2700 yıllık stel kayıp
Güncelleme Tarihi:
Konya’nın Ereğli ilçesinde geçtiğimiz mart ayında geç Hitit dönemi steli bulundu. Bir inşaatın temel kazısında çıktığı iddia edilen yaklaşık 2 bin 700 yıllık stelin Adana’da 6 milyon liraya satıldığı iddia edildi. Ereğli Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmayla ilgili gizlilik kararı aldı.
Ereğli Anafartalar Caddesi üzerinde GSM Özel Hastanesi’nin karşısındaki inşaatın temel hafriyat çalışmaları sırasında geç Hitit dönemi (MÖ 7-8. Yüzyıl) stel bulunduğu ileri sürüldü. Hafriyat sırasında çalışan işçiler tarafından da görülen paha biçilmez eser daha sonra ortadan kayboldu.
Ereğli’nin 15 kilometre güneydoğusunda yer alan meşhur İvriz kabartması ile benzer özellikler taşıyan stelin akıbeti tam olarak bilinmiyor. İddiaya göre stel bir hafta önce Adana’da 6 milyon liraya satıldı. Ereğli’de pek çok kişinin elinde stelin fotoğrafları var. Herkes stelin nerede olduğunu merak ediyor.
GİZLİLİK KARARI
İnşaat hafriyatında bulunan eserin satışı ile ilgili anlaşmazlıktan kaynaklı suç duyurusu yapıldığı ileri sürüldü. Ereğli Cumhuriyet Başsavcılığı konuyla ilgili soruşturma başlattı. Soruşturma dosyasına gizlilik kararı konuldu. Ereğli’de pek çok kişinin adının karıştığı eser kaçakçılığında henüz bir gözaltı ya da tutuklama yapılmadı. Ereğli Müze Müdürlüğü’nden stelle ilgili soruşturmanın devam ettiği, bu aşamada bilgi verilmeyeceği belirtildi.
AMBARDERESİ KABARTMALARINA BENZİYOR
Eşsiz güzellikteki stel fotoğrafının üzerinde 01.03.2016 tarihi yazılmış bir kâğıt bulunuyor. Fotoğrafta 2 metreden daha büyük olduğu görülüyor. Bize ulaşan fotoğrafı ülkemiz arkeolojisinin yayın alanındaki duayenlerinden arkeolog- editör Nezih Başgelen’e danıştık. Başgelen şunları söyledi: "Fotoğrafından gördüğüm kadarı ile benzerlerini Geç Hitit döneminde gördüğümüz stellerin tipik bir örneğidir. Üzerindeki sahne Konya’nın Ereğli İlçesi’nin 15 km güneydoğusundaki ünlü İvriz kaya kabartması ile aynı. Eserin 7 km güneyinde Toros Dağlar’ının eteklerinde kayalar üzerine işlenmiş Ambarderesi kabartmasıyla yakın benzerlikler göstermektedir. Bilindiği gibi İvriz Kaya Kabartması Anadolu’nun en önemli Geç Hitit kaya anıtlarından birisidir. Tuwana Kralı Warpalawa’yı bir elinde buğday başakları diğerinde üzüm salkımı tutan tanrı Tarhunza’ya tapınırken göstermektedir. Asur kaynaklarında Urballa olarak geçen Tuwana Kralı Warpalawa tahminen M.Ö. 738-710 yılları arasında hüküm sürmüştür. Steldeki sahnenin benzerinin yer aldığı Ambarderesi kabartmasında ise herhangi bir yazıt bulunmamaktadır. Yakından ayrıntılı görememe rağmen söz konusu fotoğraftaki stel üzerindeki figürlerin başlık stilleri farklı olsa da üzüm salkımı, asma dalı ve başak demeti ikonografisi açısından da Geç/Yeni Hitit Sanatındaki benzer örneklere uymaktadır. Tabal kralı Warpalawa ( Varapalavaş) ya da önce/sonrasına ait özellikler gösteren bu kabartma Anadolu Arkeolojisi açısından titizlikle değerlendirilmesi gereken önemli bir eserdir. Daha önce bulunan Tabal bölgesi eserleri içinde ayrı bir yeri olacak bu değerli stelin biran önce bulunup Ereğli Müzesi envanterine kazandırılmasını dilerim.’’