İbrahim SEZEN- Murat SANDIKÇI Yaprak KOÇER- Kenan TÜRKSEVEN / DHA
Oluşturulma Tarihi: Ekim 02, 2009 00:00
İsrail’den sipariş edilen Heron’ların gecikmesi üzerine Türkiye, “Çaldıran” adı verilen insansız hava aracı üretti.
İŞTE TÜRK YAPIMI ÇALDIRAN
DENEME UÇUŞUNDA DÜŞMÜŞTÜ
6 bin metrede 8 saat havada kalabilen Çaldıran, bu yükseklikten kol saatini okuyabiliyor. 10 saat ikmalsiz 200 kilometreden yayın yapabiliyor.
2005 yılında İsrail’le imzalanan anlaşma sonucu yaklaşık 180 milyon dolar ödenerek alınacak olan 10 Heron için teslimat gecikince Türkiye’nin kendi insansız hava aracını (İHA) üretmek için çalışmaları hızlandı. Milli Savunma Bakanlığı 1.5 yıl önce tamamen milli kaynaklarla üretilebilecek bir İHA için ihale açtı. Vestel Savunma Sanayii A.Ş. ile Baykar Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. çalışmalara başladı. İlk casus uçağı üreten Baykar’a geçen ay Sinop Havaalanı’nda test alanı tahsis edildi. Aralarında subayların da bulunduğu 17 kişilik bir heyetin gözetiminde yapılan test uçuşunda önceki gün 18 bin feete çıkan Çaldıran, operatörün hatası sonucu Erfelek İlçesi’ne düştü. İkinci Çaldıran ise testlere başarıyla devam ediyor.
Baykar Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Bayraktar, prototip model uçuşu sırasında yaşanan kaza kırım nedeniyle çalışmaların kamuoyuna yansığını söyledi. Bayraktar, “Bu uçağın yazılım ve tasarımında hiçbir yabancı mühendis katkısı yok. 8 yıldır uçaklar üzerinde çalışıyoruz. Son iki yılda İsrail’in Heron’larına yakın özellikte `Çaldıran’ adını verdiğimiz casus uçağı yaptık. Bu sistem 10 saat ikmalsiz 200 kilometreden yayın yapıyor. 18 bin feette (6 bin metre) 8 saat havada kalıyor. 20 bin feete kadar da çıkabiliyor. Uçağımızın kanat açıklığı 9 metre. Boyu ise 6.5 metre. 140 litre yakıtla birlikte ağırlığı 450 kilogram. Üzerinde gece ve gündüz en gelişmiş görüş alabilen termal özelliği de bulunan kameralar var. Havadan bir insanın kolundaki saati görebiliyor. Saatte 100-120 kilometre hız yapıyor’’ dedi.
500 bin kod
Çaldıran kendisine verilen komutu aynen uyguluyor. Kendisi havalanıyor, rotasında gidip, geri dönüyor ve yere iniyor. Bayraktar, “Bizim otopilotumuzun içinde 500 bin satır kod var. Biz kodların içinde her türlü değişikliği yapabiliyoruz. Mesela 3 satır kod değişikliği ile eğer enlem ve boylam şunu geçerse motoru stop et ya da git uçağı şuraya çak. diye komut girebiliriz. O nedenle bu tür sistemlerin milli olmasının önemi daha çok öne çıkmalı. Çünkü yurt dışından gelen sistemlerde kodları bilemiyoruz” diye konuştu.