30 yıl sonra yeniden ''Sürç-ü Lisan Ettikse''

Usta tiyatrocu Haldun Dormen'in Dormen Tiyatrosu'nu anlattığı ''Sürç-ü Lisan Ettikse'' adlı kitabı, yaklaşık 30 yıl aradan sonra yenilenerek tekrar basıldı. Kitapta Haldun Dormen'in, Dormen Tiyatrosu'nun açılışından 1972 yılındaki ilk kapanışına kadar geçen yılları, Ä°zzet Günay'dan Gülriz Sururi, Altan Erbulak ve Metin Serezli'ye kadar deÄŸiÅŸen oyuncularıyla ilgili anıları yeralıyor. Dormen Tiyatrosu'nun hayatının önemli bir parçası olduÄŸunu vurgulayan Dormen, bu tiyatroyla ilgili anılarına iliÅŸkin ''Sürç-ü Lisan Ettikse''nin yanı sıra ''Antrakt'' ve ''Ä°kinci Perde'' olmak üzere tam 3 kitap yazdığını söyledi. ''Sürç-ü Lisan Ettikse''nin bu serinin ilk kitabı olduÄŸunu ifade eden Dormen, ''Kitaplarımda hatalarımı anlatıyorum. Zaten ben buna çokdikkat ediyorum. Ä°nsanların kendi hatalarını görmeleri ve özeleÅŸtiri yapmaları lazım. Bir anlamda özeleÅŸtiri kitaplarım...'' diye konuÅŸtu.  Haldun Dormen, bugünlerde genç oyunculara kendi tecrübelerini anlattığı ve yol gösterici nitelikte olmasına özen gösteÄŸi bir baÅŸka kitap üzerinde çalıştığını da kaydederek, ''Bazı insanlara nasıl'çenesi düşük' derler, benim de kalemim düşük herhalde'' dedi. ''CAHÄ°DE SONKU'NUN ROLÃœNÃœ NÄ°SA SEREZLÄ°'YE VERDÄ°M" ''Sürç-i Lisan Ettikse'' kitabında yer verdiÄŸi hatalarından da örnek veren usta tiyatrocu Dormen, ÅŸunları söyledi: ''Mesela; Nisa Serezli gibi büyük bir tiyatro yıldızının yeteneklerini ben görmemiÅŸim. Bana çok ısrar edildi, Metin Serezli'ninkarısı diye O'na yer verdim. Biraz zorlama oldu. Cahide Sonku'nun bir rolü reddetmesiyle, ister istemez rolü O'na vermek zorunda kaldım ve karşımda büyük bir yıldız gördüm.'' Pek çok hata yaptığını dile getiren Dormen, ''Bir sürü hatam olmasa Dormen Tiyatrosu kapanmazdı. Ben belki çok iyi bir sanatçıyım, ama çok kötü bir iÅŸadamıyım. Benim gençleri yetiÅŸtirmek amacıyla kadroyu azaltmak istememem, bunun sebeplerinden biriydi. Kör deÄŸildim,ne olacağını biliyordum. Ama fikirlerimden vazgeçmek istemedim'' diye konuÅŸtu.  ''TÄ°YATRO PATRONLUÄžU YAPMAK Ä°STEMÄ°YORUM''  Dormen, ''Tiyatro patronluÄŸu'' yapmaya 22 yaşında baÅŸladığını, ancak artık tekrar bu iÅŸi yapmak istemediÄŸini belirterek, gençler içinbir nevi okul olacak ve bir vakfın finanse edeceÄŸi ''cep tiyatrosu'' açma projesi bulunduÄŸunu bildirdi.  Usta sanatçı, ''Dormen Tiyatrosu, hayatımın çok önemli bir parçasıydı. Ama bitince biter, ne yapalım?  BaÅŸka o kadar çok ÅŸey var ki yapacağım... Artık 'ÅŸunun-bunun borcunu nasıl ödeyeceÄŸiz' diye düşünmek istemiyorum. Çünkü ben sanatçıyım'' dedi.  Tiyatroyu bırakmak niyetinde asla olmadığını da vurgulayan Dormen,yönetmenlik yapmaktan yazdığı oyunları sahnelemeye ve oyunculuÄŸa kadartiyatroya yönelik çeÅŸitli çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.      ''PÄ°ÅžMAN DEĞİLÄ°M...'' Haldun Dormen, tiyatro patronluÄŸunun kendisine çok ÅŸey öğrettiÄŸinide anlatarak, sözlerini şöyle tamamladı: ''Yalnızca yönetmen ve aktör olsaydım bu kadar çok ÅŸey öğrenemezdim. En azından insan, aktör karakterini öğrendim. Dormen Tiyatrosu'nda çok üzüntülü günlerim de oldu. Bazen aktörlerle anlaÅŸamıyorsun. Bazı aktörlerde, bir oyun tutunca 'bu tiyatroyu ben götürüyorum, ben olmasam bu tiyatro kapanır' hastalığı oluyor. Pek çok ünlü insan Dormen Tiyatrosu'ndan yetiÅŸti. Ä°zzet Günay, Ayfer Feray, Gülriz Sururi, Yılmaz Köksal, Erol Keskin.. Para kazandırmıyordu, ama insan kazandırıyordu Türk Tiyatrosu'na. 'PiÅŸman mısın' dediklerinde, 'Hayır, piÅŸman deÄŸilim' diyorum. Bir sürü para kaybettim. Ä°ki kere tiyatrom kapandı. Bir sürü borç ödedim. Ama ben buparalarla, bu saygınlığı satın alamazdım. Dormen Tiyatrosu, halkın inanılmaz saygı, sevgi ve güvenini kazanmamı saÄŸladı.''  Â