3 ambulans uçak 17 helikopter... "Benim için mi geldiniz"

SAĞLIK Bakanlığı 2010 yılından beri acil durumlarda Türk vatandaşlarını üç ambulans uçak ve 17 ambulans helikopterle hastanelere taşıyor. Haftanın 7 günü 24 saat göreve hazır 3 ambulans uçakta 9 hekim, 18 pilot ve 17 yardımcı sağlık personeli görev yapıyor. Ambulans uçakta görevli doktor Mehmet Kaan Patoğlu, yolculuklarda yaşadıklarını şöyle anlattı:

2008’DEN BERİ HAVADAYIM

“Hekimlik mesleğine 1991 yılında başladım. 2008’den bu yana ambulans helikopter, 2012 itibarıyla da uçak ambulansta görev alıyorum. Bu sistemin medikal koordinatörüyüm, uçuşlara da gidiyorum. Hemen her gün hasta taşıyoruz. 81 ildeki komuta kontrol merkezine hastanelerden talepler geliyor, hatta bazen direkt olarak vatandaşlar arayabiliyor. 112 komuta kontrol merkezleri ‘Hava ambulansıyla taşımalı’ kararını verdikten sonra operasyon merkezine ulaşıyor. Hastanın alınması gereken yer, götürülmesi gereken hastaneyle ilgili koordinasyon yapılıyor.

UÇAKLA GÜNDE 3-4 SEFER

Yurtdışına gittiğimizde göğsümüz kabarıyor. Uçağımız Sibirya’ya da gitti, Afganistan’a da. Amerika’dan da hasta getirdik, Japonya’dan da. Dünyanın dört bir yanından hasta getirdik.

Ambulans uçaklar yurtiçinde de hizmet veriyor. Uçak ambulans günde 3-4 kere, helikopter ambulans günde 7-8 kere hasta taşıyor. Nerede olursa olsun, bir Türk vatandaşı sağlık sorunu yaşıyorsa ve ülkesine dönmesi ve bunun da havayoluyla yapılması gerekiyorsa bakanlığımız değerlendirmeyi yapıyor ve uçağımız oraya gidiyor.

KÜÇÜK KIZI ABD’YE GÖTÜRÜP GETİRDİK

Bu işi yaparken çok duygulandığımız zamanlar oluyor. Bizi görüp ağlayan hastalarımız var. 2009 yılında Ankara’nın Nallıhan ilçesinde kalp krizi geçiren yaşlı bir amcamızı helikoptere yerleştirdik ama huzursuzdu. Dedi ki ‘Bu benim için mi geldi.’ ‘Evet’ deyince ağlamaya başladı. Biz de çok duygulandık. Hac döneminde hastalanan ve yoğun bakıma alınan hastalarımızı da yurda getiriyoruz. Hac döneminde 7-8 seferimiz olur. Akciğer nakli gereken bir kızımız vardı. Pamuk ipliği ile hayata bağlıydı. Küçük bir çocuk ve 13-14 saat süren bir uçuşla Amerika’ya götürüp getirdik.

Meltem ÖZGENÇ - ANKARA 

BU ÖZELLİKTEKİ TEK UÇAK

Benim görevli olduğum, biri tek sedyeli, diğeri dört sedyeli olmak üzere iki uçağımız var. Dört sedyeli uçağımız yoğun bakım hastasına hizmet verebilecek donanımda. Dünyada bu özellikte tek uçak. Tek sedyeli uçağımızda iki pilot, bir hekim ve bir sağlık personeli oluyor. Dört sedyeli uçağımızda iki pilot, bir doktor, üç sağlık personeli bulunuyor. Pilotlar da ilk yardım eğitimi alıyorlar.

DÖNERKEN HİNDİSTAN’DAN HASTA

Uçaklarımız 7/24 aktif. Her iki uçak için 8 hekim, 16 pilot bulunuyor. 16 da yardımcı sağlık personelimiz var. Vardiyalı biçimde yürütüyoruz. Bazen gittiğimiz bir ülkeden, başka bir ülkeye geçerek de hasta alabiliyoruz. En son hatırladığım Japonya’ya bir uçuş vardı, dönerken ‘Hindistan’dan da hasta alın’ dendi. Bu iş hayatımızın bir parçası. Evdekiler de bu duruma alıştı. 10 yılda taşınan hasta sayısı on binleri buldu. Çok sayıda yaralı askerimizi de uçaklarımızla taşıdık.”

GİNE DE VAR SİBİRYA DA

UÇUŞ Hareket Merkezi Şefi, Yer İşletme ve Güvenlik Müdürü Metin Bıyık ise hasta getirilen ülkeleri şöyle sıraladı: “Arabistan, Kıbrıs, Azerbaycan, Irak, Almanya, Mısır, Cibuti, Kosova, İsrail, Kazakistan, Libya, Romanya, Rusya, Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, İran, İtalya, Somali, Ukrayna, Somali, Bosna Hersek, İngiltere, Kenya, Makedonya, Sırbistan, Türkmenistan, ABD, Arnavutluk, Hollanda, İspanya, Umman, Ürdün, İsviçre, Macaristan, Moldova, Sudan, Uganda, Birleşik Arap Emirlikleri, Belçika, Etiyopya, Fransa, Hindistan, İsveç, Kongo, Lübnan, Mali, Polonya, Tirinidad-Tobaggo, Tataristan/Kazan, Dubai, Gine, Kırgızistan, Çek Cumhuriyeti, Moritanya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Hırvatistan, Karadağ, Tayland, Japonya, Sibirya, Belarus Cumhuriyeti, Litvanya, Tunus, Endonezya, Cezayir, Portekiz.

HAVA AMBULANSI NASIL İSTENİYOR

SAĞLIK Bakanlığı Operasyon Merkezi’ne gelen hava ambulans talepleri bakanlığın, 21 Nisan 2010 tarihinde yayımladığı ‘Ambulans Hava Aracı İşletilmesine Dair Esaslar’ konulu genelge doğrultusunda değerlendiriliyor. Sağlık Bakanlığı’ndan bir yetkili, hava ambulansı için talebin nasıl yapıldığını Hürriyet’e şöyle anlattı:

“Durumu acil hastanın tedavisi bulunduğu hastanede yapılamaması durumunda hastane yöneticileri 112 Komuta Kontrol Merkezi’ni arayarak hastanın başka bir hastaneye acil sevkini talep ediyor. Örneğin hastane diyor ki ‘Bende pediatrik endokrin yok, tedaviyi yapamıyorum. Hastanın en yakın donanımlı 3. basamak bir hastaneye nakli gerekiyor’. 112 Komuta Kontrol Merkezi uygun görürse talimat veriyor ve uçak havalanarak hasta nakil işlemine başlanıyor. Normalde vatandaş hava ambulansı talebinde direkt olarak bulunamıyor. Ancak bazı durumlarda 112’ye bildirim yapılıyor. 112 çok hızlı değerlendirme yaparak hastanın acil nakline karar verilirse bölgeye direkt olarak ambulans uçak ya da helikopter yönlendirebiliyor.”