50 yıl sonra ilk sefer

Hattın yeniden inşası 4 yıl önce, Haziran 2003'te tamamlanmıştı. Test amaçlı kullanımı ile ilgili  müzakerelerde  daha önce 5 kez anlaşmaya varılmasına ve çeşitli tarih belirlenmesine rağmen, son anda çıkan sorunlar nedeniyle uygulamaya geçilememişti. Ertelemeler özellikle Kuzey Kore'nin, trenlerin Askerî Sınır Çizgisini (Military Demarcation Line) geçmesi konusunda yeterli güvenlik önlemi alınmadığının ilerli sürmesinden kaynaklanıyordu. Kuzey Kore'yi asıl endişelendiren hususun, tren seferleriyle birlikte sınır bölgesindeki askerî durumu hakkındaki bilgilerin Güney Kore'ye sızdırılma olasılığı olduğu tahmin ediliyor. İki ülkenin üst düzey askerî yetkilileri arasında geçen hafta gerçekleşen görüşmeler sonucu varılan 11 Mayıs Askerî Anlaşması -her ne kadar sadece testin gerçekleşeceği gün için geçerli olsa da- tarafların bölgedeki güvenliği sağlama konusundaki ortak kararlılığını gösteriyor.

Askerî Anlaşma, Kore Savaşı sonunda Birleşmiş Milletler tarafından çizilen ve Kore Yarımadas'ının batı kıyısında bulunan "Kuzey Kore Sınır Çizgisi" sorununun çözümü için  de bir başlangıç niteliğinde. Kuzey Kore'nin uzun yıllardır bu sınırı tanımaması ve sürekli ihlal etmesi,  iki ülke birlikleri arasında 1999 yılında silahlı çatışmalara varan ciddi sonuçlara neden olmuştu. . 11 Mayıs Ortak Bildirisi ile bölgenin ortak balıkçılık alanına dönüştürülmesinin önerilmesi, yıllardır devam eden çatışmaların sona erdirilmesi açısından umut verici bir gelişme.

Kuzey Kore'nin tren geçişlerine izin vermesinde, iki ülke arasında yürürlüğe girecek  yeni bir  anlaşmanın da  etkisi var. Bu anlaşma, Kuzey Kore doğal kaynaklarının Güney Kore tarafından kullanılması karşılığında giyim eşyaları, ayakkabı ve sabun gibi hafif sanayi ürünleri üretiminde kullanılmak üzere 80 milyon dolarlık makine ve donanım ile 400 bin ton pirincin Güney Kore'den Kuzey Kore'ye gönderilmesini içeriyor. Haziran 2006'da Güney Kore tarafından önerilen bu anlaşma, tren yolunun test için açılmasına eşlik eden  bir iyi niyet gösterisi amacı taşıyordu. Fakat aynı yılın Temmuz ayında Kuzey Kore'nin gerçekleştirdiği nükleer füze denemeleri gündemi değiştirmiş ve konu rafa kaldırılmıştı. Konunun yeniden görüşüldüğü Mart 2007'de  Kuzey Kore, tren geçişi testinin yapılmasından önce bu anlaşmanın onaylanmasını önkoşul olarak talep etti. Halihazırda geçişi gerçekleştirmek için büyük ekonomik katkı sağlayan ve bu bağlamda iki ülke arasındaki demiryolunu  birleştirmek için 600 milyon dolar harcayan Güney Kore, kendi önerdiği iyi niyet anlaşmasının bu şekilde pazarlık aracı olarak kullanılmasını protesto etmiş ve görüşmeler yine sonuçsuz kalmıştı.

Yarım yüzyıldan sonra  iki ülkenin sınırını aşacak tren seferlerinin etkisinin, Kore Yarımadası'nı  aşacağı tahmin ediliyor. Zira, Güney-Kuzey Kore  tren hattı Trans-Sibirya hattıyla birleştirildiğinde, Avrupa'ya kadar uzanabilecek. Dünyanın en büyük 10 limanı arasında yer alan Güney Kore'nin Busan limanındaki ürünlerin Kuzey Kore, Rusya, Çin ve Avrupa'ya bu raylar üzerinden ulaştırılmasının, bölge ülkelerinin ekonomisine büyük katkı sağlayacağı tahmin ediliyor.

Diğer taraftan,  11 Mayıs Anlaşması'nın 17 Mayıs'ta gerçekleşen test geçişi süresince geçerli olduğu unutulmamalı. Tren seferlerinin sürekli hale ne zaman geleceği henüz bilinmiyor. Güney Kore, anlaşmanın kendi payına düşen kısmını karşılamak için hazırlıklara başlamış durumda ancak malzemelerin kesin gönderilme tarihi henüz belli değil. Bundan sonraki gelişmelerin Kuzey Kore'nin 13 Şubat Anlaşması çerçevesinde kabul ettiği şartlara ne kadar uyacağına bağlı olduğu yorumları yapılıyor.

Uluslararası toplum Kuzey Kore'nin adımlarını ilgiyle izlerken yumuşama sürecinin daha ne kadar devam edeceği merakla bekleniyor.