300 bin oy değiştirdi

AK Parti pazar günü yapılan seçimde, henüz kesin olmayan ve yurtdışında kullanılan oyların seçim çevrelerine dağıtılmadığı sonuçlara göre, İstanbul 1. Bölge’de 1 milyon 257 bin 332 oy aldı. Yani yüzde 40.72. Bu sonuç AK Parti oylarının 2011’deki yüzde 48.27’lik oranına göre ciddi bir düşme. Parti, her altı oyundan birini kaybetmişti. Ama diyorum ya bu bir sürpriz değildi; çünkü AK Parti geçen yıl 30 Mart’ta yapılan yerel seçimde bu bölgedeki 14 ilçe için yapılan belediye meclisi seçiminde de 1 milyon 265 bin 574 oy almıştı.
Yani hemen hemen bugünkü kadar. Onlar nereye düştüklerini biliyordu, düştükleri yerden kalkamadılar. Oysa CHP aynı yerel seçimde 1 milyon 216 bin 427 oy almıştı bu ilçelerde; yani neredeyse AK Parti ile başabaştı. Oysa pazar günü CHP oyu 981 bin 237’ye, yüzde 31.78’e düştü.
Neredeyse 300 bin oy kaybetti CHP. Peki nereye gitti bu oylar? MHP, yerel seçimde 219 bin 438 olan oyunu 324 bin 718’e, HDP ise 112 bin 015 olan oyunu 331 bin 520’ye yükseltti. Kuşkusuz bu insanların birebir aynı kişiler oldukları iddia edilemez ama CHP’den son 14 ayda kopan 300 bine yakın oyun 100 bini MHP’ye, 200 bini ise HDP’ye gitmiş gibi gözüküyor.

1 milletvekili kaç oy

İSTANBUL 1. Bölge’de AK Parti 14, CHP ise 11 milletvekili çıkardı. Bu iki parti kazandıkları her 89 bin oy başına bir vekil çıkarmış oldu. MHP ve HDP 3’er vekil çıkardı ve ortalama 110 bin oy aldılar her biri için.

56 bin oyda kaldı

HALEN tutuklu olan bir zamanların kudretli polis müdürü Ali Fuat Yılmazer de bölgede bağımsız adaydı. Yılmazer 56 bin oy aldı ve seçilemedi. Oysa 2011 genel seçiminde Sebahat Tuncel 92 bin, 2007’de ise Ufuk Uras 80 bin oy alarak milletvekili olmuşlardı aynı bölgeden.

İkinci Bölge

Acaba o seçmen bu tarafa mı gitti

RAKAMLARLA oynamanın güzel tarafı, kimin ne oy kaybedip kimin ne oy kazandığını somut biçimde görmek. Hele kaybedenlerin kaybettiği oy miktarıyla kazananların kazandığı oy miktarı neredeyse aynı çıkınca, insan ister istemez ‘Acaba o seçmenler bu sefer öteki tarafa mı gitti’ diye merak ediyor.
Elbette bunu bilmenin imkanı yok; gereği yok. Önemli olan, temel eğilimi ortaya koymak. İstanbul’un 2 numaralı seçim çevresi belki coğrafi olarak en geniş bölge; kentin Avrupa yakasında, Karadeniz kıyısındaki Sarıyer’den başlıyor, Haliç’in batısındaki Zeytinburnu-Bakırköy sınırına kadar uzanıyor. 12 ilçe var 3 milyon 95 bin seçmenli bu bölgede. 1. Bölge’de olduğu gibi burada da seçime katılmayanlar ve oyları geçersiz olanlar 500 bin civarında.
AK Parti bu bölgede 1 milyon 64 bin oy alıp 12 milletvekili çıkardı, yani oyların yüzde 42.84’ünü aldı. Aynı AK Parti 2011’de oyların yüzde 51’ini almıştı; keskin bir düşüş. Ama düşüş iki aşamalı oldu.
AK Parti, 30 Mart 2014’te 1 milyon 201 bin oy almıştı. Yani son 14 ayda bile 150 bin civarında oy kaybı var partinin. CHP, 2011’de bu bölgede oyların yüzde 29.39’unu almıştı; bu partinin 30 Mart oyu ise 880 bin 361’di. Ama 7 Haziran’da CHP 682 bin 682 oy aldı; yüzde 27.48 yani. Bu partinin son 14 aydaki kaybı da 200 bin.
CHP son 14 ayda bu kayba uğramasaydı veya sadece yarısını kaybetseydi, belki 9. sıradaki Mustafa Sarıgül de Meclis’e girebilecekti ama 8 kişiyi seçtirebildi parti. Gelelim kazananlara... Bugünkü HDP’nin büyük büyük dedesi saymamız gereken DEHAP 2002’de bu seçim çevresinde yüzde 4.65 oy almıştı. 2007’de Baskın Oran bu bölgeden bağımsız aday yapıldı ama 31 bin oy alarak seçilemedi.
2011’de ise Sırrı Süreyya Önder adaydı; 118 bin oy alarak seçildi. Pazar günü HDP Beşiktaş ve Şişli gibi CHP’nin silme kazandığı ilçeleri içeren bu bölgede 309 bin 865 oy aldı, yüzde 12.47 yani. Sırrı Süreyya Önder’in aldığı oya göre 190 bin artış var.
Bölgenin diğer kazananı olan MHP, 30 Mart’ta burada 169 bin 708 oy almıştı; pazar günü ise 278 bin 575 oy alıp 110 bin yeni seçmen kazandı. Bu partinin listesinin üçüncü sırasından eski ANAP’lı ve sonra da eski AK Partili bakan Murat Başesgioğlu seçildi; MHP 90 bin oy daha alsaydı bir başka eski ANAP’lı bakan Ahat Andican da Meclis’e girecekti. Kazanan iki parti 300 bin oy arttırırken kaybeden iki partinin 350 bin kayba uğraması genel bir eğilim değilse ne...

