdengeçti, bu dönemde bütün kuruluÅŸların hazırlıklarını tamamlaması uyarısında bulundu. Serdengeçti, Euro'ya geçiÅŸ ile ilgili bir soruyu cevaplarken, bir düşünürün, ‘‘Az geliÅŸmiÅŸ ülkelerle, geliÅŸmiÅŸ ülkeler arasındaki en önemli fark, az geliÅŸmiÅŸ ülkelerin önceliklerini bilmemesidir’’ sözünü anımsattı. Euro'ya geçmeden önce, ekonominin AB'ye odaklanması gerektiÄŸini belirten Serdengeçti, bunun için de istikrarın saÄŸlanması gerektiÄŸini söyledi. Merkez Bankası BaÅŸkan, ‘‘Ülkemizde enflasyon hala yüzde 16'dır. Böyle bir enflasyon dünyada yok’’ dedi. Özenli kullanın paramız kirlenmesinBanknot kullanımına gereken özenin gösterilmemesi ve kirlilik nedeniyle, her yıl üretilen banknotların yüzde 90'ı kadar banknotun imha edildiÄŸini açıklayan Süreyya Serdengeçti, vatandaÅŸların bu konuda hassas olmasının banknot kalitesini arttırarak üretim maliyetini azaltacağını kaydetti. Serdengeçti, paranın temiz kullanılması ve cüzdan kullanılmasını önerdi.Dış ÅŸoklar artık bizi fazla etkilemez SÃœREYYA Serdengeçti, enflasyondaki düşüş trendini tersine çevirecek olası bir dışsal ÅŸokun, altı sıfır atma operasyonunu nasıl etkileyeceÄŸi sorusuna, ÅŸu karşılığı verdi: ‘‘Dışsal ÅŸoklar gerçekleÅŸirse, geçici de olsa sapmalar olabileceÄŸini ama buna karşı ne Merkez Bankası'nın ne de hükümetin yapabileceÄŸi bir ÅŸey olmadığını söyledik. Ä°leridedışsal ÅŸok gerçekleÅŸmesi halinde, bunun gittiÄŸimiz yoldan bizi fazla uzaklaÅŸtıracağını düşünmüyorum’’ En büyük kupür 100 YTL olacakSÃœREYYA Serdengeçti'nin verdiÄŸi bilgiye göre; 1, 5, 10 ve 20 YTL; tedavüldeki 1, 5, 10 ve 20 milyon liralık banknotlara benzeyecek. 50 ve 100 YTL farklı olacak. 1, 5, 10, 25, 50 ve 100 (bir lira) kuruÅŸluk madeni paralar çıkarılacak. 100 YTL'den daha yüksek kupür çıkarılmayacak. Serdengeçti, bunun gerekçelerini ise şöyle sıraladı: 200 ve 500 YTL'ye perakende piyasasında ihtiyaç duyulmaması, Merkez Bankası'nın enflasyonun düşeceÄŸine inanmadığına iliÅŸkin halk arasında yanlış izlenimlere yol açılma ihtimali, çok büyük kupürlerin etkisiyle, YTL'deki sahteciliÄŸin uluslararası boyut kazanmasını önlemek, karapara aklayıcıların iÅŸinin kolayalÅŸtırılmaması, düşük gelir düzeyine sahip ekonomik birimleri üzerinde olumsuz psikolojik etki yaratılmaması. Artık 1 kuruÅŸun kıymetini bileceÄŸizMERKEZ Bankası BaÅŸkan Yardımcısı Şükrü Binay ÅŸu anda en düşük madeni paranın 25 bin lira olduÄŸunu hatırlatarak, liradan sıfır atıldığında 1 kuruÅŸun piyasaya çıkacağını ve 2.5 kuruÅŸa yuvarlamak yerine, artık 1 kuruÅŸla ifade edilebilen etiketlere geçilmesinin söz konusu olduÄŸunu kaydetti. GeçmiÅŸte ‘Bir kuruÅŸun kıymetini bilmek’ gibi bir deyim kullanıldığını ve bu sözün tekrar geçerli hale geleceÄŸini söyleyen Binay, kuruÅŸların öneminin artmasının belki de tam tersine enflasyonu aÅŸağı çekme etkisi yaratabileceÄŸini vurguladı. Binay, altı sıfırı atmanın Merkez Bankası'na büyük tasarruf saÄŸlayacağını kaydetti.Yeni Lira'yı körler de ‘görecek’YTL'de görme engelliler de düşünüldü. Görme engellilerin banknotlarının daha kolay ayırt edebilmesi amacıyla, kabartma baskı tekniÄŸi geliÅŸtirilirken, bazı kupürler de farklı boyda üretilecek.Â