2013'ün en önemli buluşları

Amerikan Science dergisi, 2013'ün en önemli 10 gelişmesi listesinde ilk sırayı immünoterapiye verdi. İmmünoterapi, kanserle mücadele için vücudun doğal savunma sistemlerini harekete geçirerek, hastalıkla mücadeleyi organizmanın yapmasını sağlıyor. Artık birçok uzmanın bu yöntemin kanser tedavisinde bir dönüm noktası olduğuna ikna olduğu, yıllarca önce ortaya atılan immünoterapinin meyvelerini vermeye başladığı vurgulandı.

İmmünoterapi, üzerinde on yıllardır çalışılan bir alan. Terapide kanserli hücre değil bağışıklık sistemine odaklanılıyor. Bağışıklık hücreleri kanserli hücrelerle mücadeleye sevk ediliyor. Uzmanlar immünoterapinin henüz birkaç kanser türünde denendiğine dikkat çekiyor.

Uykunun 'temizlik' etkisi

2013'ün en önemli bilimsel olayları listesinde ikinci sırayı, uykunun beyni temizleyip onardığına dair araştırma aldı. New York’taki Rochester Üniversitesi’nde yapılan araştırma, beyindeki hücrelerin uyku sırasında büzüldüğünü, böylece sinir hücrelerinin arasının açılarak sıvının beyni 'temizlemesine' izin verdiğini ortaya koymuştu. Beyin bu yöntemle zehirli toksinlerden arınıyor. Uykunun hafızanın onarılmasına ve beynin öğrenme kabiliyetine büyük etkisi olduğu biliniyordu. Ancak son araştırma, uykunun önde gelen işlevlerinden birinin 'temizlik' olduğunu ortaya koydu.

Laboratuvar ortamında üretilen minyatür organlar da Science dergisinin yılın bilimsel olayları listesinde yer buldu. Geliştirilen minyatür organlar arasında karaciğer, böbrek ve beyin bulunuyor. Araştırmalarda kobay yerine minyatür organların kullanılması öngörülüyor. Minyatür beynin şizofreni, otizm ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıkların anlaşılması ve tedavisinde çığır açacak gelişmelere yol açması bekleniyor.

Vücuttaki bakterilerle ilgili bir araştırma, 2013'ün bir başka önemli bilimsel çıkışı olarak değerlendirildi. Araştırma bakterilerin insan için taşıdığı önemi ortaya koyarken, bağırsak florasında görev yapan bakterilerin beslenme yetersizliğine etkisine işaret edildi. Araştırma sonuçlarında, terapi yöntemleri geliştirilirken bakterilerin daha fazla dikkate alınması gerektiği kaydedildi.

Amerikalı uzmanlar bu yıl klonlanmış insan embriyosundan kök hücre elde etmeyi başarmıştı. Bu gelişme de yılın bilimsel olayları listesinde yer aldı. Kopyalanmış embriyolar, tedavisi mümkün olmayan hastalıklarda kullanılmak üzere uyumlu doku ve organ elde edilmesine yarayacak.

CRISPR mekanizması çığır açacak

Science, bir diğer dönüm noktasını yine genetik alanından seçti. CRISPR, genlerimizde bulunan ve geçmişte maruz kaldığımız virüslere karşı kalıcı bir bağışıklık geliştirmemize imkân sağlıyor. Söz konusu mekanizma sayesinde, "insan genomunun en ufak parçalarının bile hatasız şekilde yeniden yazılabileceği" keşfedildi. Mekanizma yalnızca birçok hastalığa çare bulunmasını sağlamakla kalmayacak, tarım alanında da yeniliklerin önünü açacak.

Stanford Üniversitesi'nden araştırmacıların bu yıl içinde duyurdukları bir görüntüleme tekniği de 2013’ün en önemli bilimsel olayları listesinde yer alıyor. Uzmanlar bir fare beyninin tamamını ve bir insan beyninin bir parçasını saydamlaştırarak, beyin içindeki nöronların ve nöron ağlarının nasıl çalıştığını renkli ve 3 boyutlu olarak görüntülediler. Söz konusu tekniğe CLARITY adı verildi. Science, "yeni tekniğin, araştırmacıların bu karmaşık organı inceleme tarzını değiştireceğine" dikkat çekiyor.

Kozmik ışınların kaynağına ilişkin bir araştırmanın sonuçları, güneş panellerinin daha ucuza üretilmesini sağlayacak yeni bir teknoloji ve çocuk hastalıklarıyla mücadele amacıyla geliştirilen yeni aşılar yılın bilimsel olayları listesinde yer alan diğer önemli keşifler olarak sıralanıyor.