2200 yıllık aşk yuvaya döndü

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Zeugma Antik Kenti’nden kaçırılan milattan sonra 2’nci yüzyıla ait mezar stelinin (yekpare taş), İtalya’dan Türkiye’ye iadesinin ardından Zeugma Mozaik Müzesi’nde düzenlenen tanıtım toplantısına katıldı. Gaziantep Valisi Kemal Çeper, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in de hazır bulunduğu toplantıda konuşan Bakan Ersoy, stelin için verilen hukuki ve siyasi mücadeleyi şöyle anlattı:

VENEDİK’TE BULUNDU

“Zeugma kökenli bu eser, İtalya’da, Venedikli yetkililer tarafından ele geçirilmiş ve ardından bakanlığımıza bilgi iletilmiştir. Bu bilgiler ışığında bakanlığımızca derhal detaylı bir değerlendirme yapılmıştır. Zeugma Kazı Başkanı olan kıymetli hocamız Prof. Dr. Kutalmış Görkay’ın da taş cinsi, işleniş teknikleri gibi hususlarda yürüttüğü titiz incelemeler ve benzer örneklerle yapılan karşılaştırmalar neticesinde, stil ve ikonografik açıdan Zeugma kökenli olduğuna ve ülkemizden yasadışı olarak çıkarıldığına dair kesin kanı oluşmuştur. Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı’mızca koordine edilen süreçte eserin kökenine dair pek çok veri ve örnek ortaya konmuş, İtalyan yetkililer ile dirsek teması halinde çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Tüm değerlendirmelerimiz, ülkemizin konuyla ilgili yasal mevzuatına ilişkin bilgiler de eklenerek detaylı bir rapor haline getirilmiştir. Ardından bu rapor, Dışişleri Bakanlığı’mız aracılığıyla İtalyan yetkililere iletilmiş ve stelin iadesi talep edilmiştir. İtalya’daki adli işlemlerin sonucunda da iade kararı verilmiş ve eser, Roma Büyükelçiliği’mizde teslim alınmıştır.”

20 YILDA 12 BİN 16 ESER

Eserlerin köken ülkelere iadeleri ve yasadışı dolaşımının önlenmesi konusunda imzalanan uluslararası anlaşma sayısının 12’ye yükseldiğini belirten Ersoy, “Söz konusu anlaşmalar ve ülkelerin bu hususlarda birlikte çalışmaları, her biri birer kültür mirası olan paha biçilmez eserlerimizin yağmalanmasını önlemede çok önemli rol oynamaktadır. Son 20 yılda farklı ülkelerden 12 bin 16 eserin iadesini sağlamış bulunuyoruz.”

‘KOCASINI SEVEN EŞ’

Bakan Ersoy, mezar stelinin milattan sonra 2’nci yüzyılda eşini çok seven bir Zeugmalı tarafından yaptırıldığını ve üzerinde ‘kocasını seven eş’ manasına gelen yazılar olduğunu söyledi. Ersoy, “Bu eser içinde ayrılık, hüzün ve bağlılık gibi güçlü duyguları barındıran bir insan hikâyesini hemen hemen 2200 yıl öncesinden bugüne taşımakta ve bizlere anlatmaktadır. Gerçekten de eşsiz bir miras, varlığının amaç ve anlam bulduğu topraklara dönmüştür” dedi.

ÇİNGENE KIZI DA TAMAMLANMIŞTI

Gaziantep Nizip ilçesinin 10 kilometre doğusunda bulunan Zeugma antik kentinde,1998 - 1999 kış döneminde Belkıs Harabeleri’nin kurtarılması sırasında bir villanın 300 metrekarelik tabanının parçası olarak, üzerindeki sütunun kaldırılmasıyla bulunmuştu. Akratos, Mevsim tanrıçası ve Satir adlı eserlerle birlikte kurtarılan Çingene Kızı mozaiği, antik kent ile birlikte Gaziantep’in de simgesi halini aldı. Bir süre Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen mozaiğin çevresini oluşturan 12 parça ise, 2018 yılının Aralık ayında Amerika’dan Türkiye’ye getirildi ve Zeugma Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.