21 kasım 1938... Milletin ikinci yas günü
Güncelleme Tarihi:
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ebediyete intikali sonrası naaşı Ankara’ya götürüldüğünde 21 Kasım 1938’de tüm Türkiye’de cenaze töreni düzenlendi. Anadolu ve Trakya’nın köylerinden şehirlerine dört bir yanında yapılan törenlerin fotoğrafları arşivlerden gün yüzüne çıktı.
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 86 yıl önce 10 Kasım 1938’de vefat etti. Atatürk’ün vefatından sonra tahdit işlemleri başladı. İşlemlerin 11 Kasım’da sona ermesinin ardından Atatürk’ün naaşı Dolmabahçe Sarayı’nda ziyarete açıldı. 18 Kasım’a kadar devam eden sürecin ardından Atatürk’ün naaşı, 19 Kasım’da Ankara’ya götürüldü. 21 Kasım’da yapılan törenle Atatürk’ün naaşı Anıtkabir bitene kadar geçici olarak bulunacağı Etnoğrafya Müzesi’ne götürüldü. Naaş Etnoğrafya Müzesi’ne görtürüldüğü 21 Kasım 1938’de tüm Türkiye’de de tören yapıldı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Doç. Dr. Barış Borlat tarafından yapılan arşiv çalışmaları ile 21 Kasım’daki ikinci matem törenine dair fotoğraflar ilk kez gün yüzüne çıktı.
Doç. Dr. Barış Borlat, 10 Kasım 1938’de Atatürk’ün vefatı ile birlikte aslında Anadolu’da büyük bir hüzün başladığını belirterek “21 Kasım gününde hem İstanbul’da, hem de Ankara’da yapılan törenlerle birlikte Anadolu’nun tamamında da bir resmi matem töreninin icra edildiğini görüyoruz. Anadolu içerisinde Urfa’da, Antep’te, Patnos’ta, Kayseri’de törenler icra edilecektir. Bu tören esnasında saat ikide İstiklal Marşı’yla biz Anadolu’nun tamamında törenin başlamış olduğunu görüyoruz” dedi.
CUMHURİYET RUHU BİR ARADA
21 Kasım günü Anadolu’da okulların tatil edildiğini, aynı zamanda bayrakların da yarıya indirildiğini ifade eden Doç. Dr. Barış Borlat, “Atatürk için 10 Kasım’dan sonra ikinci matem gününün tüm Anadolu’da 21 Kasım’da yapılmış olduğunu göreceğiz. Bu fotoğraflar, Anadolu’nun tamamındaki törenlerin bizi o günkü ruh halini yansıtıyor. Dönemin arşiv belgelerine bakıldığında, 21 Kasım töreni için şunu söylüyor: ‘Cumhuriyetin birleştiren ruhu, bir araya getiren ruhun aslında en önemli yansımasıydı’ diyor” diye konuştu.