2000 yılın en önemli icatları
Güncelleme Tarihi:
Saman Freeman Dyson Filozof
Karanlık çağlarda meçhul bir dahi samanı icat etti. Böylece Atina ve Roma'dan daha soğuk kentlerde yaşanabildi ve atlar, hayvanlar beslendi.
Okuma gözlüğü Nicholas Humphrey Filozof
Gözlük olmasaydı dünya 40 yaş altındakilerin egemenliğinde olacaktı.
Doğum kontrol hapı Colin Blakemore Fizyoloji profesörü
Bedenimizin, aklımızın hizmetkarı olduğunu gösterdi. 1960'lı yılların hap olmadan bir anlamı olmazdı.
Alkol Ron Cooper Sanatçı
Onsuz hayat çok sıkıcı olurdu. Dylan Thomas, Brendan Behan ve Oliver Reed ile aşina olmazdık. Masalları ve gerçeküstü dünyayı öğrenemezdik.
Kağıt Clifford Pickard IBM araştırmacısı
Düşüncelerin saklanması ve dünyanın dört bir yanına ulaşmasını sağladı. Bilgi kağıt üzerinde muhafaza edildi ve başkalarına iletildi.
Kanalizasyon James O'Donnell Klasik bilim prof.
Klozet ve kentlerdeki kanalizasyon sistemi, sağlığa getirdiği çözümler sayesinde ameliyatlardan daha fazla hayat kurtardı!
SEPET Jeremy Cherfas Yayıncı
İstediğimizi toplayıp biriktirmeseydik nasıl uygarlık olacaktı?.. Sepette topladık, birikimlerimizin fazlasını sattık.
Televizyon Viviana Guzman Flüt sanatçısı
Gelmiş geçmiş en etkili aygıt... Hem bireyi hem toplumu değiştirdi.
Uygarlığı yönlendiren, tüm zamanların en önemli icatları nelerdir?.. Bu soruya herkes çok farklı cevaplar verebilir. İngiltere'de önümüzdeki günlerde yayınlanacak bir kitapta ise, birçok Batılı entelektüel tercihleri toplandı. Size ‘‘saçma’’ gelebilir ama uygarlığa en çok bu buluşların yön verdiği öne sürülüyor: Saman, okuma gözlüğü, doğum kontrol hapı, alkol, kağıt, ayna, kanalizasyon, termos, sepet ve televizyon.
İngiliz The Independent on Sunday Gazetesi, önceki günkü sayısında bilim yazarı ve yayıncısı John Brockman'ın yeni kitabına geniş yer verdi. Brockman, geçen yıl yüzlerce bilim adamı, yazar, filozof ve sanatçıya ‘‘Son 2000 yılın en önemli icadı nedir ve niçin?’’ sorusunu yöneltti. Brockman'ın web sitesine (http://www.edge.org/documents/Invention.html) tahmininden çok daha fazla yanıt yağdı.
Brockman, önde gelen 114 kişinin tercihine daha çok önem verdi ve bir kitapta topladı. Kitap 23 Martta piyasaya çıkacak.
İcatlar sıralamasında bir numara, yazılı basındı. Diğerlerine açık fark atması sürpriz olmadı. Listede daha sonra İnternet, penisilin, motorun yer alacağı tahmin ediliyordu, ancak yanıtlar hayli şaşırtıcıydı.
Filozoflar ve bilim adamları, hayatımızda gerçekten fark yaratan icatlar denince telefon, bilgisayar, İnternet yerine televizyon, doğum kontrol hapı ve sepet gibi tercihler yaptılar. Örneğin Amerikalı Leon Lederman, termos olmadan, bir fincan sıcak kahve bulamadan yaşamanın hayli dayanılmaz olduğunu savundu.
Doğum kontrol hapı büyük destek gördü ve kadının sosyal rolünün değiştirilmesinin ötesinde etkin olduğu vurgulandı. Yayıncı Jeremy Cherfas ise insanoğlunun en temel gereksiniminin bir sepet olduğunu iddia etti.
Kadınlar, iktidarı ellerine geçiriyor
Finlandiya Devlet Başkanlığı'na önceki gün seçilen sosyal demokrat Tarja Halonen ile ülkeleri yöneten kadınlara bir yenisi eklendi. Monarşi ile yönetilen ülkeler dışında halen Sri Lanka, Bangladeş, İrlanda, Yeni Zelanda, Letonya ve Panama'yı kadınlar yönetiyor.
Dünyada kadın hakimiyetine geçişin her geçen gün arttığına dikkat çeken sosyal bilimciler, bu duruma, erkek politikacıların sosyal olaylara ve özellikle kadın haklarına kayıtsız kalmaları ve kadın seçmenlerin artık haklarını aramak için hemcinslerini seçmelerini neden gösteriyorlar. Kadınlar, yoksul ülkelerde de iktidara oynuyor ve başkan seçilebiliyorlar. İşte örnekleri:
Sri Lanka Bayan Chandrika Kumaratunga, 1994'te devlet başkanlığına seçildi. Kumaratunga seçilir seçilmez, daha önce 1960-65 ve 1970-77 arası başbakanlık yapmış olan annesini yeniden başbakanlığa getirdi.
Bangladeş Halkın yüzde 80'i Müslüman olan Bangladeş'te Mart 1991'de seçilen ilk kadın Başbakan Begum Halide Ziya'nın yerini Haziran 1996'da da bayan Hasina Wajed aldı. Wajed Bangladeş'te halen bu görevini sürdürüyor.
İrlanda İrlanda'da Devlet Başkanı olan ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'ne atanan bayan Mary Robinson'un yerini, 30 Ekim 1997'e bir başka bayan aday Mary McAleese aldı. McAleese,halen İrlanda Devlet Başkanlığı görevini sürdürüyor.
Yeni Zelanda Yeni Zelanda'da Helen Clark, Aralık 1999'da seçilerek başbakan oldu. Clark bu görevi Yeni Zelanda'nın ilk kadın başbakanı olan Jenny Shipley'den devraldı.
Letonya Doğu Avrupa'da ilk kadın devlet başkanını Letonya halkı seçti. Bayan Vaira Vike-Freiberga, 8 Temmuz 1999 tarihinde başkanlığa getirildi.
Panama Üç kez üst üste Panama Devlet Başkanı seçilen Arnulfo Arias'ın dul eşi Mireya Moscoso, 1 Eylül 1999 tarihinde Devlet Başkanlığına getirildi.
ABD Ülke tarihinde ilk kez bir kadın, dışişleri bakanlığına getirildi. 23 Ocak 1997'de göreve başlayan Madeleine Albright, halen ABD'nin dış politikasını yönlendiriyor.