Tolga TANIŞ/NEW YORK
Oluşturulma Tarihi: Haziran 08, 2008 00:00
Yıllarca uğraşıp 200 milyon dolarlık büyüklüğe getirdikten sonra çocuklarının şirketten ayrılıp başka bir firmaya geçmesi üzerine dünyanın en ünlü restoran değerlendirme şirketi Zagat Survey’i satmaya karar veren Zagat Ailesi, bu karardan döndü.
Restoranlarla başlayan ve bugün hemen her konuda bulunan meşhur Zagat rehberlerinin de sahibi olan aile, ortak bir duyuru yaparak, şirketi satmaya değil büyütmeye karar verdiklerini açıkladı.
YILLARCA uğraşıp 200 milyon dolarlık büyüklüğe getirdikten sonra çocuklarının şirketten ayrılıp başka bir firmaya geçmesi üzerine Zagat Survey’i satmaya karar veren Zagat Ailesi, bu karardan döndü. Yaşları 70’e yaklaşan Zagatlar, ocak ayında rehberlerini satmaya karar vermişlerdi. Ancak Zagat’ların perşembe günü ortak yaptıkları duyuruda, "Gelen onca cazip teklife rağmen, mevcut ekonomik koşullar ışığında, işimizi kendimiz büyütmeye karar verdik" dedi.
Oğul Zagat işi bıraktı
Zagat’ın satış süreci, rehberi özellikle internet alanında büyüten, Harvard mezunu ikinci kuşak Ted Zagat’ın, geçen yıl ayrılmasıyla başladı. Google, Facebook ve Priceline gibi internet devleriyle iş ortaklıkları geliştiren Ted Zagat, Univision adlı İspanyolca yayın yapan televizyon şirketine başkan yardımcısı olmak için 2007’nin başında aile şirketinden koptu.
Murdoch bile talip oldu
Aile de, oğullarının gitmesinden sonra şirketi satmaya karar verdiklerini açıkladı. Satma kararı açıklanır açıklanmaz, Barry Diller’ın yayıncılık şirketi IAC ve yatırım bankacısı, aynı zamanda New York Magazine’in sahibi olan Bruce Wasserstein’ın şirketi almak istediği ortaya çıktı. Geçen yılki Wall Street Journal operasyonundan sonra pazarda alışverişe çıkan Robert Murdoch’ın adı da yine Zagat’ın talipleri arasında geçti. Çok isteyen çıkınca, aile muhtemel alıcılarla görüşmesi için yatırım şirketi Goldman Sachs’la anlaştı.
Zagatlar 6 ayda vazgeçti
Goldman Sachs’ın adamları da hemen markaya potansiyel alıcılar yaratacak yeni iş modelleri geliştirdi. Mesela cep telefonu operatörleri AT&T ve Verizon, Zagat’ı alıp ülkenin en seçkin rehberinden müşterileri için özel bir içerik oluşturabilirdi. Ya da ülkenin en büyük online restoran rezervasyon şirketi Opentable, Zagat’ı alırsa, kullanıcılarına Zagat puanlarını da gösterebilirdi. American Express ve Visa gibi kredi kartı şirkeleri için de Zagat, üyelerine sunacakları bir ayrıcalık olabilirdi. Lüks tüketiminin zirvesinde yer alan LVMH (Moët Hennessy Louis Vuitton) Grubu bile Zagat’ı alıp bir yaşam biçimi rehberi haline getirebilirdi. Bu parlak fikirlerin üzerinden uzun süre geçti ama yaprak dahi kımıldamadı. Ailenin vazgeçme kararı 6’ıncı ayda geldi.
Arkadaş listesiyle başladılar 85 şehre yayıldılar
DÜNYANIN en bilinen yaşam rehberi Zagat Survey, 1979’da, bugün 67 yaşındaki Tim ve 65 yaşında olan Nina Zagat tarafından kuruldu. Aslında daha o yıl bir şirket kurduklarının farkında değillerdi çünkü ilk Zagat Survey, rehberden çok, Zagat Çifti’nin kendi arkadaş çevresine dağıttığı ve onların New York’taki favori restoranlarının yazılı olduğu, toplam iki sayfalık bir listeydi. Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tanışıp evlenen çif, amatörce hazırlanan teksir kağıtları, bir anda kendine bir pazar yaratıp talep oluşturdu. Başlangıçta rehberlerini basacak bir yayınevi bulamadıkları için kendi yayınevlerini kuran, dağıtımlarını yine kendileri yapan Zagatlar, bugün bir servete sahip. Başta sadece restoranları kapsıyor olsa da, New York’tan Tokyo’ya uzanan coğrafyada artık her konuda bir Zagat Rehberi bulunabiliyor.
Amerika’da resesyon oldu, teklifler sınırı geçemedi
AİLE 2000’de şirket hisselerinin bir bölümünü, General Atlantic liderliğindeki bir yatırımcı grubuna sattığında, Zagat’a 100 milyon dolar değer biçildi. Ancak şirket, o günden beri çok büyüdü. Geçen yıl 100’den fazla ülkede 5.5 milyon rehber sattı. Ayrıca web sitesine de 1.5 milyon kişi üye oldu. Paris’te, kentin kendi rehberi Michelin’i geçmeleri ise günlerce konuşuldu. Buna göre o raporla kıyaslandığında şirketin bugünkü değerinin 200 milyon dolardan fazla olduğu söyleniyordu. İşte bu işi yakından takip edenlere göre, aile, 200 milyon dolar sınırını aşamadığı için satıştan vazgeçti. Sınırı geçemelerinin en büyük sebebi ise Amerikan ekonomisindeki durgunluk oldu.