3 milyon 650 bin 'hayali vatandaş'

2000 Genel Nüfus Sayımı`nın geçici sonuçlarını açıklamak için bir basın toplantısı düzenleyen Toskay, Türkiye`nin toplam nüfusunun 67 milyon 844 bin 903 kişi olduğunu, yıllık nüfus artış hızının ise 1990-2000 döneminde binde 18.3 olduğunu bildirdi.

Toskay`ın verdiği bilgiye göre, 1990-2000 döneminde yıllık nüfus artış hızı en yüksek bölge binde 26.61 ile Marmara oldu.

Karadeniz ise yıllık binde 3.66`lik nüfus artış hızı ile en az artan bölge konumunda bulunuyor.

Yıllık nüfus artış hızları, Ege Bölgesi`nde binde 16.45, Akdeniz`de binde 21.63, İç Anadolu`da binde 15.92, Doğu Anadolu`da binde 13.92, Güneydoğu Anadolu`da ise binde 24.73 olarak hesaplandı.

EN BÜYÜK İLLER

İl bazında en fazla nüfusa sahip iller ise İstanbul, Ankara ve İzmir olarak sıralanırken, İstanbul`un toplam nüfusu 10 milyon 33 bin 478, büyükşehir nüfusu ise 8 milyon 831 bin 805 olarak belirlendi.

Ankara`nın toplam nüfusu 4 milyon 7 bin 860 kişi olurken, büyükşehir nüfusu 3 milyon 203 bin 362 kişi olarak açıklandı.

3 milyon 387 bin 908 kişilik nüfusa sahip İzmir`in büyükşehir nüfusu da 2 milyon 250 bin 149 kişi olarak açıklandı.

EN FAZLA ARTIŞ HIZINA SAHİP İLLER

Sonuçlara göre, yıllık nüfus artış hızı en yüksek olan üç il sırasıyla Antalya, Şanlıurfa ve İstanbul olarak belirlendi.

Antalya`ın nüfus artış hızı binde 42.2, Şanlıurfa`nın binde 36.1, İstanbul`un ise binde 33.2 olarak açıklandı.

Nüfusu oransal olarak en fazla gerileyen 3 il ise Tunceli, Ardahanve Sinop olarak sıralandı. 1990-2000 döneminde Tunceli`nin nüfusu yıllık ortalama binde -35.6, Ardahan`ınki binde -20.2 ve Sinop`unki ise binde -16.2 geriledi.

KIR-KENT NÜFUSU

Toplam 67 milyon 844 bin 903 olarak açıklanan nüfusunu 44 milyon 109 bin 336`sı il ve ilçe merkezlerinde, 23 milyon 735 bin 567`si de bucak ve köylerde oturuyor.

Bir başka deyişle il ve ilçe merkezlerinin nüfusu toplam nüfusun yüzde 65.01`ini, bucak ve köylerdeki nüfus da yüzde 34.99`unu oluşturuyor.

TOPLAM MALİYET 30 TRİLYON 274 MİLYAR

Devlet Bakanı Tunca Toskay, alan kontrollerinde 534 milyar 953 milyon 200 bin lira para harcaması olduğunu bildirirken, ``nüfus sayımının bize toplam maliyeti de 30 trilyon 274 milyar`` dedi.

Devlet Bakanı Toskay, 2000 Genel Nüfusu Sayımı geçici sonuçlarını açıklamak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) Başkanı Şefik Yıldızeli ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

Bakan Toskay, ``Hayali sayım nedeniyle kontrollerde ne kadar kaynak harcandı ve sayımın genel maliyeti nedir`` şeklindeki soru üzerine, alan kontrollerinde yaklaşık 535 milyar civarında bir paranın harcandığını kaydederek, şöyle devam etti:

``Genel nüfus sayımı yapıldığında güvenilirliği sağlamak için alanda bazı testler yapılacaktır normal olarak. Ama bu söylenen kapsamda hayali yazım söz konusu olunca, söylenilen rakam tahminlerimizin üstüne ister istemez çıktı.

