22 yıllık hasret bitti

Kimi köprüler filmlere konu olur, kimileri üzerine savaşlar yapılır, kimine ağıtlar yakılır... Fırat'ın üzerinde kurulan ve geçtiğimiz günlerde açılan Başpınar Köprüsü'nün hikayesi ise farklı: Köprülerini Keban Barajı'na kurban veren Erzincan'ın Kemaliye İlçesine bağlı 25 köyün insanı, tam 22 yıldır köprülerine kavuşmanın mücadelesini veriyordu. En acil yaşamsal ihtiyaçları için Fırat'ın sularını, sallarla, sandıklarla aşmaya çalışmışlar, Fırat'ın sularına kurbanlar vermişlerdi. Çalmadık devlet kapısı bırakmadılar yıllardır. Ve 22 yıllık hasret sonunda bitti. Bayraklarla ve pankartlarla süslenen köprünün açılışı bölge insanı için, gerçekleşen bir rüya idi.

Köprüler vardır adı dillere destan, köprüler vardır filmlere konu olmuş, köprüler vardır uğruna savaşlar yapılmış, ağıtlar yakılmış... Fırat'ın üzerinde kurulan ve geçtiğimiz günlerde açılan Başpınar Köprüsü'nün hikayesi ise bilinenlerden farklı: Köprülerini Keban Barajı'na kurban veren Erzincan'ın Kemaliye İlçesine bağlı 25 köyün insanı, tam 22 yıldır köprülerine kavuşmanın mücadelesini veriyordu. En acil yaşamsal ihtiyaçları için Fırat'ın sularını, sallarla, sandıklarla aşmaya çalışmışlar, Fırat'ın sularına kurbanlar vermişler, göçün artmasıyla köyleri giderek boşalmıştı...

Sonra küçük bir feribotla ulaşım sağlanmaya çalışılmış, PKK'nın yaktığı bu feribot defalarca batmıştı... Batmadığı ve PKK tarafından yakılmadığı dönemlerde emektar feribot yıllarca Munzur Dağları yakasında kalan 25 köyün, Kemaliye ile olan bağlantısını sağladı. Bölgedeki terör korkusu nedeniyle feribot, gün batımından sonra çalışmıyordu. Hastalık ya da doğumlarda insanlar perişan oluyordu. Son feribota yetişmeye çalışanlar kilometrelerce öteden araçlarının kornalarına basarak kaptana haber ulaştırmaya çalışıyorlardı. Son feribotu kaçıranlar sabaha kadar beklemek zorunda kalıyordu.

Ve 22 yıllık hasret sonunda bitti. Bayraklarla ve pankartlarla süslenen köprünün açılışı bölge insanı için, gerçekleşen bir rüya idi. Yıllardır 25 köyün umudunu, sevincini, üzüntüsünü Fırat'ın iki yakasına taşıyan feribot ise köprünün devreye girmesiyle emekli oldu.

Bölgedeki insanlar eski köprü sular altında kalmadan önce yeni köprü için kolları sıvamışlar. Devlet, defalarca yaptığı köprü projesini bir türlü hayata geçirememiş. Aşındırmadık devlet kapısı kalmamış. Verilen sözler hep söz olarak kalmış. Özellikle yörenin en büyük köyü olan Başpınar köyü önderliğinde toplantılar düzenlenip bağışlar toplanmış. İstanbul Bahçelievler Belediyesi de maddi katkıda bulunup bölge sorunlarının duyurulması için çalışmalar yapmış. 1993 yılına kadar umutlar feribotla gidip gelmiş. Erzincan Valisi Recep Yazıcıoğlu vatandaşın da desteğini alarak köprünün inşaatını başlatmış. Karayolları Genel Müdürlüğü yapılan köprünün standartlara uygun olmadığını rapor etse de bütün engeller sonuçta aşılarak sonunda yapılmış.

110 ton ağırlığındaki çelik köprü önce bir yakada monte edildi. 67 metre uzunluğundaki köprünün bir yakadan öteki yakaya sürümü ise literatüre geçecek kadar ilginç oldu. 110 tonluk köprünün bir ucu feribotla kaydırılarak yedi saatte karşı yakadaki betona ulaştırıldı. Bu arada nefesler tutulmuştu. En ufak bir aksilik köprünün ve de bütün umutların suya gömülmesi olacaktı.

Kemaliyeli olan Lütfi Özgünaydın, Fırat'ı aşmaya çalışan insanların acısına tanık bir gazeteci. ‘‘Halk çare üretmeye başlamıştı. Köprü yıkıldıktan sonra ilk günlerde hastalar, kamyon iç lastiklerine bağlanan tahtaların üzerinde taşındı. Buğdaypınar Köyü'nden Ömer Dayı hastalanmıştı’’ diye anlatıyor:

‘İlçeye hastaneye götürülmesi gerekiyordu. Hüseyin Sipahi karşı kıyıda sal yapabilmek için saatlerce uğraştı. Ben de Hürriyet için fotoğraf çekiyordum. Gün nerede ise bitecekti. Gün batmak üzereyken sal tamamlandı. Ömer Dayı güçlükle karşı yakaya götürüldü. Bir kamyonun kasasına yatırılıp hastaneye yetiştirildi.’’

SAKLI CENNET

Kemaliye, Türkiye'nin saklı cennetlerinden olan Karanlık Kanyon'un bulunduğu bir ilçe. Baş döndürücü yükseklikteki kanyon, bölgeye olan ulaşımın güçlüğü nedeniyle henüz tam olarak keşfedilmemiş. Fırat'ın geçtiği kanyon bölge turizmi için gelecekte odak noktası olmaya aday.

BİR TÜNELİNİZ OLSUN

Kemaliye'nin ikinci hasreti, 100 yıllık geçmişi olan Taşyolu tünellerindeki çalışmalar da devam ediyor. Kemaliye'yi Divriği üzerinden Ankara'ya bağlayacak ve 220 km. yolu kısaltacak olan tünelin bitimine iki km. kaldı. Bu tüneller de büyük oranda bağışlarla yapılıyor. En fazla parayı bağışlayanların isimleri de tünellere veriliyor. İlgilenen hayırseverlere duyurulur.

SEVİNÇ GÖZYAŞLARI

Erzincan'ın en uzak ilçesi, Kemaliye'de bayram vardı. Keban Barajı suları altında kalan köprünün yerine yapılan Başpınar Köprüsü'nün açılışına gurbette olan çok sayıda Kemaliyeli de katıldı. Çoluk çocuk köylerine gelen gurbetçiler için köprünün açılış anı, çeyrek asırlık bir hasretin de sonu oldu. Yaşlılar arasında, ‘‘Ölmeden köprüden geçtim ya’’ diyenler vardı. Çocuklar yine çocuktu. Ellerindeki bayraklarla bu anlamlı günü paylaştılar.

KATLİAM KÖYÜ

Köprü'nün Kemaliye'ye bağladığı köylerden biri de 1993 yılında teröre 33 şehit veren Başbağlar köyü idi (sağda). Katliamın yaşandığı köyde buruk bir sevinç vardı. Köprü açılışıyla birlikte, katliam sırasında yakılan evlerin yerine yapılacak olan 40 evin temeli de Başbakan Yardımcısı Bulent Ecevit'in de katıldığı bir törenle atıldı