1 milletvekili kaç oy

SIRRI Süreyya Önder bu bölgede 2011’de 118 bin oyla seçilmişti; bugün HDP’nin çıkardığı 3 milletvekili ortalama 103 bin oyla seçildiler. AK Parti’nin 12 milletvekili ortalama 88, CHP’nin 8 vekili 85 ve MHP’nin 3 vekili 92 biner oyla seçildi.

Hüsrana uğradı

BU bölgede de hapiste olan bir polis müdürü bağımsız adaydı, Yakub Saygılı. Saygılı, 11 bin 021 oyda kaldı. Ayrıca şarkıcı Metin Şentürk ile eğitim politikaları uzmanı Batuhan Aydagül de seçilemedi.

Üçüncü Bölge

‘Yeni İstanbul’un uzaklaşma süreci

İSTANBUL’un seçim çevreleri içinde üçüncü bölgenin özel bir yeri var. Çünkü bu bölge, büyük ölçüde AK Parti iktidarları döneminde inşa edilen uydu kentlerden oluşuyor.
Bölgede inşaat faaliyetleri hâlâ son hız devam ediyor; aynı anda onlarca proje var. Bölgede Arnavutköy gibi, Bağcılar gibi, Başakşehir gibi, Beylikdüzü ve Büyükçekmece gibi, Esenyurt gibi ilçeler, geleneksel olarak AK Parti’nin de oy depoları. (CHP’nin oy deposu Avcılar ve Bakırköy de bu seçim çevresinde.)
Ama bakın AK Parti bu üçüncü bölgede 2011’deki yüzde 49’luk oydan önce 30 Mart yerel seçiminde 1 milyon 300 bin oy sınırına düştü, pazar günü bu düşüş devam etti ve 1 milyon 141 bine geldi. AK Parti’nin bölgede yeni oy oranı yüzde 39.84, yani dört yıl önceden 10 puan aşağıda. CHP bu bölgede İstanbul’un geri kalanına göre çok daha az oy kaybetti; hatta 30 Mart’la kıyaslayınca oylarını 30 bin kadar arttırdı ama 2011’e göre 2.5 puan oy kaybetmiş durumda.
Bu bölgenin esas çok kazananı HDP. 2007’de 91 bin oyla Sebahat Tuncel bu bölgeden bağımsız milletvekili seçilmişti; 2011’de Levent Tüzel 136 bin oy alarak seçildi.
Bugün HDP’nin oyu 419 bin. Bölgede pek çok yer, ‘Kürt gettosu’ olarak biliniyor; başta Bağcılar olmak üzere. Ama buralarda milliyetçi Kürtlerle dindar Kürtler arasında düne kadar bir denge vardı; bu seçimde o dengenin değiştiği ve Kürt nüfusun daha çok HDP’yi tercih etmeye başladığı anlaşılıyor. Bölgenin öteki kazananı yine MHP. 30 Mart’ta 236 bin oy alan parti 7 Haziran’dan 327 bin oyla, 100 bine yakın artışla çıktı ve geçen dönem 3 olan milletvekili sayısını bu sayede 4’e yükseltti.

1 milletvekili kaç oy

İSTANBUL 3. Bölge’de CHP 9 milletvekili çıkardı, her milletvekili için ortalama 88 bin oy aldı parti. AK Parti’nin çıkardığı 13 vekil için ortalama 87 bin oy gerekti. 5 vekil çıkaran HDP’de bu rakam 83, 4 vekilli MHP’de ise 81 bin.

O da seçilemedi

GEÇEN dönem AK Parti’den milletvekili olan ünlü eski futbolcu Hakan Şükür, 17-25 Aralık operasyonlarının ardından 3. Bölge’den bağımsız aday oldu. 48 bin 696 oy alınca seçilemedi.