49 yıl önce dün toprağa 3 fidan düştü

60’lı yıllar, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de dönüm noktasıydı. Emperyalizme karşı dünyayı saran devrimci hareketler, yurtiçinde de dalga dalga yükseliyordu. İşte bu hareketlerde yer alan gençlik liderleri Deniz Gezmiş ve arkadaşları Yusuf Aslan ile Hüseyin İnan, 16 Temmuz 1971’de başlayan THKO-1 Davası’nda yargılanarak idam cezasına çarptırıldı.

Mahkemenin verdiği idam kararı Meclis’te 10 Mart 1972 tarihinde oylandı. Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi’nin 251 milletvekilinden 218’i kabul oyu verirken, 33’ü oylamaya katılmadı. CHP vekillerinden 28’i kabul oyu verdi, 2’si çekimser kaldı, 47 milletvekili de ret oyu kullandı. CHP’li 66 vekil ise oylamaya katılmadı. Meclis tutanaklarında 450 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde oylamaya 323 milletvekilinin katıldığı ve 273 ‘evet’e karşı 48 ‘hayır’ oyu ile idam cezasının onaylandığı belirtiliyor.

ULUCANLAR’DA İDAM

Üç gençlik önderi, 6 Mayıs 1972’de Ulucanlar Cezaevi’nde sabaha karşı kurulan darağaçlarına asılarak idam edildi. Gençlerin avukatı ve olayların en önemli tanıklarından Halit Çelenk, dönemin Başbakanı Nihat Erim’in yaptığı “pişmanlık” çağrısını Gezmiş ve arkadaşlarının reddettiğini açıklamıştı.

Halit Çelenk, infazı anlattığı anılarında, çift düğüm kullanılması nedeniyle Deniz Gezmiş’in yağlı ilmekte 25 dakika can çekiştiğini, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın infazında düğüm sayısının teke indirildiğini söylemiş, infaz anını ise şöyle anlatmıştı:

“Gittik sehpanın oraya. Masanın üstüne kendisi çıktı, kalktı konuşmak istedi. Deniz orada yüksek sesle şunları söyledi: ‘Yaşasın Türkiye’nin bağımsızlığı, yaşasın Marksizmin, Leninizmin yüce ilkeleri, yaşasın Kürt ve Türk halklarının bağımsızlık mücadelesi, kahrolsun emperyalizm, yaşasın işçiler ve köylüler.’

SEHPAYI KENDİ İTTİ

Bu sözler aslında kendisinin ve arkadaşlarının dünya görüşünü, amaçlarını, ilkelerini dile getiren sözlerdi. İnfaza geldi iş. Bu defa cellat geldi, tabureyi çekecek. Kendisi itti ayağıyla tabureyi. Tabure döndü, düştü, fakat masanın üzerinde ayakları. Boyu uzun, hesap edememişler iple masa arasındaki mesafeyi; ayakları değiyor. Bu defa savcı yardımcısı ‘Masayı da çek’ diye bağırdı. Ondan sonra cellat masayı çekti.”

ÖZEL İZİNLE KARANFİL BIRAKTILAR

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, idamlarının 49’uncu yılında Ankara’daki mezarları başında anıldı. CHP Ankara İl Başkanlığı ve Çankaya İlçe Başkanlığı üyelerinden oluşan grup, anma etkinliği öncesinde Karşıyaka Mezarlığı önünde toplandı. Pandemi tedbirleri nedeniyle mezarlıklar müdürlüğünce ziyarete kapalı olan bölgeye girmek için yetkililerle görüşen grup üyeleri, gerekli izinlerin alınmasının ardından Gezmiş ve arkadaşlarının fotoğraflarının bulunduğu pankartla mezarların önünde saygı duruşunda bulundu ve kırmızı karanfil bıraktı. Törene CHP milletvekilleri, partililer, bazı sivil toplum örgütleri ve sendikaların temsilcileri katıldı. 

KILIÇDAROĞLU’NDAN MESAJ: BU ÜLKENİN VATANSEVER EVLATLARI

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter’dan Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının cezaevinde çekilmiş fotoğraflarını paylaşarak, “Cesaretle attıkları son adımda ‘Yaşasın tam bağımsız Türkiye’ diye haykıran, bu ülkenin vatansever evlatlarını, Hüseyin İnan, Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan’ı saygı ve hasretle anıyorum” ifadesini kullandı.