2008'de maaşlar ne kadar artacak?

Ocak ayı yaklaşırken şirketlerin çalışanlarına uygulayacağı zam oranları da şekilleniyor. Şirketler, kesin oranları henüz netleştirmemekle birlikte yapılacak artışın ilk sinyalleri gelmeye başladı. Referans Gazetesi'nin haberine göre; 2008'de ücret artış oranları yüzde 5-8 bandında kalacak, en çok tercih edilen oran ise yüzde 6-7 olacak.

Enflasyondaki düşüş trendi, şirketlerin ücret artış politikalarında da geçen yıla göre değişikliğe neden oldu. 2007 yılında "geçmiş enflasyon" yerine "gelecek enflasyon" beklentisini baz alan şirketler bu sayede artış oranlarını da düşük tutmuştu. Fakat geçen yıl çalışanlarını memnun edemeyen şirketler, bu yıl çalışanlar arasındaki rahatsızlığı gidermek ve personeli elinde tutabilmek için yeniden geçmiş enflasyonu baz almaya hazırlanıyor. Yani hükümetin 2008 için öngördüğü yüzde 4'lük enflasyon oranında değil, 2007'de hedeflenen yüzde 7 enflasyonun ücret artışında baz alınması planlanıyor. Bununla birlikte yıl ortası düzeltme olasılığı da yüksek görünüyor. Gelecek yıl, performansın da ücrete yansıtılması eğilimi ağırlık kazanmaya başladı. Geçen yıl performans farkları çalışanlara ağırlıklı olarak prim olarak dağıtılıyordu.

Şirketlerin beyaz yakalı personele uygulayacağı zam oranları da şekillenmeye başladı. Prometheus Danışmanlık tarafından İstanbul, İzmit, Bursa, Gaziantep, Manisa, Antalya, Eskişehir, Denizli, İzmir, Ankara, Konya, Malatya, Adana, Bolu ve Tekirdağ olmak üzere 15 sanayi ve üretim kentindeki 300 şirketle yapılan "2008'e Girerken Ücretler" araştırması şirketlerin 2008'de uygulayacakları ücret politikasına ışık tutuyor. Araştırmaya göre 2007 yılında ağırlıklı olarak yüzde 7-10 bandında gerçekleşen ücret artışları, bu yıl yüzde 5-8 ile sınırlı kalacak.

Yıl ortası düzeltme eğilimi yüksek

2008 yılında şirketler arasında yüzde 5-8 bandında tek zam eğiliminin hâkim olduğunu söyleyen Prometheus Danışmanlık Genel Müdürü Yücel Atış, "Geçmiş dönem enflasyonu baz alanlar yüzde 6 artı 1.5 performans, gelecek dönem enflasyonu baz alanlar ise yüzde 4 artı 1 performans zammı yapacak. En çok tercih edilen oran ise yüzde 6-7 olacak" dedi. Şirketlerin tek zam dönemi belirlemesine karşın yıl içinde enflasyonu izlemeye devam edeceklerini söyleyen Atış, bu doğrultuda makro-ekonomik gelişmelere bağlı olarak yıl ortası düzeltme olasılığının da yüksek görüldüğüne işaret etti.

2008'de şirketlerin artış oranları için baz aldıkları etkenlerin ise geçen yıla göre değişeceğini söyleyen Atış, bu yıl 2008 enflasyon beklentisi yerine 2007'de gerçekleşen enflasyonun ağırlıklı olarak gösterge sayılacağını vurguladı. Atış,  "Şirketler beyaz yakalı personel için geçen yıl ağırlıklı olarak gelecek yılın enflasyonunu baz alıyorlardı. Fakat geçen yıl yüzde 7 enflasyon oranında yapılan artışlar çalışanları tatmin etmedi. Bu yılın enflasyon beklentisi ise yüzde 4. Bu beklenti baz alındığında çalışanların iyice rahatsız olacağından endişe eden şirketler, tekrar 2007'de gerçekleşen yüzde 7'lik oranı baz alarak artışları birkaç puan da olsa yükseltme eğiliminde" diye konuştu.

Performanslar ücrete yansıyacak

Gelecek yıl, performansın da ücrete yansıtılması eğiliminin ağırlık kazanacağını söyleyen Atış, geçen yıl şirketlerin yüzde 55'i performans farklarını prim olarak dağıtmayı tercih ederken, bu yıl bu oranın yüzde 40'lara ineceğini söyledi. Atış, şirketlerin performansı prim yerine, ücretlere aylık olarak yansıtarak ücret artışını 1 puan da olsa yüksek göstermeyi tercih ettiklerine işaret etti. Ücret konusunda kademeler arasındaki fark aralığının kapanmaya başladığını söyleyen Atış, "Aynı departmanda aynı işi yapan iki kişiden, bir üst pozisyondaki çalışan diğerinden çok uçuk rakamlar alabiliyor. 2007'de 25-125 olarak gerçekleşen fark aralığının 2008'de 25-100'e gerileme eğiliminde olduğu görülüyor. Bu, çalışan motivasyonu açısından olumlu bir gelişme" dedi.

Yeni mezuna 750 YTL

Artış oranlarının belirlenmesiyle birlikte, 2008 yılında beyaz yakalılar arasındaki piyasa ücret aralıkları da şekillenmeye başladı. Buna göre yeni üniversite mezunu bir çalışan 750 ile 1500 YTL arasında ücret alırken 3-5 yıl deneyimli bir çalışanda bu aralık 2-4 bin olarak gerçekleşecek. 10 yıl deneyimli bir üst kademe yöneticisinin aylık ücreti 8 bin YTL'den başlarken CEO veya genel koordinatör düzeyinde ise bu rakam 50 bin YTL'ye kadar çıkacak.

Beyaz yakalılar arasında en çok aranan pozisyonların başında ise 2008'de de yine satış elemanları gelecek. Buna karşın, düzelen ekonomik ortamda yatırımları artan şirketlerde finansman elemanı arayışı bir numara olacak. Ar-Ge departmanlarına yatırımı artan şirketler de Ar-Ge pozisyonlarına olan eleman talebini üçüncü sıraya yükseltecek. Dış ticaret, satın alma ve pazarlamadaki yükselişe karşın üretimde durağan, lojistikte ise hareketli bir süreç söz konusu olacak.