3 bin 480 eseri yurda getirdiler! Tarihi eser 'dedektifleri'
Güncelleme Tarihi:
2021 yılında yurtdışına kaçırılan 3 bin 480 eser Türkiye’ye getirildi. Bu başarının gizli kahramanları ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı ekipleri. Ekipler yurtdışına kaçırılan Anadolu kökenli eserlerin Türkiye’ye iadesi için gece-gündüz dedektif gibi çalışıyor.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapan Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı ekipleri, Türkiye’den kaçırılan tarihi eserlerin yurda iadesi için hummalı bir çalışma yürütüyor. Yurtdışındaki müzeler ve sanat ticaretiyle uğraşan kurumların web sayfaları ile yayınlarını titizlikle tarayan ekipler, Anadolu’dan kaçırılan kültür varlıklarını tespit ediyor. Daha sonra söz konusu ülkeye gidip yerinde incelemede bulunan ekipler, tarihi eserlerin Türkiye’ye iade edilmesi için gerekli çalışmaları yapıyor.
İADE 98 YIL SÜRDÜ
Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, eserlerin iade süreçlerinin bazen yıllarca sürebildiğine dikkat çekerek “Mesela 98 yıllık bir konumuz var. 1906-1912 yılları arasında Boğazköy’de yapılan kazılarda 33 sandık eser kataloglanmak ve restore edilmek için Almanya’ya gönderiliyor. Halil Ethem Bey’in girişimleri ile iade ediliyor eserler ama bir sfenksi Almanya iade etmiyor. Bunu da Osmanlı ile yaptığı bir anlaşmaya dayandırıyor. Biz bunu, bu eserlerin sadece restore edilmesi için oraya gönderildiğini bulduğumuz arşiv belgeleriyle ortaya koyabiliyoruz. Eserimizin iadesi 98 yıl sürdü. Bizim bazen dosyalarımız uzun yıllar sürebilir. Bu, onlara emek verilmediği veya vakit ayrılmadığı anlamında değil; bazen şartların olgunlaşması gerekir, yeni belgeler gerekir. Ama hiçbir dosyamızın peşini bırakmayız, hiçbirini kapatmayız” diye konuştu.
'30 YILIN EN YÜKSEK RAKAMI'
Boz, Macaristan’da 2016’da ele geçirilen Urartu dönemine ait 101 parça eserin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın katıldığı törenle 11 Kasım’da Türkiye’ye iadesiyle ilgili de “Söz konusu bölgede bir kaçak kazı olduğunu zaten biliyoruz. Ortaya koyduğumuz verilerle, daha önceki bir eser iadesindeki gibi, Macaristan’dan çok şeffaf bir işbirliğiyle eserlerimizin iadesi mümkün oldu. 2021 yılında yapılan çalışmalar sonucu 3 bin 480 eser Türkiye’ye kazandırıldı ve bu son 30 yılın en yüksek rakamı” ifadelerini kullandı.
Boz, yurtiçi kaçakçılıkla mücadele konusunda ise daha çok ihbar üzerine çalışmalar yürütüldüğünü belirterek “Bakanlığımızın ihbar hattı Alo 176. Vatandaşlarımız sıklıkla buraya başvuruyor. Bunlar bizim için çok önemli. İşi şansa bırakmıyoruz. Gelen bütün ihbarları değerlendiriyoruz” dedi.