30 milyon insanı öldüren virüsün DNA'sı çözüldü

Bilim insanları, tarihe “Kara Ölüm” adıyla geçen ve 1347 ile 1351 yılları arasında Avrupa’da 30 milyon insanın ölümüne neden olan veba’nın DNA’sını deşifre etmeyi başardı.  

Genetik bilimciler, Veba’ya neden olan antik çağlardan kalma Yersinia pestis bakterisinin gen yapısını deşifre ederek, bakterinin geride kalan yaklaşık 900 yıldan sonra fazla değişim göstermediğini tespit etti.   

Veba’nın DNA’sı çözen çalışma, Kanada’nın McMaster ve Almanya’nın Tubingen Üniversitesi akademisyenlerinin başını çektiği araştırma ekibiyle yapıldı. Araştırmanın sonuçları, dün Nature dergisinde yayımlandı.  

Araştırma ekibi, Londra’daki Doğu Smithfield mezarlığında Veba kurbanı olmuş kişilerin diş ve kemik örneklerini aldı. Londra’da 1349 ve 49 yıllarında Kara Ölüm kurbanı olanların gömüldüğü toplu mezardan alınan 43 diş ve 53 kemik parçası üzerinde yapılan analizlerde, Yersinia pestis bakterisinin gen yapısı, bugün var olan örnekleriyle karşılaştırıldı.

Bilim insanları, bakterinin Avrupa’dan izi silindikten sonra geçen ilk 600 yılda fazla değişim göstermediğine karar verdi. Bunun sebebi olarak, kemik ve dişleri incelenen kurbanları öldüren bakteriyle, Avrupa’yı kırıp geçiren Yersinia pestis türlerinin aynı kökenden geldiğinin anlaşılması oldu. Araştırmacılar, 668 ile 729 yıl önce oluştuğuna inanılan Yersinia pestis türünün, 14’üncü yıl yılda Avrupa nüfusunun yüzde 30 ile 50’sini öldürdüğüne karar verdi.  

McMaster Üniversitesi, yapılan çalışmayla antik zamanlardan kalma bir patojenin ilk kez gen yapısının deşifre edildiğini belirtti. Tubingen Üniversitesi’nen Johannes Krause ise uzun zaman önce etkisini yitiren patojenlerin gen yapılarını çözerek, evrim süreçlerini anlayabileceklerini ifade etti. Krause, bu şekilde günümüzde insanlığı tehdit eden hastalıkları da daha iyi anlayabileceklerini not düştü.  

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günümüzde halen bin ile üç bin arasında hıyarcıklı veba (vebanın en çok görülen şekli) vakası görüldüğünü belirtti. ABD Hastalık Kontrol Merkezi ise ülke genelinde bu hastalığa yakalananların yılda 10-15 olduğunu açıkladı. En son olarak, New Mexico eyaletinde yaşayan 58 yaşındaki bir kişinin Veba’ya yakalandığı ancak erken müdahale ile antibiyotikler sayesinde tedavi edildiği ifade edildi.