Ama burada bizim için önemli olan şey Türkiye`nin temel verisi kabul ettiğimiz genel nüfus sayımı verilerinin sağlıklı, veri kalitesibakımından yüksek kalitede ve güvenilir olması.

Henüz 40 tane il geçici ama Türkiye`nin nüfusu kesin nüfus ilan edildiğinde, bugün ilan edilen nüfustan yani 67 milyon 844 bin 903`denartı eksi fark binde 4`den fazla fark etmeyecek. Bu aralıkta kalacak kesin olarak. Bunun çok güvenilir bir rakam olmasından binde 4 diyorlar ama benim kişisel tahminim bu sapmanın binde 4`ün çok daha altında olacağı istikametinde.``

SONUÇLARIN YÜZDE 48`İ KESİN

Toskay, ``Kesin rakam yüzde kaçı oluşturuyor`` şeklindeki bir soruya da ``Yüzde 48. Şu anda Türkiye`de elimizdeki elektronik ortama geçirilmiş olan nüfus miktarı 33 milyon 600 bin civarında`` yanıtını verdi.

Tunca Toskay, bir başka soru üzerine de 41 ilin sonuçlarının kesin, 40 ilin sonuçlarının ise hayali olduğunu belirterek, ``yaklaşık3 milyon 650 bin civarında nüfusu düşmek zorunda kaldık`` dedi.

``Hatalı sayımın yapıldığı belediyeler hangi partiden`` şeklindeki soruyu da Toskay, ``Bizi işin siyasi tarafı kesinlikle ilgilendirmediği için, o belediyelerin hangi partiye ait olduğuna dair bizim ayrım yapmamız mümkün değil`` dedi.

``Gazetelerdeki haberlere göre seçimlerde hile yapılmış. Bu  konudaki yorumunuz nedir`` şeklindeki soru üzerine de bu konunun  DİE`nin görev alanında olan bir konu olmadığını ve bu konuda kendilerinin söyleyecek herhangi birşeyleri olmadığını söyledi.

1997 yılında seçimlere yönelik bir genel nüfus tespiti bulunduğunuve bu sonuçların veri kabul edilerek seçim listelerinin ve kütüklerinin hazırlanarak, ona uygun yapılmış bir seçim bulunduğunu kaydeden Toskay, ``Seçimde hile, nüfus kütüklerinde olabilir, kütük yazımında olabilir, sandıktan çıkan oyun rakamlarının tahrif edilmesi olabilir. Bu iki konu da DİE`nin görev alının dışında`` diye konuştu.

SEÇİMLE İRTİBATLANDIRMAK DOĞRU DEĞİL

``30 milletvekili haksız olarak Meclis`e geldi ve bu durum nüfus sayımındaki yanlışlıklar nedeniyle oluştu. Bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz`` şeklindeki bir başka soru üzerine de Toskay, 2000 yılında yapılmış olan genel nüfus sayımı ile 1999 yılında yapılmış olan seçimi irtibatlandırmanın mantıklı olmadığını söyledi.

Toskay, yaptıkları tespitlere göre genel nüfus sayımında, Türkiye`de göçler ve nüfus artış hızındaki farklılıklar nedeniyle bazı iller ve bölgelerde nüfusun yükseldiğini, bazı iller ve bölgelerde de Türkiye ortalamasının altında kaldığını anlatırken, şöyle dedi:

``Bu ister istemez bazı iller ve bölgelerden, bazı il ve bölgeleremilletvekili sayısının kayması anlamına gelmektedir. Ama bizim yaptığımız hesaplara göre en son seçimle bu nüfus sayımlarına göre milletvekili sayısında en fazla 10-12 civarında bir milletvekili kayması olabilir. Bu söylediğiniz 30 rakamı çok abartılı bir rakam.``

2000 Genel Nüfus Sayımı geçici sonuçlarına göre, iller itibarıyla nüfus rakamları şöyle oldu:

(1): 1990 l Nüfus Sayımı`nın kesin sonuçları, 2000 Genel Nüfus Sayımı günündeki idari bölünüşe göre yeniden düzenlenmiştir. (2): 2000 Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçları.