Güncelleme Tarihi:
Prof. Dr. Gümrükçü, AÜ'de düzenlediği basın toplantısında, 13 Aralık 1957 tarihli “Avrupa Konseyi üye ülkeleri arasında insanların serbest dolaşımının düzenlenmesi üzerine Avrupa antlaşması” adında devletler hukukuyla ilgili antlaşma olduğunu hatırlattı.
Bu antlaşmaya göre, üye ülke vatandaşlarının diğer ülkelerde 3 aya kadar vizesiz konaklama hakkına sahip olduğuna değinen Gümrükçü, şöyle konuştu:
“Ancak bu vizesiz seyahat özgürlüğüne gerektiğinde katılımcı ülkeler tarafından kısıtlama getirilebilmektedir. Ancak kısıtlamayı getirecek ülkenin en az 3 ay önce Avrupa Konseyine kısıtlama kararını bildirmesi gerekmektedir. Örneğin Benelüks devletleri (Lüksemburg, Belçika ve Hollanda), Fransa ve Almanya böyle bir kısıtlamayı Türkiye'ye karşı etkin şekilde 1980'den itibaren uygulamıştır. İspanya ve İtalya da antlaşmayı imzalayan ülkeler arasında yer almaktadır. Bununla birlikte bu iki ülke hiçbir zaman Türklerin bu ülkelere vizesiz seyahat özgürlüğüne itiraz hakkını kullanmamışlar ve Türk vatandaşları için kısıtlama yaptıklarını zamanında ilgili mercilere iletmemişlerdir. Aynı şey Yunanistan için de geçerlidir. Bundan dolayı Türk vatandaşları bu ülkelere vize almadan giriş yapabilir.”
Prof. Dr. Gümrükçü, bu antlaşmayı çeşitli tarihlerde imzalayan bu üç ülkenin bugüne kadar bu antlaşmaya ilişkin hiçbir çekince koymadığını hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Bu üç ülke, antlaşmayı imzaladıkları tarihte Türklere vize uygulamaya devam edeceklerine dair çekince koymamışlardır. Antlaşmayı bugün de incelediğimizde bu ülkelerin hala böyle bir çekince koymadıklarını görüyoruz. Vize uygulamalarının geçerli olabilmesi için bu ülkelerin bu çekincelerini vize uygulamaya başlamadan önce koymaları gerekiyordu. Daha önemlisi, bu çekincelerini antlaşmanın 13'üncü maddesine göre Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine bildirmeleri gerekiyordu. Günümüzde geçerli metin incelendiğinde bu ülkelerin bu kurala uymadığı ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu ülkelerin vize uygulamaları hukuki değildir ve aldıkları vize ücretlerinin de bu hukuksuzluktan dolayı hiçbir temeli yoktur.”
Prof. Dr. Gümrükçü, Avrupa Topluluğu Antlaşması'nın 307'nci maddesine göre, uluslarüstü olan bu antlaşmanın uygulamada Schengen yasasıyla çatıştığına, Avrupa Topluluğu hukukuna öncelik hakkı verdiğine dikkati çekti.
Bu ülkelerin Türk vatandaşlarına vize uygulamakla 1957'de imzalanmış antlaşmaya karşı geldiğini savunan Prof. Dr. Gümrükçü, “Bu, hukuksuz bir yola başvurma anlamına gelmektedir” dedi.
ATAD'IN KARARI
Prof. Dr. Gümrükçü, bu antlaşma gereği Türklere vize uygulama çekincelerini bildiren Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika gibi ülkelerin vize uygulamalarına ilişkin kararının da Avrupa Toplulukları Adalet Divanınca (ATAD) verilen 4 ayrı kararla hukuksuz ilan edildiğini hatırlattı.
İtalya, İspanya ve Yunanistan'ın vize uygulamalarının hiçbir hukuki dayanağı bulunmadığını kaydeden Gümrükçü, “Dolayısıyla ATAD tarafından reddi de söz konusu değildir. Bir başka deyimle bu uygulamalarla Türk diplomasisinin saflığını kullanarak vatandaşlarımızdan haksız ve hukuksuz olarak vize parası almışlardır. Artık buna 'dur' demenin zamanı gelmiş ve çoktan geçmiştir” diye konuştu.