54 ortaktan 3'e indiler

Ismar'i 1992'de yabanci hipermarket zincirlerinin Turkiye'deki atagi uzerine 54 kucuk market biraraya gelerek kurmustu.

Ancak zamanla ortak sayisi 3'e indi. Genel Mudur Hasan Yalcin ‘‘Biz Turk toplumu olarak ortakligi beceremiyoruz’’ diyor. Simdi Ismar franchising yontemiyle buyuyor. Hedefi 1000 subeye ulasmak.

1992 yilinda 54 bakkal ve marketin bir araya gelerek kurdugu Ismar bugun en yaygin market zincirlerinden biri. Ismar'in esin kaynagi yabanci sermayeli olan Metro. 1989 yilinda Metro Turkiye'deki ilk magazasini actiginda perakende satis yapan marketler buyuk bir saskinlik yasadilar. Ayni mal icin bir mahalle bakkalinin talep ettigi fiyatla, Metro'nun fiyatlari arasinda ciddi farklar vardi. Istanbul Marketciler Dernegi uyeleri dusunmeye basladilar: Metro bu mali, bu fiyata nasil satar?

Ismar (Istanbul Marketciler Birligi) bu surec sonucunda kuruldu. Gucbirligi yapmaya karar veren market sahipleri alisveris yaptiklari ureticilere bundan boyle bireysel olarak alisveris yapmayacaklarini bildirerek yeni kosullar olusturulmasini istediler.

Ismar Genel Muduru Hasan Yalcin o donemi soyle anlatiyor: ‘‘Guclerimizi birlestirdik ve durumu avantaja donusturduk. Istanbul'da bu sayida marketin bir araya gelmesi onemli bir seydi. Ucuz, kaliteli mali ilke edindik, bunun sonucunda tuketici kisa surede Ismar'i sevdi.’’

Fakat bir sure sonra sorunlar cikmaya basladi. Genel Mudur Hasan Yalcin ‘‘Biz guzel basladik ama ayni guzellikte goturemedik, Turk toplumu olarak ortakciligi bilmiyoruz, ticaret kulturumuz de yok’’ diyor. Sorunlar cikmaya basladiginda Ismar kurucularindan Ali Riza Karadag ve Ali Bilgen Ismar'dan ayrildilar, Baymar ve Countur zincirlerini kurdular.

Ortakligi beceremiyoruz

Ortaklar arasindaki sorunlar bitmedi ve bir sure sonra ortak sayisi 14'e indi. 14 olan ortak sayisi bugun 3'e inmis durumda.

1998 cirosu 100 milyon dolar olan Ismar'in su anda 33 bin metrekare satis alani, 2 bin personeli ve 61 subesi bulunuyor. Ismar subelerinin 58 tanesi Istanbul'da, 1'i Zonguldak, 1'i Karadeniz Ereglisi'nde digeri ise Eskisehir'de.

Ismar'in subelerinin yuzde 90'u franchising verilmis isletmeler. Ismar'in kendi isletmeciligini yaptigi subeleri de var. Ismar subeleri daha cok kucuk ve orta olcekli isletmelerden olusuyor. Toplam 20 bin cesit urun satan zincirin en kucuk subesinde urun sayisi 3 binden basliyor.

Franchising vermeye devam eden Ismar'in kosullari soyle: Magaza buyuklugu 250-1000 metrekare arasinda olmali, 2 sube arasinda en az 2 km mesafe bulunmali ve basvuran isletmenin ticari gecmisi temiz olmali.

1999 yilini agirlikli olarak sirket yapilanmasi icin ayiran Ismar'in ilk hedefi sube sayisini ulke capinda 1000'e cikarmak. Yurtdisi yatirimi icin henuz erken oldugunu dusunen Genel Mudur Hasan Yalcin ‘‘Oncelikle Turkiye'deki orgutlenmemizi tamamlamak istiyoruz. Bunun icin bolge mudurlukleri kurmak gerekiyor, yurtdisi yatirimi bizim icin henuz erken’’ diyor.

Yabanci sermaye

Perakende soktorunun hizli bir gelisme icinde oldugunu soyleyen Hasan Yalcin ‘‘Yabanci sermaye Turkiye'ye yatirim yapiyor. Evet basta bize ornek oldular fakat artik dusunmek gerekiyor. Bu yabanci kurumlar ulkeye ne veriyor? Ulkemde yoklugu cekilen mali getiriyorsa tamam. Ama burada bizim yaptigimizi bize satiyorsa burada olmasinin bir onemi yok. Bana gore devletin politikasi yanlis. Mahalledeki bakkal amcayi dusunmek lazim, bugune kadar yuku onlar cekti. Simdi parlak sasaali birileri geliyor isin kaymagini yiyor. Kendi ulkelerinde pazar dolmus bizim gibi Avrupa hayranligi olan ulkelere geliyorlar. Devlet Osmanli devrindeki kaputulasyonlari aratmayacak sekilde imtiyazlar veriyor’’ diyor.

Yabanci sermayenin sorgulanmasi gerektiginin altini cizen Ismar Genel Muduru Hasan Yalcin ‘‘Ya yabanci sermayeye taninan imtiyazlar bize de taninsin ya da onlara da verilmesin. Bizim ayagimiza tas baglayip hadi yarisin diyorlar, bu bir cifte standart’’ diyor.